Kunstsmeden
w ANNEER we hierover een kort artikel
schrijven, dan is dat in hoofdzaak bedoeld voor
Westelijk- en Midden Schouwen, en wel voor
degenen die zoons hebben, die op 1 Mei a.s. met
succes de Lagere School hebben doorloopen.
Iedereen weet dat de school gesticht is om te
trachten allen, die zich straks geroepen zullen
voelen de fruit- en groententeelt te beoefenen,
benevens hen, die in deze bedrijven zullen
werken als ondergeschikte, op te leiden tot ho^-
gere ontwikkeling.
in Brabant
W» leven in een tijd van jagen eii jachten, waarin het
parool luidtmassaproductie in recordtijd. Het Taylorsysteem
waardoor het individueele van den werkman teruggedron
gen is en de arbeid van'den enkeling zich slechts beperkt
tot handelingen, welke slechts een klein onderdeel vormen
"in het tot stand komen van het artikel. Dat dit m enorme
hoeveelheden aan den markt wordt gebracht, is oorzaak, dat
er voor den kunstzinnigen arbeider weinig tijd en gelegen
heid overblijft iets te produceeren dat zijn eigen stempel
draagt. Ook materieele zorgen zijn vaak zoo dringend, dat
den ambachtsman geen keus wordt gelaten en hij gedwon
gen is in den tredmolen mee te loopen. Daarom doet het
aangenaam aan, wanneer men eens iemand ontmoet, die
den zenuwachtigen tijd kalm aan zich voorbij laat gaan
en rustig zijn vak uitoefent op de wijze zooals hij zelf wil.
De tuinbouwschool
te Haamstede
Landelijke ruiter
sport in Zeeland
(Foto: West-Brabant).
•3
Een dier weinigen is de heer J. Martens, een smid uit Ulvenhout in
Noord-Brabant, die zich door al die jaren heen aan zijn liefhebberij,
het kunstsmeden, heeft kunnen blijven wijden.
In de eenvoudige smidse met haast primitieve werktuigen, vervaar
digt hij zijn stuken, welke elk op zich zelf een juweeltje van kunst
smeedwerk zijn. Vele werkuren zijn er voor noodig om zijn schepping
tot in de finesses uit te voeren.
Urenlang brengt hij in zijn bescheiden werkplaats door, daar hij om
financieele redenen vaak genoodzaakt cis ander meer prozaïsch werk
te verrichten. Maar zoodra het hem maar eenigszins mogelijk
is, neemt hij den hamer ter hand om het witgloeiend ijzer te smeden
en te" vormen tot datgene is bereikt, wat hij zich ervan heeft
voorgesteld. Gelukkig is de waardeering voor zijn kunstzinnigen
arbeid algemeen en het ontbreekt hem nooit aan opdrachten. Een
leveringsdatum moet men echter nooit stellen, daar leent zich
zijn „artikel", niet voor, maar wanneer het bestelde wordt geleverd,
is men onderden indruk van hetgeen gewrocht is - en men heeft
bewondering voor zijn volledig beheerschen van het materiaal.
Jan Martens, de bescheidenheid in persoon, kwam al op zeer jeugdi
gen leeftijd bij ean smid te Ulvenhout. Dhar leerde hij de eerste be
ginselen, maar hij wilde verder, bezocht diverse plaatsen om zijn
vak tot in de perfectie te leeren, om ten slotte weer te belanden
in zijn dorpje Ulvenhout. Veel kunstsmeden telt ons land helaas
niet meer, hetgeen duidelijk bleek op een onlangs gehouden tentoon
stelling te Ginneken, waar slechts inzendingen waren binnengeko
men uit Asten, Vught, Roermond en Ulvenhout.
De glorietijd van het gildewezen is voorbij, maar juist daarom stemt
het buitengewoon aangenaam, dat er in dezen modernen tijd nog
altijd menschen aangetroffen worden, die door hun arbeid dat tot
uiting willen brengen, wat de machine niet vermag.
Jan Martens is een der weinigen en hij mag met eere genoemd worden.
C.
Er is niet alleen behoefte aan arbeiders voor
grof werk, maar vooral aan goed geschoolde
krachten, die dan ook steeds met hun loon boven
de anderen uitgaan. Voor hen is de kans niet
uitgesloten later zelfstandig te worden. Grond
ligt er nog genoeg en de uitkomsten lokken tot
aanplanten. Vanwege de ordening moet voor
nieuw planten vergunning gevraagd worden. Op
de daarvoor ,in te vullen vragenlijst wordt ook
geïnformeerd naar de vakbekwaamheid, opleiding
en diploma's. Dit telt terdege mee.
Het is in het waarachtig belang van de jongens,
dat het hier onder de aandacht wordt gebracht.
Ondanks het flink aantal leerlingen stellen wij
vast, dat wij te weinig tuinbouwleerlingen heb
ben uit Westelijk-Schouwen. Dat moet andèrs
worden en dat kan ook. Gezien de groote uit
breiding van de fruitteelt in de laatste jaren,
zal meiv toch zeker niet zeggen, dat b.v. over 20
jaar, de oppervlakte van 200 ha. niet vèrdubbeld
zal zijn? De grond ligt ervoor. Do Rotterdamsche
Tramweg Mij zorgt op prima wijze voor snel
vervoer naar Rotterdam, tegen een billijken prijs.
De N.R.Crt. schreef destijds: „Schouwen Duive-
land ontdekt" waarbij dhr. Cock van Zierikzee
als een soort Columbus werd voorgesteld. Vast
staat dat ons eiland inderdaad nog groote mo
gelijkheden biedt. Andere tijden, andere zeden.
Andere cultures vragen andere' menschen, en de
^cultures die wij op het oog hebben vragen ge
schoolde menschen. De eerste resultaten van de
Tuinbouwschool zijn reeds te constateeren.
We zien reeds oud-leerlingen op een eigen be
drijf, anderen in een goede functie als onder
geschikten. Nog staan er velen te springen om
te beginnen.
Ze weten dat ze het kunnenr ze zijn zich hun
kennis bewust, en tarten risico's. Ouders, laat
de gelegenheid uw jongens te stalen voor de
toekomst, niet voorbij gaan. Past er voor op,
dat uw kinderen U later niet kunnen verwijten,
dat U ze dit onderwijs hebt onthouden. Ook
toekomstige landbouwers willen we graag zien.
Het. onderwijs loopt in Vele vakken parallel met
den landbouw.
Men dient niet te vergeten, dat we wel weten
wat we zijn, doch niet wat we worden kunnen.
Denk maar eens aan Zuid-Bevelrnd, waar geheele
landbouwbedrijven zijn omgelegd in fruitteelt-
bedrijven.
Vergeet niet, dat we op deze wijze, waarop we
hier fruit telen, kunnen concurreeren met de
beste kwaliteit van ons land. Laat de bevolking
toonen, dat ze begrijpt wat er in Westelijk
Schouwen nog voor de deur staat. Evenals in
de gansche wereld voltrekt zich in deze streek
een omwenteling, zij het dan gelukkige en vreed
zame.
Bijna alles wat thans met fruitboomen beplant
is, zien we in onze gedachten terug als elzen
bosch. Meermalen bedroeg de opbrengst hiervan
om de 7 jaren gehakt, niet meer dan 100-
per H.A., dat is dus ƒ16.per jaar en per H.A.!
Wij herinneren ons den weg van Westen-Schou
wen langs Burgh en Haamstede - naar Renesse,
waarvan ten Westen alles en ten Oosten ge
deeltelijk Elzenbosch was.
De boomgaarden die hier liggen zijn van enorme
beteekenis voor het geheele volk. Moge de Tüin-
bouwschool ertoe bijdragen, mee te werken tot
een gestadige, gezonde uitbreiding der fruitteelt,
ook in de iets zwaardere gronden (de zavelgron
den) van Westelijk Schouwen.
W. G. BOOT.
t
'•V
Niettegenstaande de ongunstige omstandigheden,
waaronder de Landelijke Ruitersport thans moet
werken geeft men toch ook in Zeeland den moed
niet op.
De liefhebberij neemt toe. Men ziet langzamer
hand ook in onze koudbloed fokkende provincie
het belang van een goedgeleide organisatie op
landelijk ruitersportgebied in.
De zeer actieve rijvereeniging te Axel heeft zelfs
het plan opgevat om 2en Pinksterdag een groot
opgezet concours-hippique té houden, waarvoor
de medewerking van de overige Zeeuwsche land
ruiters is verzocht.
Dat deze vereeniging, die het door de gehouden
vorderingen toch zwaar heeft te verantwoorden
gehad, den moed nog lang niet opgeeft, moge
ook blijken uit het feit, dat het aantal harer
leden dezen winter een cursus heeft gevolgd van
de Ne<J. Fed. van landelijke rijvereenigingen en
dezen zomer door het afleggen van een examen
wil trachten in het bezit te komen van het aan
dat examen verbonden diploma.
evenals in de provincie Friesland ook
de Zeeuwen geen kamp geven, pleit voor hun
karakter en voor hun helder inzicht, want het
is nu eenmaal een niet te ontkennen feit, dat
de landelijke ruitersport voor het boerenbedrijf,
waarin paarden worden gebruikt, eigenlijk on
misbaar is.
