ie
doo
hei Land
van Vollenhove
Irs van den
bodem in eere
hersteld
In het ontginningsdrama
ikken van den Landstand
ïwijk, hebben hun beste krach
voor net eerherstel ingezet.
t hoor en wederhoor werd toe-
st in een.nadere bijeenkomst,
bij ook de ontginningsautoritei-
lanwezig waren. Ook nu wensch-
je Duitsche autoriteiten, nevens
schroeder vertegenwoordigd door
rünewald van de afdeeling Er-
ung und Landwirtschaft van
Rijkscommissariaat, de streek-
ners zelf te hooren en - voor
:rste maal ook ten overstaan
de Ned. autoriteiten, die tot dit
Ent Oost-Indisch doof waren
ven voor de grieven - kregen de
inden gelegenheid hun bezwa-
r uiten.
objectieve onderzoek stelde de
inden volkomen, in het gelijk en
Duitsche zijde werden maatre-
bevolen om het onrecht zoo
mogelijk te herstellen.
hauptstellenleiter dr. Schroder,
(iragte van den Rijkscommissaris
prov. Overijssel. (Foto Stapf)
H. W. Dijksma
Ned. Agrarisch Front had dit
el samengevat in enkele hoofd-
i, nl. de onverwijlde uitgifte van
beschikbaren ontgonnen grond,
vergangsmaatregel ten behoeve
het getroffen streekbedrijf,
s schadeloosstelling door weder-
akeling in het bedrijf door een
er'ng 'n geld en tenslotte re-
5 van de toekomstige kolonisa-
tet volledige inachtneming van
'langen der streekbevolking.
Van strijd tot overwinning,
begrijpt met hoeveel vreugde
temming deze nieuwe gedach
tig door de verarmde en ont-
streekbevolking werd begroet,
i de onversaagde strijder voor
loom's rechten de heer H. W.
Dia met wren we dezer dagen
laderhoud hadden, naar aanlei
ding van het feit dateen der laat
ste fases in den strijd om de ge
rechtigheid juist eind vorige week
werd bereikt. „Wat de resultaten
over 1941 betreft kan ik U mee-
aeelen, dat op het moment dat het
N.Ajj". de strijdbijl opnam 240 h.a.
ontgonnen grond beschikbaar was
die in pacht ter beschikking van het
streekgebruik moest worden gesteld.
Op dezen grond heerschte spoedig de
grootste bedrijvigheid!
Veilig kan worden aangenomen,
dat door deze verpachting in 1941
een meerderinkomen van ongeveer
f 125.000aan de streekbewoners
ten goede is gekomen. Toen kwam
de schadeloosstelling aan de beurt.
Onafgebroken moest deze strijd,
zij het dan ook niet voor het oog
van het volk, worden voortgezet,
want de dorheid van den demo-
cratischen geest in het oude re-
geeringsbestel is weinig toegan
kelijk voor de begrippen van den
nieuwen tij<j. Het duurde lang,
voordat de departementale ma
chine eenigszins op gang was ge
bracht. Eindelijk kwam er een,
commissie om over de schadeloos
stelling advies uit te brengen en,
nadat deze commissie, aanvanke
lijk een negatief bestaan had
geleid, kwam er beter schot in de
zaak en konden alle betrokken
ingelanden een aanvrage om
.schadeloosstelling indienen. Hon
derden aanvragen kwamen bin
nen en het was zeker geen ge
makkelijk werk om al deze uit-
eenloopende gevallen te beoor-
deelen.
De eerste serie, waaromtrent de
beslissmg van hoogdfhand 'is afge
komen, betreft een aantal ouderen,
die uitsluitend door een uitkeering in
geld konden worden geholpen. Zij
kregen een wekelijksche uitkeering
gedurende hun leven, varieerende
van f 2,tot f 5,voor zoover
zij vroeger zelf turf hadden gemaakt,
verhoogd met een vergoeding voor
gemis aan brandstof, van f 50,per
jaar. Ook zij, wier schade uitsluitend
bestond in het gemis, tan eigen turf,
kregen een dergelijke vergoeding.
En nu het groote nieuws:
Zoo juist zijn ook de overige be
slissingen afgekomen! Zooveel moge
lijk is rekening gehouden met de
sociaal-economische en financieel,e
omstandigheden, waarin de betrok
kenen verkeeren. Waar bet bedrijf
bet beste gebaat is met land,, zal zoo
spoedig mogelijk land ter beschik
king worden gesteld, zij, die geschikt
Zijn voor een boerderij, zullen bij de
eerstvolgende uitgifte hiervoor in
aanmerking worden gebracht, terwijl
pan hen, die op andere wijze niet
meer kondei) worden, geholpen, be
hoorlijke schadeloosstellingen in geld
(tot bedragen van f 2000 en f 3500
toe!) hetzij ineens, of bij wijze van
periodieke uitkeering, zijn toegekend.
Bovendien zijn lijnen uitgestippeld
voor een verderen sociaal-economi-
schen opbouw, waarbij de bevolking
zooveel mogelijk in het nieuwe be
drijfsleven zal worden ingeschakeld.
150 gezinnen zijn hierbij recht
streeks gebaat, maar wat meer is, de
geheele dorpsgemeenschap is in haar
rechten hersteld omdat nu de grond
langzaam maar zeker weer aan de
eigenaren terugkomt, aldus de heer
Dijksma, die we gaarne gelooven als
hij ons vertelt, dat deze dag de
schoonste van zijn leven is! Ondanks
harde tegenslagen heeft hij ruim
tien jaar verder gestreden al leek
de toestand soms ook hppeloos. Hij
Is het die in de eerste plaats van een
gloriedag mag spreken nu hij dat
gene wat men zijn levenswerk zou
kunnen noemen op zooT» schitteren
de wijze bekroond zag.
„DAT VAALT MI'J NIKS JOF!"
De Giethoomsche bevolking is nog
onkundig van het feit, dat vandaag
de klaroenen gestoken kunnen wor
den om den overwinningsmarsch te
blazen! We gaan zelf met den heer
Dijksma mee om enkele oude strij
ders de heugelijke tijding te brengen,
voordat hen over enkele dagen het
officieele bericht per post zal be
reiken.
Lang het hoofdbedrijfsgebouw uit
welks grauw-grijze gevels de geest
van een onvolksche Amerikanisme
spreekt en dat in de bloeiende pol
der een onsympathieken indruk wekt
gaat het in de richting Dwarsgracht,
de idyllische buurtschap onder Giet
hoorn gelegen midden in den polder
op de grens van oud en nieuw land.
Eindeloos rijen de keurige velden
zich aaneen; overal wordt gewerkt
door de boeren van elders, die dit
land van de Maatschappij pachten.
„Daar werken reeds Gieterschen"
vertelt Dijksma ons niet zonder eeni-
gen trots. Hier en daar bewerken
Ingezetenen den grond die hun eigen
dom was maar hen indertijd werd
ontnomen. Hier zien we dan enkele
akkers, die het vorig jaar na harden
strijd in pacht konden worden ge
geven. Bloeiende koolzaadtuinen
wisselen af met bleten- en graan
velden. Dan komen we aan de
Kneelusgraachte (Comelisgracht) en
hierlangs staan de boerderijen, die
de Mij, stichtte om aan te toonen,
dat ze „toch ook wel wat voor de Gie
terschen wilde doen!" Deze hoeven
zijn veel kleiner dan het normale be
drijf stype elders overal In den polder
en zijn meer aan dat der Giethoom
sche bevolking aangepast.
Hoe goddelijk mooi ligt Dwars
gracht daar .te sluimeren langs het
water temidden van de kleurig ge
schilderde weilanden. De taankuip
rookt, de netten geuren, het vogel
koor zingt in de ruischerde boomen,
In de verte roept een koekoek om
nog meer regen! Er hangt een be
dwelmende geur van sering en moer
bei langs het pad met de vonders.
Oók hier de witte Bruggetjes en de
huizen „man aan man" langs weers
zijden van de „graachte" maar nog
heerlijker is de impresse van al dit
exotische hier dan in het dorp zelf.
In de verte piekt Blokzijls torentje
ten hemel en het fietspad langs de
Comelisgracht loopt dood ginds te
gen lichtblauw omwierde huizen en
zonnelachende boomgroepen: Jonen,
waar men volgens de Gieteischen
lederen dag spek met boonen eet.
(Toch zeker een schande in'dezen
tijd!) wat behajve deze cullinaire
bijzonderheid kan bogen op haar
heerlijke ligging aan het glinsteren-'
de meer.
DO punter voor de overvaart is
gauw gevonden en vriendelijk be
schikbaar gesteld. In het kleine
huisje gaan we binnen en de verba
zing is groot over het bezoek van
zooveel „meneeren".
Onze leidsn)an die hier geen
onbekende is weet al spoedig het
gesprek op de Inpoldering te bren-
Een der Gieterschen wien thans einde-
hik recht is gedaan
gen en ais hij vertelt welk een hoo-
ge som den beiden oude menschen zal
worden uitbetaald kan het grijsbe-
vlaste hoofd enkel nog maar ja-
kr.ikken van dankbaarheid.
De woorden die de ruim 70-jarige
visscher, jager, veehouder eri riet
snijder ja wat niet al! uit over
de schande die hem en zijn vrouw
werd aangedaan zuller. we hier
niet weergeven. Maar nu wil hij ai
het bittere vergeten en is er enkel
maar dankbaarheid dat het toch nog
in orde is gekomenen hoe!! Tot
den bedelstaf werden deze oudjes ge
bracht. zij die zich eens „konden
redden" en r.u is eindelijk recht ge
daan! „Dat vaalt mi'j niks of" zegt
spontaan een andere kleine boer als
hij hoort welk bedrag hem zai wor
den uitgekeerd. De lijst houdt nog
veel verrassingen voor de bewoners
van deze buurtschap in petto, we
konden slechts enkele menschen de
blijde boodschap brengen, maar over
enkele dagen zal een ieder ook hier
weten, dat eindelijk, ja eindelijk het
geleden onrecht werd hersteld
Eindelijk en ten langen Jeste her
kreeg een boerenvolk dat^ijn kost
baarst bezit: de bodem was ontno
men, zijn aloude rechten vastgelegd
bij het privilege van St. Maarten.
Het nieuwe socialisme nam het op
tegen het uitbuitsysteem der on
volksche machten en wist te zege
vieren tot heil der verdrukte bevol
king.
Het Ned. Agr. Front als voor
organisatie en later de «Laiidstand
zelve heeft hier, daartoe in de ge
legenheid gesteld en gesteund door
Dr. Schroder, de gemachtigde van
den Rijkscommissaris in Overijssel
nuttig en dankbaar werk ver
richt. De Gietersche bevolking zal,
hartelijk en eerlijk als ze is deze
dankbaarheid weten te toonen. Giet
hoorn leeft want het volk kan weer
bouwen aan zijn toekomst!
Op?en thans door
Gieterschen
gepachten grond
groeien de aard
appels en
ook het onkruid
dat beschoffeld
N wordt
