enbo&ei
een schat
volk en bo
EEN EN ANDER
OVER DEN KOOIKER
De eend heeft menschelijke
eigenschappen
D,
Uit bovenstaande korte beschouwing ziet men
dus welk een geduld, voorzichtigheid en kennis
er van een goeden kooiman gevraagd worden. Na
jaren en jaren kooiwerk kan hij nog niet zeggen
dat hij de eend en zijn inanieren tot in alle onder-
deelen kent, want ieder seizoen brengt nieuwe
verrassingen.
VAN DEZE MAAND
BEVAT
9
BOERENLEVEN
VOLK EN BODEM
De heer vèfrl Heivoort
Sr. verstaat naast het
vak van kooiker ook
dat van visscher. Hij
is hier aan het werk
aan de netten.
EDERLAND overtreft met zijn ongeveer 140
eendenkooien alle overige Europeesch' landen, die
naar schatting samen slechts 20 eendenkooien
hebben.
Ondanks het groote aantal kunnen we gerust
zeggen dat dit bedrijf hier te lande bij velen
practisch onbekend is. Vermoedelijk is dit te
wijten aan de ligging van de kooien, zoover mo
gelijk verwijderd van alle vertier, en aan de
omstandigheid dat op een kooi in bedrijf, alle
bezoek van leeken ongewenscht is.
Om over dit onderwerp iets naders te vernemen
brachten we dezer dagen een bezoek aan het
dorp Vlijmen in de Langstraat Van oudsher, mede
door de waterverdedigingswprken rondom 's-Her-
togenbosch, was het een de Vaan die het kooi
kersvak uitoefende. De van Heivoorts, die tegen
woordig de kooien beheeren, zijn nauw verwant
aan deze de Vaanfamilie, zoodau re gerust kun
nen zeggen, dat het een aangeboren liefde voor
het beroep moet zijn. Het gaat van geslacht op
geslacht over.
Moeilijk te begrijpen is dat niet, wanneer we na
gaan dat een goed kooiman van jongsaf ver
trouwd moet geraken met het ongerepte natuur
leven op de kooi en de wondere levenswijze van
den trekvogel.
Daarover kon de heer J. van Heivoort Sr. uit zijn
rijke ervaring ons zeer veel vertei.en.
Het leven op de kooi.
/AT eenzame leven op de kooi met de water
vlakte en de weelderige boomgroei, staat toch in
nauw contact met de groote wereld. In den vorm
van een geringde eend, die uit de klep wordt
gehaald, komt er om zoo te zeggen, vaak een
boodschap uit verre gebieden. Daar zijn eenden
gevangen geringd, in Viborg, Gotheburg, Leiden,
enz. De aardrijkskundige kennis van een kooiman
wordt nu heel wat begrijpelijker, evenals de mede-
deelingen over de wijze waarop de eend de trek
aflegt. Er is vast komen te staan, dat de eenden
tot aan den evenaar voorkomen, waarbij ze res
pectievelijk den Balkan en West-Europa over
vliegen. Tijdens zoo'n tocht heeft de eend, en
hierin vertoont ze overeenkomst met den mensch,
behoefte aan rust. De kooiker gaf ons daarover
zoo ongeveer den volgenden uitleg.
AI vliegende is het of de eend alles om zich heen
opmerkt en opneemt. Heeft ze nu zin om eens
uit te blazen, dan doet ze weer als de mensch,
door daarvoor de gezelligste olaats op te zoeken.
Voor de eend is die natuurlijk daar, waar ze
zooveel mogelijk van haar soortgenooten op het
waterterras ziet uitrusten. De tamme eenden, die
in de kooi als 'lokvogels dienen, moeten daarom
zooveel mogelijk naar de wilde zusters toe ge
kruist zijn.
Want de wilde eend gaat zoo maar niet met de
eerste de beste soortgenoot om. Ze kijkt wel
degelijk wie ze op den eendenvijver aantreft.
Vindt ze geen al te vreemde eenden in de bijt
dan blijft ze op den plas toeven, geen argwaan
koesterend tegen de pijpmondingen die er op
uitkomen.
Zooals een vliegtuig beweegt deze vogel zich oofc
tegen de windrichting in. De kooiman neemt
natuurlijk steeds die pijp vanwaar de wind naar
den vijver toewaait. Daar de eend een scherpe reuk
heeft moet hij er zorg voor dragen dat de eend
geen verdachte geuren waarneemt. Hij prepa
reert zich daarom, door het bij zich dragen van
turf e.d.
Nu is gebleken dat zelfs de eend zeer nieuws
gierig is en daarvan maakt de kooiker gebruik.
Een hond met een in het oog loopende kleur
vertoont zich op het gewenschte oogenblik aan
het begin van de pijp. Belust op een nieuwtje
komen de eenden naderbij, al dichter en dichter
tot in de gevaarlijke zóne, waarboven netten
zijn gespannen. Op het oogenblik dat er de meeste
eenden toeven verschijnt de kooiman achter de
eenden, die hevig geschrokken weg vliegen, voor
den kooiman uit, tegen den wind in en natuurlijk
steeds dieper in de leiding komen. De kooker
wandel naar het uiteinde ervan, waar zich in
middels de vogels hebben opgehoopt in het punt
waar hen een halt is toegeroepen. Achter hen
laat de kooiman een klep vallen en de rest laat
zich raden.
Ieder seizoen nieuwe verrassingen.
Veel zou er nog te vertellen zijn, b.v. over de
VAN
INTERESSANTE
BESCHOUWINGEN
OVER HET
Prachtige foto's
Het volledig Verordeniiu
genblad van den
Nederl. Landstand
NEEMT PROEF!
Een proefabonnement
kost slechts 1.25 voor
3 maanden.
Gireer op rekening
367597 en
wordt U toegezonden.
verschillende soorten van eenden. We willen, hier
nog de wenschelijkheid van het behoud der kooien
naar voren brengen. Door het in cultuur brengen
van grond, ontwatering enz. komt het vaak voor
dat niet alleen de rust rondom de eendenkooi
verstoord wordt, maar ook dreigt er gevaar voor
het geheele oppervlak, waaruit de kooi bestaat.
Om de historie, de natuurschoonheid en als brood
winning, vertrouwen we dat alles in het werk zal
worden gesteld om dit mooie bedrijf onaangetast
te laten. B,
Het begin van de eendenpijp.
(Foto's? West-Brabant)
s
