De teelt van Broccoli
F R wordt den laatsten tijd weer wat propaganda
gemaakt voor Broccoli of winterbloemkool, een groente,
die in Zuidelijker gelegen landen tot de meest ge
waardeerde tuinbouwproducten wordt gerekend, maar
hier nog altijd geen vasten voet heeft kunnen krij
gen. Voor een groot deel is dat te wijten aan de
moeite, die deze koolsoort heeft om den winter ioor
te komen in ons klimaat. Proeven, hier in ons tand
genomen, zijn tot dusver niet bevredigend geweest,
maar in Frankrijk, zelfs in het toch nog al noor
delijk gelegen Bretagne, worden de Broccoli's in
massa geteeld. Engeland teelt ze in groote partijen
en in Italië en Spanje komen de winterbloemkooitjes
in witte en violette soorten aan de markt van No
vember tot April of Mei. De vraag naar de wat
losgebouwde, meestal wat minder oogelijke kooltjes,
is zelfs in ons land niet onbelangrijk. Zoo hebben
wij in 1924 voor een waarde van anderhalf millioen
gulden aan winterbloemkool uit Bretagne ingevoerd.
Er is sedert 1900 veel aan de verbetering van het
ras gedaan en een tijd lang was het sortiment zoo
uitgebreid, dat een buitenlandsche teler de verzuch
ting slaakte, dat een poging om slechts een eenigszins
behoorlijk percentage der variëteiten te telen, reeds
meer ruimte en moeite zou vragen, dan doorgaans
op een bedrijf aan één gewas kunnen worden besteed.
Het doel, dat men zich daarbij voor oogen stelde,
was een Broecolisöort, met de gunstige eigenschap
pen van de gewone bloemkool en de winterhardheid
van de broccoli én men heeft dit ideaal al tamelijk
dicht benaderd.
Het bitter worden
der komkommers
Een kwaal die
thans optreedt
VRIJDAG 18 SEPTEMBER
DE LANDSTAND
PAGINA 10
Het verschil tusschen de beide koolsoorten is niet
groot. Zelfs de bloemkleur (geel bij de bloemkool en
wit bij de broccoli) is sedert de vele onderlinge krui
singen geen betrouwbaar kenteeken meer. De nieuwste
variëteiten bloeien geel en wit tegelijk. Zoo bijvoor
beeld de Sutton's Late Queen, die de bloemkool al
zeer nabij komt.
Uit de tot dusver opgedane ervaringen valt af te leiden,
dat het meer de schrale Noorden- en Oostenwinden
zijn, die met de wisselvalligheid van den neerslag, de
broccoli bedriegen. Zoo kunnen de blanke kooltjes
yroeg in het voorjaar danig lijden van de dan dik
wijls voortdurend wisselende regen- en vorstperioden.
De oogsttijd valt voor de broccoli tusschen de maan
den Januari en Mei. Bij goede soortenkeus ware de
winterbloemkool dus een winterteelt in warenhuizen,
die geruimd kan worden voor de tomaten worden
uitgeplant. Zooals bekend mogen de hoofdteelten, zoo
als tomaten e.d. dit jaar niet voor den 15den Maart
in de kassen worden uitgezet, in verband met de ver
minderde toewijzing brandstoffen. Verschillende broc-
coli-variëteiten zouden, althans het laatste gedeelte
van haar groeiperiode, in de kas kunnen doorbrengen
en daar bij zeer gering brandstoffengebruik kunnen
worden klaargestoomd.
Tot de vroege soorten, die hiervoor in aanmerking
zouden kunnen komen, behooren Adam's Early, die
in de eerste voorjaarsmaanden, Early Penzance, die
in Februari en Maart, en eventueel de Laemington
die in Maart en April het kooltje ontwikkelen.
De extra vroege variëteiten, zooals de oude Michael
mas White en de Christmas White, beide van den
bekenden Broccoli-kweeker Sutton, vormen in nor
male zachte winters omstreeks de Kerstdagen een
aardig wit kooltje in den kouden grond. Zij sluiten
aanstonds op de late bloemkool aan.
Zoodoende ware het mogelijk om, met een minimum
aan brandstof, het heele winterseizoen door broccoli
te oogsten uit een koude of zeer matig verwarmde kas.
Deze theoretische mogelijkheid is echter in de pracDjk
alleen uit te voeren, wanneer we de planten midden
in den winter overzetten, nadat ze het eerste gedeelte
.van hun groeiperiode buiten hebben doorgebracht.
Dus iets in den geest van de late chrysanthen, die
bij het naderen van de vorst met een flinken kluit
in de koude kassen worden uitgeplant. Gaan we dan
na, of dit een methode is, die aanknoopt bij hetgeen
in het buitenland op dit gebied wordt gedaan, dan
blijkt dat inderdaad het geval te zijn.
De broccoli's laten zich n.l. begin December als de
groei voltooid is, met een flinken kluit uit den grond
steken en ergens op een beschutte plek opkuilen,
gelijk dat in ons land wordt gedaan met de late
.bloemkool, die einde October met een flinken iduit
wordt opgekuild in een bak, ontdaan van het grove
buitenblad.
De kweek wij ze
De kweekwijze wordt dan als volgt:
Om van (Jetober tot in Juni broccoli té Üo»>ben zaai'f
men van de laatste week van Maart tot de eerste
week van Mei, drie zaaisels op zijn minst. Het
voornaamste zaaisel komt circa 10 April in den
grond, breedwerpig en tegen vogels beschermd.
Zoodra de planten zwaar genoeg zijn om te worden
verpoot, worden ze uitgezet. De vroege zaaisels wor
den vooraf nog eenmaal verspeend. De grond, waarin
ze worden uitgepoot, behoort niet te worden omge
spit: Hoe ruiger de grond is, waarin ze worden ge
teeld, hoe beter de planten straks tegen het ongun
stige weer bestand zullen zijn. Alleen in de vroege
soorten, die in October en November kunnen worden
geoogst, wordt de grond om de planten later wat
losgemaakt. Zoo omstreeks midden Juli komen de
broccoli's te staan; zij kunnen dus in normale jaren
dienen als volgteelt na erwten en vroege aardappe
len. Voor zoover zij" tusschen de erwten en de aard
appelen worden uitgezet, hebben zij in de heete zomer
maanden nog wat schaduw daarvan. Af en toe wordt
geschoffeld om het onkruid er onder te houden. Ove
rigens groeien de broccoli's snel tot formidabele
planten uit, die het onkruid ertusschen radicaal on
derdrukken.
Mislukkingen ontstaan dikwijls door uitplanting van
zwakke, te dicht op elkaar staande plantjes. Ook
late zaaisels verhoogen de kans dat onze broccoli-
cultuur op niets uitloopt. Vandaar dat we, het zaai
sel op het zaaibed behoorlijk de ruimte geven. We
kweeken ze overigens zoo schraal en zoo hard mo
gelijk. Een zomerbemesting, zooals bij de andere
koolsoorten nagenoeg onontbeerlijkis, dienen we bij
de broccoli te vermijden, omdat de korte gedrongen
planten beter tegen de koude bestand zouden zijn,
dan de krachtig gemeste exemplaren, die doorgaans
tegelijk wat verweekelrjkt zijn door al hun overdaad.
De armetierig groeiende planten komen er doorgaans
nog het best doorheen. Nu moeten w© van dat
armetierige bij de broccoli ons geen scheeve voor
stelling maken. Zelfs minder sterk groeiende planten
vormen nog geweldige bladkasten, die minstens drie
kwart meter ruimte noodig hebben. Aanbevolen wordt
in November nog wat stalmest te geven.
Terwijl de extra vroege soorten voor Kerstmis
kunnen worden gesneden en dus ook in ons klimaat
gewoonlijk rog wel zonder verdere zorgen klaar zullen
komen, moeten de latere soorten behoorlijk worden
|—j ET jaar 1942 is over het geheel genomen voor
de komkommerteelt een gunstig jaar geweest, voor
zoover er onder de in het hoofdseizoen geoogste vruc-h,
ten betrekkelijk weinig exemplaren voorkwamen. Ver
moedelijk heeft het nog al bestendige, zij het dan voor
de koudegrond cultures wat al te koele weer, de bak-
komkommers uit de omgeving van Amsterdam en het
kasgoed uit Zuid-Holland voor deze onaangename heb
belijkheid bewaard. Een hebbelijkheid, die den augurken
en komkommers wel aangeboren is, maar desalniet
temin niet gelijk over de verschillende variëteiten ver
deeld is en bij de eene soort veel meer voorkomt dan
bij de andere. Wat dat betreft staat het Nederlandsctie
sortiment er niet eens zoo ongunstig voor. De kas.
komkommer, die hier het meest geteeld wordt, de hier
als Spotvrije" bekende Disease Resister, wordt over
het geheel genomen niet gauw bitter. Er moet bij de
teelt van de Spotvrije al heel grove fouten worden
gemaakt, willen hierin bittere vruchten ontstaan in
een hinderlijke hoeveelheid. Tegen het einde van de
cultuur, als al te veel zorgen nauwelijks meer loonen,
zal het schadelijk percentage echter gaandeweg stijgen.
De Amsterdamsche gele wil nog wel eens bitter wor
den, en dan vooral indien na een periode van druilerig,
betrokken weer, plotseling een periode van zonneschijn
volgt, zooals wij er thans een achter ons hebben.
Wij kunnen thans verwachten, dat ook in deze soort
het aantal bittere vruchten zal toenemen, ondanks
het toch altijd nog vochtige weer.
In onderstaande regels willen wij trachten een uit-
j il 'j
beschermd. Doorgaans worden tijdens vorstperioden
de bladeren samengebonden en de grond rond om
den stronk opgehoogd. Aanbevolen wordt de broccoli
des winters in den grond te buigen. We graven dan
een greppel en leggen de planten daarin met de kop
pen naar net Noorden, waarbij vooral de gevoelige
stengels goed worden toegedekt. De aarde wordt er
met den voet vast om toegetreden. Alleen bij strenge
vorst worden ook de koppen met wat ruigte bedekt.
De plant »s extra sterk en zelfs bij strenge vorst staat
de groei niet heelemaal stil. Tegen den tijd, dat bet
blanke kooltje zich vormt, bestaat het gevaar, dat
afwisselende regen- en vorstperioden ernstige schade
toebrengen aan het gewas. Bestaat er reden om der
gelijk weer te verwachten, dan nemen we de planten
liever op en planJen ze over onder glas of in een
beschut gelegen hoek, waar nog wat schermmateriaal
over de planten kan worden aangebracht. In zoo'n
hoek kunnen konijnen en ratten veel schade aan
richten: .men zij daarvoor op zijn hoede. Met dat
opkuilen der planten zijn we nu gekomen bij dien
cultuur-maatregel, die naar onze meening de broccoli-
teelt voor ons land loonend kan maken.
Zoo tegen begin December als de voornaamste groei
er uit is, zetten we de plasten met de opgebonden
koppen op een beschutte plaats bij elkaar, dadelijk
in de volgorde van haar bloeiperiode, zoodat we ze
meteen kunnen grijpen als de tijd daar is. De koppen
worden omgebogen naar het noorden om de kans op
telkens bevriezen en weer ontdooien door de warmte
van de zon zoo gering mogelijk te maken. Ook de
-stronken worden toegedekt. Ze komen niet te dicht
opeen en worden bij het naderen van den bloeitijd
te bestemder plaatse uitgezet. Eerst dan worden de
bladeren weer losgesneden; de groei zet weer in en
enkele weken later oogsten we een aardig kooltje,
wel niet zoo blank en niet zoo vast als gewone bloem
kool, maar smakelijk en vitamine-rijk, en dat in
een tijd, waarin geen andere bloemkool beschikbaar
is, zoodat er goed geld voor kan worden gemaakt.
Practische toepassing van de broccoli als wintereul-
tuur voor de koude kas, moet nog worden gezocht.
Maar in Noord-Span je, waar het 's winters knapjes
kan vriezen, troffen we de broccoli aan als winter-
cultuur" op het vrije veld. Wat daar lukt in de vrije
natuur, zal hier onder de beschutting van een glazen
dak stellig even goed slagen, al zullen daaraan mis
schien nog wat proefnemingen en mislukkingen vooraf
moeten gaan.
G. D. LUTKE MEIJER
eenzetting te geven van de verschillende oorzaken,
die tot het bitter worden leiclen; ieder kan dan voor
zichzelf uitmaken, of hij bij de komkommerteelt wel
licht fouten maakt, die hij misschien best zoukunnen
vermijden.
Ook erfelijke factoren.
Wij hebben niet alle factoren in de hand. Een van
de oorzaken, die aan onze controle ontsnappen, is de
aangeboren aard van de komkommers. Men neemt aan,
dat de komkommers en de augurken afstammen van
de Cucumis Hardwickii, een bittersmakende wilde
komkommer uit Indië, en van een andere wilde vorm
uit Indië, de Cucumis sativus, waarvan de vruchten
eveneens een onaangenamen bitteren sma%k hebben.
Die bitterheid zal bij de wilde vormen wel een afweer
middel zijn tegen vreterij niet in de eerste plaats
van de mensehen, maar van de dieren ook andere
wilde Cucumis-soorten hebben tenminste bittere vruch
ten. Alleen in de Cucumis Aguria uit Jamaica ontbreekt
deze bittere afweerstof.
Met zulke voorouders kan het haast niet anders of er
moet ook aan onze broeikomkommers nog een steekje
los zijn, en dat is dan ook inderdaad het geval. De
komkommers en augurken met gladde vruchten, die,
nraa mén aanneemt, afstammen van de Cucumis Hard
wickii, hebben alle in meer of mindere mate de neiging
tot bitterworden in zich. De stekelige of knobbelige
variëteiten worden ir. den regel niet zoo gauw wrang.
In een der buitenlandsche vakbladen he^ft eens een
