Fokveedag
Groningen
De bestrijding van para-
tubereulose bij rundvee
VRIJDAG 16 OCTOBER
DE LANDSTAND
PAGINA 18
(Van een deskundigen medewerker)
d)p 1 October j.l. wt-rd deze jaarlijksche fokveedag
gehouden. Daar enkele beste stallen niet hadden in
gezonden, was de algemeene indruk iets minder dan
't vofige jaar. Dit kwam vooral tot uiting bij de drach
tige koeien. Het vorige jaar maakten deze beide ru
brieken een buitengewoon goeden indruk.
De klasse melkkoeien was echter zeer goed. Ongeveer
de helft der aangegeven dieren bestond uit mannelijk
materiaal, zoodat deze in ruime mate waren aange
voerd.
In de rubriek oude stieren werd een 5 tal bekroond.
De jury kende hier een le, 2 x 2e, 1 x 3e en 1 x 4e
prijzen toe. O.i. had dat gerust 3 x le en 2 x 2e kunnen
zijn, daar dit allen zeer goede dieren waren. No. 1
Willem m van Vrieling te Haren, stond er schitterend
voor en behaalde later het kampioenschap. No. 2 werd
Adam van Stierhouderij Usquert. Een zeer fraaie en
gesloten stier, kon even massaler zijn. No. 3 werd Johan
HE van Boerema Delfzijl. De meest robuste van allei^
met ruim achterstel en zware beenen, doch zondigt iets
in voor- en middenstel.
No. 4 werd Derk van Stierhouderij Spijk. Een mooi
gelijnde stier, doet iets groot aan en mist het Gronin.
ger type. Als no. 5 stond Frederik van Vink te Enu-
matil. Deze ruim 5-jarige stier stond er best voor, is zeer
vast en sterk gebouwd, doch iets scherp in voorhand.
De iy2-jarige stieren vielen tegen en de j.l. voorjaar
het hoogst geplaatsten, konden hun plaats thans niet
handhaven. Unicum van Stal Nienhuis werd na zijn
nederlaag j.l. voorjaar, geheel gerehabiliteerd en kwam
gemakkelijk le, werd later voor hoogen prijs verkocht
naar Gelderland. Dit is een zeer sterke en robust ge
bouwde stier. Het is jammer dat hij iets zondigt in zijn
achterbeenen, anders zou het te betreuren zijn dat hij
Groningen gaat verlaten. Een 2e prijs in deze rubriek
was voor Graaf Lodewijk van Ubbens te Ellerhuizén,
wel een vrij robuste zware stier, doch matig sterke
middenhand. De 2b prijs was voor Emir 72 van Bolhuis
Haren. Had sinds j.l. voorjaar^ zich wel flink ontwik
keld, doch is in correctheid van bouw teruggegaan.
Een 3e en 4e prijs waren resp. voor Prins n van Siert,
sema Overschild en President Elsenkamp van S. Offe-
ringa te Ten Boer. De laatste wel een goed gelijnde
stier, doch iets te groot.
De nu volgende groep stieren was onvoldoende en wij
noemen alleen maar den met een len prijs bekroonden
stier Verwachting van P. Mulder te Harkstede. Is sterk
en vast gebouwd, met matig vlak achterstel. In de oud
ste klasse stierkalveren een paar goed kopnummers,
n.L Johan 4 en Robert en beloven misschien iets voor
de toekomst; de anderen gewoon goed.
Bg de Nov.-Dec. stierkalveren werd Elfried EH no. 1.
Wel een robuste en zwaar ontwikkelde stier, doch maar
matig correct gebouwd.
De volgende klasse bracht een overwinning voor Cesar
van Elema te Huizinge, vast gebouwd stiertje, doch
wat steile achterbeenen.
In de laatste rubrieken stiertjes zaten wel enkele
goede dieren, doch bepaalde uitblinkers kwamen er
niet onder voor. Verwachting H kwam in de oudste
van deze rubriek le. Een mooi geflatteerd stiertje, niet
te breed. Een 2e prijs was voor Johan H en Dorus H,
beide een paar goed gelijnde dieren. Emir Elzenkamp,
die in de jongste rubriek le werd, was o.i. hier ruim
bedeeld en hadden we liever den no. 2 geplaatste gezien,
n.l. Titus. Een 2e prijs in deze rubriek kregen nog Fre
derik en Edelknaap.
Zooals reeds gezegd waren de klassen melkkoeien goed.
In de oudste klasse kwam Emma onbetwist no. 1, ter
wijl haar dochter Emmi den lb prijs kreeg. Deze is
nog niet zoo massaal als haar moeder, doch opzij gezien
een lief beestje. Ook de nu volgende Roza elk en Emir's
Gé, evenals Emmi, dochters van Emir, zijn een paar
lieve melkkoeien.
De volgende rubriek melkkoeien bracht zeer terecht
een overwinning voor Annie van Dijkhuis, van boven
een pracht beest met ruim en vlak kruis, kon iets ge.
zakter zijn. T/mï» 2 is een mooi gelijnde melkkoe.
Winnaar van den eersten prijs werd J. G. Nien
huis te Noordwolde {Gr.) met zijn prachtige
collectie geregistreerde dieren in rubriek 2Jf.
terwijl Annie 4 no. 3 werd. Dit is ook een mooi gelijr.d
beest, doch in schrale conditie.
De laatste rubriek melkkoeien, die we zullen noemen,
bracht een overwinning voor twee Heracles n dochters,
n.l. Leentje 6 en Elza, waarvan Leentje een pracht ge
lijnd beest is en Elza even breeder, doch niet zoo sterk.
De productieklasse was thans verdeeld in droogstaan
de en melkgevende koeien; wel een verbetering. Toch
•hadden we gaarne wat meer aangiften gezien.
In de rubriek melkgevende dieren stonden een paar
extra exterieur dieren bovenaan, vooral Emma is een
pracht koe.
In de productieklasse drachtige koeien stonden ook de
beide hoogst geplaatsten in de rubriek drachtige dieren
hier bovenaan, n.l. Emir's Bertha en Bertha 4. Wel een
bewijs, dat best exterieur met goede productie samen
kan gaan.
Emir's Bertha stond er schitterend voor en behaalde
later het kampioenschap, Bertha 4 is wel zeer zwaar,
doch iets grof en niet te gesloten.
De collecties van één eigenaar waren in twee groepen
verdeeld, n.l. kleine eri groote stallen. De eerste bracht
een overwinning vooi stal Nienhuis. O.i. ook zeer te
recht. Een uniforme groep met individueel ook'extra
dieren, vermoedelijk wel de beste collectie van de ge-
heele keuring.
No. 2 in deze rubriek werd stal R. Bolhuis met vier
zeer uniforme dieren. Hierna volgde stal Doornbos.
Zware dieren met beste productiecijfers. Dan nog de
stallen Wieringa en Buiter. Beiden hebben wel eens
betere groepen laten zien.
In de andere groep zegevierde stal L. Bolhuis en kwam
stal Boerema no. 2. De jury maakte hierin nogal ver
schil door aan laatstgenoemde groep een 2en prijs toe
te kennen wat o.i. niet juist was.
Individueel zaten in de eerste groep betere die ten,
doch de uniformiteit van de collectie Boerema was be-
Een prachtige eerste grijswinnaar was de stier
Unicum19733, geboren 19 October 19^0, eig.
en fokker J. G. J. Nienhuis te Noordwolde (Gr.)
in klasse 2 volbloed stieren, geboren vóór 1 Mei
19lfl en na SO Sept. 19^0.
Op 25 Augustus 1942 is door den Directeur van den
Veeartsenrjkundigen Dienst de paratuberculosecommis-
sie geïnstaleerd, bestaande uit de heeren:
Dr. B. J. C. te Hennepe, Directeur van den Veeartsenij-
kundigen Dienst;
P. J. 't Hooft, Inspecteur van oen Veeartsenrjkundigen
Dienst, in algemeen en dienst;
Dr. M. J. J. Houthuis, Directeur Openbaar Slachthuis
te Rotterdam r
Dr. ,C. J. de Gier, Directeur der Rijksseruminrichting
te Rotterdam;
Dr. A. J. Winkel, Bacterioloog Rijksserummrichting te
Rotterdam
Dr. J. J. Siebenga, Bacterioloog-practicus Rijksserum
inrichting te Rotterdam;
P. Sjollema, Directeur van den Gezondhw'dsdienst voor
Vee in de provincie Friesland.
De commissie stelt zich ten doel de paratuberculose
bij het rundvee te bestudeeren en de bestrijding ervan
zoo spoedig mogelijk, op grond van de huidige gegevens
der wetenschap, op uitgebreide schaal te doen organi-
seeren.
Paratuberculose is een besmettelijke, zeer slepend ver-
loopende ziekte van het rund, die een hoogst enkele
maal ook bij schapen en geiten wordt waargenomen.
In een verder gevorderd stadium kenmerkt de ziekte
zich door diarrhee en sterke vermagering. De besmet
ting vindt veelal plaats in de prille jeugd en het
duurt wel heel lang voordat de eerste zichtbare ver
schijnselen optreden, meestal pas na de geboorte van
het eerste kalf. Intusschen wordt de smetstof regel
matig met de ontlasting uitgescheiden, waardoor weer
andere jonge dieren besmet kunnen worden. Het is
dus wel een verraderlijke ziekte. Besmette dieren,
Winnuar in klasse 1volbloed stieren, geboren vóór
1 October 19^0, werd de bekende stier Willem III
No. 18328, geboren 17 Februari 1939. Fokker-eig.
J. Vrieling Gzn. te Dügt, Haren.
,,Lee?itje No. 121693'\ eigenaar F. Buiter te Euvel
gunne Gr.) werd eerste la in rubriek melkgevende
koeien, geboren na Sept. 1938 en vóór 1 Oct. 1939.
(Foto's: Folkers)
slist beter, hadden echter niet de conditie van stal
Bolhuis.
Hierna volgden de stallen Dijkhuis, Duiterwinkel en
Vink. Hoewel alle individueel wel goede dieren, misten
ze de uniformiteit, die voor een collectie toch zoo ge-
wenscht is.
De collectie afstammelingen van één stier bracht slechts
één aangifte, n.l. Emir, een zeer goede, uniforme groep,
welke een len prijs verwierf.
Bij de collectie kalveren van een stier waren 4 aan
giften, welke allen waren opgesteld en met zeer weinig
verschil. De jury kende aan de afstammelingen van
Willem Hl den len prijs toe. O.i. voldeed evengoed de
afstammeling van Henk, daar deze in de achterstellen
iets beter was.
Tot slot de kampioenschappen. Stieren: kampioen Wil
lem Hl, reserve Adam. Koeien: kampioene Emir's Ber.
tba, reserve Emmi. Deze dieren die allen reeds be
sproken zijn, vormden een waardig slot van dezen
traditioneelen fokdag.
die nog geen ziekteverschijnselen ver toon en, worden
her- en derwaarts verplaatst en dragen er zoo toe bij
om de ziekte te verspreiden. Aangezien het lijden on-
geneeselijk is, hoewel soms gedurende ec --^en tijd
©ogenschijnlijk beterschap kan intreden, gaan de pa
tiënten onherroepelijk ten gronde aan totale uitputting;
men begrijpt, dat bij de vermagerde dieren het pro
ductievermogen sterk gestoord is, zoodat de schade,
door het lijden veroorza-akt, groot as.
Er dient dan ook paal en perk gesteld te worden aan
de verdere uitbreiding: dét na te streven is het doel
van bovengenoemde commissie.
De praktiseerende dierenarts zal bij dit streven inge
schakeld worden; hij kan met bepaalde hulpmiddelen
(waarnaaF de commissie ook een verder onderzoek zal
instellen) evenals bij de gewone tuberculose, de be
smetting aantoonen; de besmette dienen zullen niet
meer mogen worden verhandeld, ze dienen bestemd te
worden voor de slachtbank. De bedrijven, waaruit ze
worden verwijderd, dienen te worden ontsmet en het
jongvee dient hierin smetstofvrij te worden opgefokt,
dit alles volgens aanwijzingen van den praktiseerenden
dierenarts..
Het spreekt vanzelf, dat bij de toepassing dezer maat
regelen de medewerking van den veehouder niet kan
worden gemist. Bij voorbaat doet de commissie hierop
reeds een beroep.
In het kort geformuleerd, komen de maatregelen ten
aanzien van besmette en een van besmetting verdachte
bedrijven neer op het volgende:
1. Regelmatig onderzoek door den dierenarts ter op
sporing van besmette dieren;
2. afmaken der besmette dieren;
3. Ontsmettingsmaatregelen;
4. Smetstofvrije opfok der jonge dieren.
Men ziet, een bestrijdingswijze in den trant der tuber
culosebestrijding. Om resultaat te bereiken, is het van
belang, dat zoo mogelijk de eigenaren van besmette ei)t
van -verdachte bedrijven zich aaneen sluiten om ge
organiseerd deze gevaarlijke veeziekte te bestrijden.
