De grondwet van den arbeid
Smakelijke gerechten
Boekenlijst
Belangrijke data
PAO. 5
DE LANDSTAND
VRIJDAG SO OCTOBER
Stoofschotel van bieten.
2 kg. aardappelen, 1 kg. winter- of zomerkroten, 2 ons
bruine boonen, kg. uien, tot 1% ons vet oï boter,
peper, zout, azjjn.
Wasch en week de boonen een nacht van te voren. Kook
ze den volgenden dag gaar in het weekwater en voeg na
uur koken wat zout toe. Kook de bieten, na zorgvuldig
afborstelen gaar ln pl.m. 2 uur In ruim water met zout
(een stukje van de bladstelen laten zitten) en pel ze in
koud water af. Snijdt ze in blokjes.
Zet de aardappelen 1 uu* vóór den maaltijd op met zoo
weinig mogeiyk water als er op verkoken kan.
Snipper de uien fijn en bak ze goudbruin in het beschik
bare vet.
Meng alle bestanddeelen luchtig door elkaar met peper,
zout en azijn, op smaak afgemaakt.
Met een stevige gortmoutpap, of gort in melk of karne
melk gekookt, vormt deze stoofschotel een stevigen, voed-
zamen maaltijd.
Ook is het een uitstekende restverwerking.
Daar de voedzaamheid ten opzichte der vitaminen sterk
achteruit gaat door het opwarmen, is het noodzakelijk dan
wat fijngesneden kropsla, andijvie of veldsla toe te voegen.
Appelmoes met gortmout.
1 liter melk, 150 gr. 10 afgestreken lepels gortmout, 1 kg.
moesappels, citroenschilletje, suiker, zoetstof (of fijngesne
den suikerbiet). Week de gortmout een uurtje van te voren
in een weinig melk. Kook ze daarna in 10 óiinuten gaar.
Kook op de gewone wijze appelmoes, laat een dun citroen
schilletje meekoken (desverkiezende de reepjes suikerbiet).
Maak de gortmout op smaak af met suiker, vermengd met
zoetstof. Doe hetzelfde met de appelmoes.
Leg, wanneer men dit gerecht warm wil eten, de gortmout
laag om laag met de appelmoes in een vuurvasten schotel.
Zorg, dat de bovenste laag uit gortmout bestaat. Strooi
hierop een weinig suiker met wat kaneel er door geroerd
en zet het schoteltje, indien mogelijk, in den oven.
Op een warmen dag zal met het koud lekkerder vinden.
In plaats van een vuurvasten schotel doet men alles dan
in een glazen vlaschaal.
In plaats van appelmoes kan men rauwe geraspte appel
nemem
Gortnoga.
1 kopje suiker, 3 kopjes gepofte gort, 1 theelepel boter,
een snuifje zout.
Laat de suiker droog in een steelpan smelten en daarna
goudgeel worden. Voeg de boter en 't snuifje zout toe en
als de suiker geelbruin is geworden, ook de gepofte gort,
keer alles goed om en om, zoodat de gort weer knappend
is en giet de massa kan op een steenen aanrecht.
Strijk met een nat mes de massa glad en snijdt ze na
eenige bekoeling in reepen en stukken. Bewaar de gort
noga goed droog.
Over appelmoes inmaken.
Behalve op de gewone wijze steriliseeren kan men de appel
moes ook in gekurkte flesschen met wijden hals inmaken
op de manier in één der vroegere nummers beschreven.
Wanneer men alleen flesschen met nauwe halzen heeft,
moet men de appelmoes erg dun maken.
Het verdient echter aanbeveling wat conserveermiddel toe
te voegen, b.v. 2 gr. benzoëzure natron per kg. moes (in
de apotheek verkrijgbaar). Sluiten met uitgekookte kurken
en lak of kurk en cellophaan papier of een prop vette
watten en cellophane papier.
VLAANDEREN
Stijn StreuvelsOost; De Vlasschaard'Langs de wegen;
Zomerland; Werkmenschen.
Cyriel Buysse: Het leven van Rozeke van Dalen.
André DemedtsGeen tweede maalAfrekeningHet leven
drijft.
Emiel Buysse: Spokenhof.
Maurits Sabbe: De filosoof van 't Sashuis.
Ernest Claes: Kobeke.
Jan Eekhout: I*astoor Poncke. De eeuwige droom.
ZEELAND
Jan Eekhout: De boer zonder God; Warden, een koning.
Dignate Robbertz: Noordwester; Jikkemien.
UTRECHT
Kees Mekel: Melkoorlog.
ZUIDERZEE
K. Norel: Het getij verloopt; Aan dood water.
Niet in een streek of gewest onder te brengen
Joanne Koppen: Soetheem.
Katinka Lannoy: De familie Trigland; Het hal by de wind.
In het buitenland speelt:
Marie van Dessel—PootToen de herten riepen.
Boerenboeken en plattelandsromans van buitenlandsche
schrijvers en schrijfsters:
Ernst Wiechert: Het simpele leven.
Heinrich ZillichEen handvol korenaren.
Trygve GulbranssenHet geslacht Björndal; En eeuwig
zingen de bosschenWinden waaien om de rotsen en
De weg tot elkander.
Sally SalminenKathrina; De lange lente.
Wladlslaw St. Raymondt: De boeren.
"Waarom geen boeken van andere sehryvers zyn aanbevolen,
kan men lezen 'in het eerstkomende nummer van het
maandblad „Volk en Bodem."
Onderschrift: Overigens is deze'lyst ook niet absoluut vol
ledig, die andere boeken kent en mooi vindt, noeme mij die
ter beoordeeling. Tenslotte dient nog te worden opgemerkt,
dat bovenstaande boeken volstrekt geen kinderboeken zijn
2 Nov.
3 Nov.
4 Nov.
5 Nov.
6
Nov.
9
Nov.
9
Nov.
9
Nov.
9
Nov.
10
Nov.
10
Nov.
10
Nov.
10
Nov.
11
Nov.
11
Nov.
11
Nov.
12
Nov.
12
Nov.
13
Nov.
14
Nov.
14
Nov,
Breda: Taxatie-paardenmarkt.
Rotterdam: Taxatie-paardenmarkt.
Alkmaar: Jaarmarkt.
Wieringen: Jaarmarkt.
Zierikzee: Taxatie-paardenmarkt.
Alkmaar: Vee.
Hoofddorp: Taxatie-paardenmarkt.
Den Bosch: Taxatie-paardenmarkt.
Venlo: Taxatie-paardenmarkt.
Druten: Najaarsmarkt.
Leiden: Taxatie-paardenmarkt.
IJzendijkeTaxatie-paardenmarkt.
Tholen: Taxatie-paardéTimarkt.
Hedel: Taxatie-paardenmarkt.
Valkenburg: Taxatie-paardenmarkt.
Texel: Jaarmarkt.
Hoorn: Jaarmarkt.
Wieringen: Jaarmarkt.
Rotterdam: Taxatie-paardenmarkt.
IJzendyke: Taxatie-paardenmarkt.
Hoorn: Jaarmarkt.
Woerden: Jaarmarkt.
HoornTaxatie-paardenmarkt.
OssTaxatie-paardenmarkt.
Weert: Taxatie-paardenmarkt.
Axel: Taxatie-paardenmarkt.
PuttershoekTaxatie-paardenmarkt,
jaarmarkt.
Vught N.B.; le Nationale Tentoonstel
ling „Het Raskonijn".
en ten eenemale ongeschikt voor de jeugd beneden achttien,
jaar. Ook zijn ze lang niet allemaal geëigend om in onze
vergadering voor te lezen. Die daarvoor nog het meest ge-
sohikt waren hebben we vet gedrukt.
W. E. M. Eggink.
Mr. D. E. de Jong:
Op verzoek van vele landvrouwen en hun mannen
geven we hier een boekenlijst van goede boerenboeken en
plattelandsromans, ingedeeld naar de streek of het gewest
waarin ze spelen:
NOORD-HOLLAND
Ds. Heyneg: Kinderen Noordhollands; In de Noordholland-
sche wei; Van Noordhollandsche menschen en dingen;
Noordhollanders; B|j ons ln Noordholland.
Mevr. VisserRoozendaal: De mensch wikt...; Het laatste
kwartier; De Wachter.
Jac. BroersenBoerenvolk.
K. Norel: De carrière van Nanne V||b; De Eenhoorn.
ZUID-HOLLAND
K. Schippers: Het Uilennest.
Jo Ypma: Boven de polder de hemel—
NOORDELIJKE EILANDEN
K. van der Geest: Eiland in de Branding.
Cor Bruin: SU de Strandjutter.
FRIESLAND
R. Brolsma: Sate Humalda; It HeechhofGroun en Minsken
Mevr. Simke Kloosterman: De Hoara's van Hastings.
IJ. van Houten: De zonde van Haitze Holwerda.
Abe Brouwer: De gouden Swiepe; De gouden trledt.
Evert Zandstra: Het klotsende meer; De vlammende heide;
De wijde stilte.
U. G. Dorhout: Jelle Heerema; De Hornstra's.
GRONINGEN
Rein Brouwer: Dauw over dorstig land; Maar de zon over
won.
Jant Nienhuis: Waar mensch en koren rüpen.
Ger. Griever: Zorg om den jongen; H|j leefde om te bouwen.
OVERIJSSEL
Marie Koopmans: Mooi Marieken en den Smokkelkoning.
J. K. van Eerbeek: De strooschlppersBeumer Co.
Mevrouw van NynattenDoffegnies: Moeder Geerte; Huis
van licht en schaduw.
LIMBURG
Minus van Looi: Aloud Boerenbloed.
BRABANT
Mr. A. Roothaert: Dr. Vlimmen.
^^NDER bovenstaande titel is aangekondigd en be
kend geworden, hetgeen is neergelegd in de Verorde
ning van den Rijkscommissaris van 13 October 1942
betreffende Ordening van dten Arbeid.
En de benaming .grondwet" is wel juist, want niet
alleen wordt bij deze verordening gebroken met een
geheel systeem van arbeidsordening, zooals dat in
denloop der laatste 25 jaren ten onzent was ge
groeid, maar ook wordt een fundament gelegd, waarop
d!e nieuwe ordening van den arbeid zich zal kunnen
en moeten ontwikkelen.
Op deze grondwet zullen nog vele wetten volgen ter
nadere regeling en uitwerking van de neergelegde
principes, echter zullen de nieuw ontstane arbeidsge
meenschappen er voor zorg hebben te dragen, dat er
een gestage stroom van wenschen en verlangens van
den werkenden mensch vorm krijgt en, na te zijn
getoetst aan het algemeen belang, hetgeen zal geschie
den onder verantwoordelijkheid van den Staatsamb
tenaar, die de functie van Gemachtigde voor den
Arbeid in het Departement van Sociale Zaken zal
uitoefenen, door dezen Gemachtigde opgelegd wordt
aan de betrokken bedrijfsgenooten.
Na een overgangstyd van meer dan twee jaren, die
ons bracht uit een periode van gebrek aan arbeid
en als gevolg daarvan een gebrek aan eerbied voor
den arbeid naar den tijd van nu, die wel het tegen
gestelde daarvan is, is door deze verordening een
doorbraak voltooid, die definitief is en aan werkend
Nederland de gelegenheid zal geven zich in te scha
kelen in het arbeidsintensieve Europa, dat komende is.
Dat deze inschakeling, die voor de meeste volksge-
nooten wel een volledige omschakeling beteekent, nu
ineens vlot zal verloopen, is wel allerminst te ver
wachten en zeker in onze Landstandsarbeidsgemeen
schap zal er nog wel heel wat gras door de koeien
gegeten en herkauwd moeten worden, voordat een
ieder de nieuw ingeslagen richting duidelijk ziet en
zich er op instelt.
Het zal zijn, alsof we uit de verschillende wagens,
waarmede het terrein van den arbeid tot nu toe be
reden werd, plotseling gezet worden in één grooten
wagen van een geheel nieuw type. Ieder heeft natuur
lijk den mond vol aanmerkingen op dezen wagen,
de motor trekt niet goed, de zitplaatsen deugen niet,
sommigen waren immers een ruimere plaats gewend,
de veering is hun te stug, enz. enz,
Een feit is echtér, dat de wagen rijdt en wel in de
juiste richting, terwijl de snelheid toeneemt.
En al zitten sommige passagiers nog achterste voren,
turende door de achterruit en terugwenschende, het
geen zij eens zagen, toch rijden ze vooruit en allengs
zal de belangstelling voor de nieuwe omgeving toe
nemen en de herinnering aan het c*idte vervagen. Uit
de critiek zal de actieve medewerking ontstaan, waar
door de fouten verbeterd worden en het geheel gemaakt
zal moeten worden tot iets, waarin men zich thuis
voelt; en waarvan men de waarden dagelijks meer
gaat beseffen.
Aan den anderen kant en vooral in den Landstand,
dienen we wel nuchter te blijven en niet te denken,
dat nu alles wel in. orde zal komen, want juist op ons
terrein, waar nog zoo veel goeds in de arbeidsverhou
dingen leefde, zal het nieuwe met voorzichtigheid ge
hanteerd moeten worden, en wel zoodanig, dat het
oude, dat goed was, tesamen met het nieuwe, dat
noodzakelijk is, wordt tot een ideaal geheel van orde
ning van den arbeid.
Immers deze grondwet raakt niet alleen de fabriek,
maar ook dén bodem en het daarop levende en wer
kende bloed, en bloed en bodem worden beheerscht
door veel oudere grondwetten, die ook door deze nieuwe
wet geen veranderingen zullen kunnen en mogen on
dergaan, wil niet het fundament van ons Germaansche
volksbestaan in gevaar komen.
Steeds zullen wij dus bij het beoordeelen van deze
nieuwe ordening van den arbeid ons moeten laten lei
den door de grondbeginselen en daar, waar het fun
dament in gevaar dreigt te komen, zal met man en
macht een dam moeten worden opgeworpen om den,
dan blijkbaar verkeerd geleidén stroom, te keeren en
te leiden in de bedding, die volk en bodem eischen.
Met inachtneming van bovenstaande grondbeginselen
dus kunnen we niettemin vaststellen:
le. dat de Ordening van den Arbeid, zooals nu aan
gevangen bedoelt ons te brengen naar de bedrrjfs-
gemeenschap, die de meest natuurlijke arbeids-
orde is, en als zoodanig niet iets nieuws, maar
iets zeer ouds is.
2e. dat de bedrijfsvormen, zooals de Landstand die
omvat, nog het dichtste staan bij de natuurlijke
orde, die nu in modernen vorm, wederom nage
streefd wordt.
3e. dat het dus in den Landstand in principe het
gemakkelijkst moet zijn om deze natuurlijke orde,
ook in het bedrijf, na te streven, zoodat de ideale
bedrijfsgemeenschap weer duidelyk naar voren
komt.
Al zal dus wellicht het in practijk brengen van vele
nieuwe vormen eenigen tijd in beslag nemen, althans
meer dan in den industrieelenbedrijfsvorm noodig
zal zijn, toch ligt een en ander in den Landstand in
wezen veel eenvoudiger en het langzamer tempo zal
niet hoeven beteekenen, dat het einddoel later wordt
bereikt.
Wordt vervolgd
