De Landstand
Het nationale plan en de
Nederlandsche Landstand
Rechtzetting
in ZEELAND
INHOUD:
Bureau Pacht
VAG. 3
DE LANDSTAND
VRIJDAG i DECEMBER 1942
Ir. J. A. Jacobs over:
(Vervolg)
|eT bevolkingsvraagstuk van Nederland is een van
de maatgevende elementen bij de vaststelling van de
behoeften in de toekomst. Nu schijnt het dat de groote
bevolkingstoename, die vroeger mógelijk geacht werd
voor ons land tot pi.m. 13 millioen, momenteel heel wat
lager wordt aangeslagen. Zoo schat b.v. dr. ir. W. B.
Kloos de maximale bevolking van ons land op 10,6
millioen in 1970 en daarna vrijwel constant.
Hoe dit ook zij, in ieder geval zal er voor gezorgd
moeten worden dat al deze menschen op onzen vader-
landschen bodem zooveel mogelijk een plaats krijgen en
een behoorlijke plaats, zonder dat de eene groep botst
op de andere.
Er moeten dus met een zekeren vooruitzienden blik,
reeds thans richtlijnen worden vastgesteld, hoe de ver
schillende bodembestemmingen met elkaar in overeen
stemming kunnen worden gebracht.
Het Nationale Plan tieeft daarom het oppertoezicht
over gemeentelijke uitbreidingsplannen, en provinciale
streekplannen en landelijke plannen; het neemt maat
regelen die kracht van wet-hebben. Zoo is b.v. het Na
tionale Plan in Neer in Limburg opgetreden om te be_
letten dat ergens op een perceel een dubbele woning
werd gebouwd, daar dit perceel bestemd was in het
streekplan van Miciden-Limburg voor boerderij-bouw
en gebouwen voor tuinderij en voor landhuizen.
Verder is het Nationale Plan onlangs opgetreden als
beschermer van natuurgebieden, dat zijn terreinen, die
uit landschappelijk of wetenschappelijk oogpunt behou
den dienen te worden.
Hun belang kan provinciale of nationale beteekenis
hebben.
Zoo zijn alleen al in de provincie Noord-Brabant 43
gebieden of beter gezegd landschappen, tot natuurge
bied verklaard. Dat wil zeggen dat deze gebieden zon
der toestemming van het Nationale Plan, geenerlei
wijziging mpgen ondergaan of van eigenaar veranderen.
In de omgeving van 's-Hertogenbosch zijn ook verschil,
lende van deze natuurgebieden, vallende onder deze
lijst, o.a.:
a. het zuidelijk deel van het Bossche Broek, bij de
Pettelaar, botanisch belangrijk.
b. het wiel bij Nieuwkuijk, landschappelijk en bota
nisch belangrijk
c. Moerputten en Rrjskampen ten zuiden van de spoor
lijn naar Naaldwijk, moerasland en blauw grasland
met rijke flora (waarin 2 eendenkooien);
d. Nieuwe Wiel, eendenkooi en Wiei te Haarsteeg,
ornithologisch en botanisch belangrijk.
e. het meer bij Engelen, waarbij een eendenkooi, or
nithologisch belangrijk.
Uit de behoeften nu van het Nederlandsche volk, volgt
dat in de allereerste plaats de oppervlakte cultuur
grond moet worden vergroot. Daarom is het maar ge.
lukkig, dat niet alle instanties van den Raat} van Bij
stand van zoodanig karakter zijn, xlat zij den boeren,
grond met gedeeltelijke inbeslagname bedreigen, zooals
de uitbreidingsplannen, woon- en werkterreinen, wa
gen, kanalen, vliegvelden, enz.
Er zijn ook diensten bij, wier taak wel degelijk is de
oppervlakte cultuurgrond te vergrooten, zooals b.v. de
dienst der Zuiderzeewerken, de dienst tier werkverrui
ming, de cultuur-technische dienst, de dienst der Do
meinen, terwijl nog onlangs de boven reeds genoemde
Commissie voor de landaanwinning is ingesteld.
De voornaamste landaanwinning blijft natuurlijk de
Zuiderzee, maar daarnaast kan in Groningen en Zee.
land en op de Zuid-Hollandsche eilanden de landaanwin.
ning nog worden bevorderd. Nauw verband met deze
landaanwinning heeft de bodem verbetering en de bodem
veiligstelling van het gedeelte van Zuid-Holland, gelegen
rond de Maas- en Rijnarmen. Zoo worden b.v. in het
Westland, Delfland en Schieland met verzouting van dt
boezemwateren bedreigd, doordat de zoutgrens steeds
verder den Nieuwe Waterweg opdringt. Om deze op-
dringing tot staan te brengen, zijn naast kustverkor-
ting groote rivierwerken noodig op de Beneden-Mer-
wede, de Noord en de Nieuwe Maas. Het resultaat hier
van zal zijn dat meer zoetwater tenslotte afkomstig
uit den Kijn. ria Rotterdam naar zee afvloeit en de in
dringing van zout water belet.
Het logisch gevolg echter zal zijn dat de Nieuyve Mer-
wede veel minder zoetwater naar zee zal afvoeren via
hét Hollandseh Diep en Haringvliet. Dit heeft weer
tot gevolg dat de zoutgrens op het Hollandseh Diep
dieper het land in zal dringen. Thans ligt zij tusschen
Willemstad en Zevenbergen, later zal zij wellicht tot
voorbij Moerdijk en Lage Zwaluwe kunnen komen. Dit
nu heeft weer nauw verband met de mogelijkheid van
waterverversching in de Westelijke kanalen er! boezem
wateren in onze provincie, waartoe waarschijnlijk alleen
de Donge meer overblijft. Ook heeft dit verband met
de visscherij. Alleen reeds uit dit laatste voorbeeld is
het duidelijk, hoe noodig het is al de belangen bij een
bepaald werk te coördineeren.
Een waarschuwend voorbeeld in deze zou b.v. genoemd
kunnen worden het prachtige grensstation van Baarle-
Nassau, een emplacement en een gebouw, dat klinkt ais
een klok, maar dat nog nooit als grensstation heeft
dienst gedaan. Door botsing van het eene belang met
het andere is hier een groot kapitaal nutteloos uitge
geven en veel arbeid nutteloos verricht.
In een artikel over de Scheurpremie, 'in de Landstand
van 20 November j.l., stond in de laatste alinea ver
meld, dat boeren hun grond aan de N.H.M. ter beschik
king konden stellen voor een vergoeding van 500
per jaar en dat de N.H.M. op deze gronden voor eigen
rekening aardappelen zou hebben verbouwd.
Dit was natuurlijk onjuist. Door de Directie van den
Landbouw werd nL ingesteld een Bureau Aardappel-
verbouw .Dit pachtte van de boeren gronden voor
500 per ha. en verbouwde hierop aardappelen voor
rekening van de Directie van den Landbouw. Alleen de
uitvoering der werkzaamheden was aan de Nederland
sche Heidemaatschappij opgedragen; het afsluiten der
contracten en het doen van betalingen geschiedde ech
ter door het Bureau Aardappelverbouw.
een naastgelegen groep bedrijven presteert echter
10.000 kg. per dag. Thans kwam er onder Friesche
leiding een zuivelfabriek in werking.
De pluimveehouderij vindt algemeene beoefening,
doch in den meest primitieven vorm.
Het vischwater is goed voorzien en in sommige groote
wateren, die dikwijls het Sneekermeer in oppervlak
belangrijk overtreffen, bevordert men bewust den
vischstand door net uitzetten van pootvisch.
Het landschapsbeeld van Lithauen is licht heuvel
achtig met zachte glooiingen, zoodat men er zoowej
dte ruiter- als de fietssport beoefenen kan. De aanblik
is rijk aan afwisseling en som.« ^trassend mooi.
Merkwaardig is het, dat m eken van den
oorlog zoo goed als niets U .i valt. Vrijwel
nooit ziet men een vijandelijk ug en verduiste-
ringsmaatiegelen zijn hier dan uok overbodig.
En zoo werkt Lithauens bevolking vreedzaam aan
den wederopbouw en verbetering barer landstreek en
aanvaardt zij gaarne de leiding die haar door de op
agrarisch terrein zooveel bekwamere westerlingen ge
boden wordt.
Er heerscht slechts één schrikbeeld in deze landen,
één gruwelijke nerinnering en dat is ,die der Rus
sische overheersching!
Wat hier toen is doorgemaakt, laat zich met geen
pen beschrijven. Het liefst laat men dezen gruwel van
het verleden maar rusten!
Genoeg zij het hier te vermelden dat van de 2.000.000
Lithauers 70.000 werden weggevoerd in één week tijds.
Uit de stad Riga alleen werden 60.000 burger? ge
deporteerd op aanwijzing der joden, die de deportatie
lijsten aan de Russen overhandigden Zoo wordt het
begrijpelijk, dat de diep-gewortelde wrok der bevol
king tegen de joden zich somtijds in excessen ont
laadt. Nu wil men echter de verschrikking der roode
terreur pogen te vergeten en richt men zich in
vreedzamen arbeid op de mogelijkheden eener schoone
toekomst.
Een nuchtere, betrouwbare, Friesche plattelander ver
strekte ons deze gegevens, die wij dus wel als onop
gesmukt mogen beschouwen. Haast lijkt ons een
en ander te mooi om waar te zijn. Wij vroegen dan
ook of bij bet bijzonder getroffen had in Oostland
en of er ook van zijn collega's minder goed terecht
waren gekomen.
Echter luidde zijn antwoord: U kunt mij zoo ongeveei
als den „middelman" zien; zeker zijn er landgenootei
geweest, die het minder goed troffen, doch ook. die
een nog aoopvoller toekomst meenden te zien aan
lichten.
Wanneer een land overbevolkt geraakt, zoodat ei
te veel menschen opeengehoopt leven op een klein
stukje grond, dan gaat er iets scheef groeien in het
volksleven. Ook in de karakters individueel. Dan
gaat men alkander bijten en vereten!
Men gaat vechten om een paar vierkante meters ma
tigen grono en men gaat met de ellebogen werken
uit zucht tot zelfbehoud.
In het Oosten is levensruimte, daar zijn de wrjde
horizonten, zooals wij ze ons vroeger droomaen in het
verre Amerika, en nu veeJ dichterbij!
In een gezond klimaat liggen onafzienbare, vrucht
bare vlakten te wachten op den arbeid van jonge
gave, energieke menschen, die het randurven om voor
zich en hun nakomelingschap in een nieuw land een
nieuwe toekomst tegemoet te gaan!
VAN POPTA.
Redactie-adres:
GROOTE MARKT 28
GOES, TEL. 2345 (toestel 05)
Uitgave:
UITGEVERIJ „VOLK EN BODEM"
POSTBUS 281 DEN HAAG
Advertenties: .Losse plaatsing 25 ct: per m.m., in alle
edities 75 ct. per m.m.
Abonnementen: Voor niet-leden van den Nederl. Land
stand 5.— per jaar of 1.25 per 3 maanden.
Alle briefwisseling betreffende exploitatie, advertenties
en abonnementen, aan postbus 281, Den Haag.
Telefoon 11.48.35.
No. 48 Vrijdag 4 December 1942
pag.
1. Indrukken en gedachten. XIV.
2. Belevenissen van een Fries in Oostland.
3. Het Nationale plan en de Nederlandsche
Landstand.
4. Voor de Landvrouwen.
5. Nieuws va» de afd. Tuinbouw.
6. Tuinbouw in het kleine boeren, en pluimvee-
houders&edrijf.
6. Nederlandsche zaadtelers en tuinders in de
Baltisehe landen.
7. Waar men iederen zaadkorrel zijn „geheimen"
ontfutselt
7, Proefveldverslagen.
8. Paardenkeuring.
8. Uitslag monsterkeuring.
9. Centrale hengsten- en merriënkeuring.
9. Wat „Land en Volk" brengt.
10. Het Konijnenpark.
10. Het R- V. O. maakt bekend.
11. Officieele Landbouwmededeelingen.
OPENING LEERJAAR ALGEM.
LANDBQUWCURSUS
Dezer dagen vond in één der lokalen van de O. L. S.
te Stavenisse de officieele opening plaats van het 3e
leerjaar der Algem. Landbouwcursus.
De Heer J. C. Droogendijk heette als voorzitter van
de Commissie van Toezicht de aanwezigen welkom
en begroette in het bijzonder den Burgemeester en
dhr. van IJsseldijk, wethouder. Hij sprak o.m. de
hoop uit, dat aan het einde van dit laatste cursus
jaar allen cursisten een diploma uitgereikt zal kunnen
worden.
Namens het gemeentebestuur sprak de Burgemees
ter een dankwoord voor de ontvangen uitnoodigingen.
Hij gaf de verzekering, dat het gemeentebestuur
steeds gaarne zijn medewerking zal verleenen, om
het tot stand komen van dergelijke cursussen te bevor
deren.
Het hoofd van de cursus, dhr. J. Oudesluis, gaf hierna
een openbare les over het onderwerp: „De aaltjes
ziekte in de aardappelen."
In denmaand DECEMBER 1942 zullen de vol
gende zittingen worden gehouden:
GOES: Dinsdag 8 December 1112.30 uur en
van .23 uur, Groote Markt 20.
MIDDELBURG: Donderdag 10 December 12
uur, Café Gabriëlse, Giststraat.
THOLENZaterdag 12 December 1112.30 uur,
Hotel „Hof van Holland", Wed. M. J. Hoek.
HULST: Maandag 14 December, 11.301 uur,
Café Apollo" (dhr. v. Duyse).
TERNEUZEN: Woensdag 16 December, 1213.30
uur, Hotel des Pays Bas.
ZIERIKZEE: Donderdag 17 December 11.30—
13 uur „De Korenbeurs''.
OOSTBURG: Woensdag 23 December 1213 uur.
Café „De Vuyst".
Op deze zittingen worden GRATIS adviezen in
Pachtzaken gegeven.
