Tusschen Oud en Nieuw
Wat „Land en Volk" brengt
De Slowaaksche Landbouw
Adreswijziging
VRIJDAG 8 JANUARI 1048
DE LANDSTAND
PAG. 2
ZONDAG 10 JANUARI:
van 8.30 tot 8 45 uur over H. I en H. II kan men de
,,Zin van het boer-zyn" beluisteren. Dirk van de Bos
poort wijdt zijn Zondagochtend-beschouwing aan:
„Waar de mensch zyn stappen zet."
Yan 13.00 tot 13.15 uur H. II hoort men in het pro
gramma: .,Wie en wat waren onze voorouders" een
lezing getiteld: „Vraag het de luisteraars."
MAANDAG 11 JANUARI:
luistert natuurlijk iedere boer en tuinder van 8.00 tot
8.10 uur over II. II naar het Actueel'Nieuws.
Van 8.10 tot 8.15 uur over H. II brengen wij een vraag
gesprek over het in oprichting zijnde Lakenvelder Gei
tenstamboek Ongetwijfeld bestaat voor deze uitzendnig
veel belangstelling.
Van 12.30 lot 12.45 uur over H. II gaan we op Nieuw
jaarsvisite bij de Familie De Boer. De luisteraars zullen
misschien "denken„Daar zyn ze ook niet al te vroeg
mee." Doch het is een van de oude gebruiken op het
platteland, dat de heele maand Januari z.g. Nieuw-
jaarsvisites of Burenvisites worden gehouden. Ook al
door de tijdsomstandigheden zijn deze visites tot een'
kleineren kring beperkt, maar we willen toch eens een
kijkje gaan nemen op zoo'n visite.
Van 20.30 tot 20.45 uur over H. II brengen wry in het
programma „Uit Neerlands Gouwen" een voordracht
door K Uiterwyk „Waorumme Pieter Hendrik niet
trouwde", uit „Ons Drentsche Land" van Riel Hou-
wink en een gedicht „Mijn Drenthe", voorgedragen
door Marie Davids.
DINSDAG 18 JANUARI:
van 12 30 tot 12.45 uur over H. II vragen wij de aan
dacht weer voor de Directie van den Landbouw. In dit
programma spreekt de tuinbonwdeskundige A. J. Hart
man over „Meer groenteteelt in 1943." Uit deze causerie
zal U blijken, dat de Directie van den Landbouw alles
in- het werk stelt om een zoo groot mogeiyke productie
te krygen, om zoodoende een nieuw tekort, zooals in
1942 te voorkomen. Er wordt een beroep gedaan op de
medewerking van alle tuinbouwers. landbouwers,
bloemisten, bloembollenkweekers. gemeente-Instellingen
en particulieren om de opbrengstmogelljkheden van
ieder stukje land ten volle te ontplooien, om zoodoende
de groentevoorziening in ons land veilig te stellen. De
Rykstulnhouwvoorllchtingsdienst heeft een boekje uit
gegeven, waarin de volkstuinders alles kunnen vinden,
wat zij voor het telen van groenten en aardappelen
moeten weten, terwijl er verder op verschillende plaat
sen cursussen worden gehouden voor de volkstuinders.
We raden een leder, zoowel boer, tuinder als particulier
aan naar bovengenoemd kwartier te luisteren.
WOENSDAG 13 JANUARI:
van 8.00 tot 8.15 uur over H. II vragen wij de aandacht
van de plattelandsvrouwen voor een causerie van Mevr.
De Haan—Bosker over „Een prettige verhouding tus-
schen plattelands, en stadsvrouw.
Van 12.30 tot 12.45 uur over H. II gaan we met den
microfoon eens op bezoek on een gemengd boerenbedryf
op Schouwen-Duiveland. Dat iedere streek er weer
ander gewoonten op nahoudt zult U in deze reportage
kunnen beluisteren.
DONDERDAG 14 JANUARI:
van 8.00 tot 815 uur over H. II brengen we reportage-
flitsen over wat er op de Boerenschool te Rijs wordt
geleerd. Om hot gezellig knappend haardvuur vinden
wij alle cursisten verzameld Vooral de plattelands
vrouwen en -meisjes raden wü aan naar dit programma
te luisteren, daar we Juist met den microfoon op bezoek
kwamen, toen er een cursus werd gegeven in het spin
nen. Dat een gezonde geest heefseht op deze byeen-
komsten zal U uit een en ander blyken
Van 12.30 tot 12 45 uur over H. II gaan we in de serie
„In en om den bijenstal" weer luisteren naar een praat-
Je van F. W. Beekhuis van Till over „De zintuigen der
Byen." Het is zeer interessant hierover eens wat meer
to hnorcn. Het zijn dan ook wel hoogst merkwaardige
zintuigen, waarover een by beschikt en deze in staat
stelt tot de meest uitcenloopende werkzaamheden,
zoowel in het donker als het licht. Weet U, dat het
aantal waarnemingsorganen aan zoo'n bytje verwon
derlijk groot is? Én dat dit aantal voor een koningin
1800 ls, torwyi er aan haar sprieten bovendien nog 2000
zitten By een werksterby tellen wy er 2268 en aan de
sprieten ongeveer 6000 en een dar heeft het grootste
aantaï n.l. 2604 en aan de sprieten eventjes 30.000. Meer
verklappen wy niet, wilt U meer weten, dan verzuime
men niet deze uitzending te beluisteren.
VRIJDAG 15 JANUARI:
van 8.00 tot 8.15 uur over H. II vragen wij speciaal de
aandacht, van de veefokkers voor een lezing van Ir. R.
G. Anema over de fokvereenigihgen In Nederland. On
getwijfeld zal hiervoor groote belangstelling bestaan.
ZATERDAG 16 JANUARI:
van 12 30 tot 12.45 uur over H. II Boerenland ln Boek
en Krant.
Van 18.00 tot 18.10 over H. II spreekt Dirk van den
Hul in de serie „Als ik het voor het zeggen had
over „Niet vandaag of gisteren."
Verhooging van de productie noodzakelijk
PRESBURG. 28 Dec. (Europapress). Ter gelegen
heid van een bijeenkomst van de Slowaakache Land-
bouwkamer gaf de Slowaaksche Minister van Econo
mische Zaken, een uiteenzetting van den toestand in
den landbouw. De Minister legde er den nadruk op,
dat als gevolg van de verhoogde beteekenis van den
landbouw in oorlogstijd de Kamer met kracht moet
streven naar een grootere productie, ook in de land
bouwindustrie. Vooral _de bodemverhoudingen in het
land zijn niet bijzonder gunstig, zoodat hierin in de
eerste plaats verbetering moet worden gebracht. De
akkers moeten intensiever worden bebouwd met gebruik
making van landbouwmachines, terwijl tevens beter
zaaigoed moet worden gebruikt. Voor den bouw van
kunstmestopslagplaatsen is reeds een bedrag van 9
millioen ks uitgetrokken. In 1942 is een oppervlakte
van 134.000 ha. met veredeld zaaigoed bebouwd tegen
12.000 ha. in het vorig jaar. Tevens werd in 1942 een
hoeveelheid van 14 millioen kg. zaaigoed door 136 spe
ciale machines gereinigd, terwijl in 1938 slechts 30 van
deze machines in het land bestonden.
J K geloof nietdat er één boer is, die een kamp
land geploegd heeft en dan niet even stilstaat om
erover heen te kijkenhoe de voren erbij liggen, hoe
hy zijn werk gedaan heeft. Al was het dan maar
voor het oog van de menschen, je wilt hebben, dat
het er netjes bij ligt. Het land is een soort van por
tret van den boer, je ziet er zoo aan of hij^een klare
boer is of met, een secure kerel of een onverschil
lige bok van een vent.
„Die aan den weg timmert", heeft vader Cats ge
zegd, heeft veel berchts." Hij had eenvoudiger
kunnen zeggen: wie boertheeft veel berechts, want
het werk van den boer ligt altijd te kijk voor ieder
een, het vertoont zich tn het openbaar: zijn land en
zjjn vee, zijn zaad en zyn oogst, het zyn de stille
maar duidelijke vertolkers van zijn doen en laten en
wee den boer, over wien zij ongunstig moeten ge
tuigen! Hy heeft zyn plaats tn de gemeenschap van
zyn dorp voor een groot deel ingeboet, geniet weinig
achting meer!
Zoo althans is het in die streken van ons land, waar
de hoereneer nog altijd teer is, waar de lichtzinnig
heid en de onverschilligheid van den een voor den
ander nog niet zijn stempel gedrukt heeft op het
volk
En zoo is het goed!
Want van 't werk van den boer is 't welzijn der
gemeenschap afhankelijk en wie nu zijn werk niet
goed doet, die verwaarloost de gemeenschap, waartoe
hij behoort en die mag met verwachten, dat die ge
meenschap hem zal eeren en prijzen.
Het is volgens oeroud, later in onbruik geraakt recht
iat de boer, wiens werk hem
ils onbekwaam, als ontrouw
vonnist, van zijn grond ver
wijderd kan worden. De libe
rale leer heeft de menschen
wijs gemaakt, dat dit strijdig
zou wezen met de rechten van
den onbeperkfen eigendom en gezegd: wie niet deugt
die houdt het vanzelf niet vol, die gaat wel onder
in den strijd om het bestaan. Want de liberale leer
hield er geen rekening mee, hoeveel schade aan de
volksgemeenschap moet worden toegebracht, eer een
bedrijf aan onbekwaamheid ten onder gaatZoover
mag een gezonddenkende gemeenschap het niet laten
komen en daarom moet hedendaagsch boerenrecht
weer het oude recht zyn, dat den boer zyn vrijheid
waarborgt, zoolang hij nauwgezet zyn plicht vervult.
Kom, ik ben alweer een zijpaadje opgekuierd en dat
was ik eigenlijk heel niet van plan.
Maar ik dacht zoo aan den boer en zijn versch ge-
ploegden akker toen de datum my verried, dat het
alweer voor het laatst in het jaar 1942 was dat wij sa
men achter den ploeg" over den akker onzer nieuwe
volksgemeenschap zouden gaan. Laten we even, by
het omgooien van de laatste voor, terugkijken over
den akker, die met het merkgetal 1942 in het rijk
der eeuwigheid blijft liggen. Hoe hebben we ons werk
gedaan in het bedrijf van onzen Heer, die de Schep
per is van al wat leeft F Is het zoo, dal we niet een
gerust hart den ploeg naar huis hebben kunnen
brengen om thans op akker 194S welgemoed weer
te mogen beginnen F
Ieder zal die vraag voor zich moeten beantwoorden,
maar ivaar de gezamenlijke resultaten der Neder-
landsche poeren meer dan ooit thans beslissen over
het lot van het Nederlandsche volk, daar is het ook
alleszins gewettigd om met elkaar een antiooord te
geven op de vraag: wat hebben wy ervan gemaakt
En als we dan, na meer dan drie jaren oorlog en
blokkade, na byna drie jaren bezetting door de
troepen van een anderen staat mogen vaststellen,
dat ons volk geen honger lijdt en menschelijkerwyze
gesproken de voedselvoorziening als verzekerd mag
tcorden beschouwd, dan is daarmee aan den boeren
stand het meest gunstige getuigenis uitgereikt. Voor
al als men eraan denkt, hoe in de jaren vóór dien
oorlog het boerenbedrijf door crisis en verkeerde
handelspolitiek ondermijnd werd, mag men zonder
onbescheiden zelfverheffing als boer zeggen: dat
hebben we 'm knap geleverd! En dan mag ook met
vol vertrouwen begonnen worden aan een nieuw
arbeidsjaar een nieuw jaar, dat de hoogste inzet zal
eischen om de hoogste productie te verkrijgen.
Het gaat daarby om veel meer dan de directe voor
ziening in de meest noodige maagvulling. In de
ivereld vanna dezen giootsten van alle oorlogen
zal iedere mensch en d.us ook iedere volksgemeen
schap beoordeeld worden naar hetgeen hij voort
brengt.
Het levenspeil zal weder afhangen van de arbeids
prestaties, naar de alweer oeroude wet der schep
ping, dat de mensch zal eten naar dat hy werkt.
En nu is Nederland een land, dat van nature tn
hoofdzaak aangewezen is op de productie van zijn
bodembewerkers.
Hoe betere boeren de N ederlandsche boeren zyn en
hoe betere tuinders de Nederlandsche tuinders, hoe
hooger zal het levenspeil z\jn van het Nederland-
sche volk!
En deze boeren en tuinders zullen hun kennen en
kunnen hebben aan te wenden, niet alleen op het
te kleine stukje vaderlandschen grondwaarop zij
en hun vaderen gewoond en gewerkt hebben de
grenzen worden verruimd. Het nieuwe Europa zal
ook zyn een nieuw Nederland en Nederlandsche
boeren zullen Europeesche boeren zyn, hier en daar
ginds in het Oosten. Als we dit overdenken op de
scheiding tusschen twee belangrijke jaren, dan
hebben we alle reden om eens even den deel op
te loopen en de ploegscharen te bekijken en te
zeggen: ja, trekken wij de voren recht, hier en
ginder, worden wij ploegers der germabnsche aarde
opdat de germaansche volken zich deti vollen rijk
dom van een goeden bodem ten nutte maken en den
zegen van den Schepper kun
nen verwachten over wel be
reiden grond!
Ik weet wel: velen zien hun
taak nog niet zoo groot
velen laten zich nog wijs
maken, dat wij niets te ma
ken hebben daarginder in het Oost n. Maar hun
getal is kleiner dan toen w\) aan 19J/2 begonnen. De
feiten spreken een taal, die verstaan moet worden
en wy hebben ook in geestelijk opzicht niet vruchte
loos geploegd. Van week tot week stijgt het getal
dergenen, die tot het inzicht komen: daar is groot
werk te doenwerk, dat we slechts aan kunnen als
we hecht vereend, schouder aan schouder staan. Zij
verzoenen zich met die vereeniging, zij krijgen ver
trouwen in den Landstand en zijn voedingsbodem:
het nationaal-socialisme en zij werpen den kunstmatig
op hun schouders gelegden last van haat en wantrou
wen van zich en treden in het kloeke heer der wer
kers voor een rechtvaardiger orde zelfs al benut
het onrecht zijn oorlogskansen om op velerlei gebied
weliger te tieren dan ooit.
Trouwens, de boerenstand heeft reden om te ver
trouwen. Er mag dan stoffelijk nog veel ontbreken
aan wat recht en billijk zijn zou, de boer en zijn
bedrijf worden beter beschermd dan ooit. Speculanteh
kunnen geen boerengi'otyd meer rooven, pachtheeren-
willekeur is voorbij, een erfhoevewet zal eerlang de
hoeven veilig stellen voor de geslachten. In alle lagen
van het volk wordt heter begrip voor den boer ver
wekt; eer treedt in de plaats van bespotting, van
het achterste wordt het boerenvolk naar het voorste
gelid' geroepen, kunst en cultuur komen bij zijn een
voud in de leer en zijn oude leefregels worden aller-
wege uitgedragen als grondstellingen voor de orde
der toekomst. De boer neemt dan alles waar met de
noodige nuchterheid, hij doet er nog zoo dadelijk
niet alles op.
Maar het geeft hem toch ook wel bevrediging en
die bevrediging zet zich om in werklust en werk
kracht en het volk vaart er wel bij.
Laat het zoo in het komende jaar maar verder gaan
w\j beginnen met lust op dien onbekenden akker
en ontginnen hem vol vertrouwen.
En de Oudejaarsavond zal ons boerenvolk gevonden
hebben, zeker, met één oog terugkijkend langs de
voren van 1942 maar met het andere al doende om
het karwei van 194-1 te oveizien. Zoo moet het!
Een goed begin dan, boerenvolk van Nederland!
D. v. d. B.
Wat de veeteelt betreft, ls het noodzakelijk, dat de
rundveeteelt wordt geïntensiveerd. Tot nu toe leverde
een koe ongeveer 1300 liter melk per jaar, een resul
taat, dat gemakkelijk kan worden verdubbeld. Er zijn
momenteel meer dan 414 proefstations, welke 9.000
koeien controleeren.
De moeilijkheden in de veevoedervoorziening zullen
moeten leiden tot een uitbreiding van den verbouw
van voedergewassen en oliehoudende zaden. Dit teza
men met een verhoogde melkproductie, zou aanzien
lijk bijdragen tot een verbetering van de vetpositie.
In het kader van het landbouwprogramma voor 1943
is voorzien in de oprichting van nog 10 groote zuivel
fabrieken met een capaciteit van ettelijke mlllioenen
liters melk per jaar. Voor de verhooging van de vee
voederproductie is een bedrag van 11 millioen ks. uit
getrokken. Tenslotte wees de Minister erop, dat voor
de eerste maal zich 26 jonge Slowaaksche boeren in
Duitschland bevinden voor het volgen van een vak
cursus.
Het adres van dr. F. E. Posthuma, thans wonende
Antoon Duyckstraat 94, Den Haag, wordt ver
anderd in: „De Viersprong", Vorden, telefoon
Ruurloo 119.
