Brieven van Oostlandboeren
Jeugdige landbouwvoormannen
kunnen naar het Oosten
pao. s DE LANDSTAND vrijdag is maart riis
Gelijk ook bleek vit ons weekblad van de
.vorige week, zenden talrijke boeren ons hun
belevenissen. Voor zoover de ruimte dit
toelaathopen we geregeld uit hun brieven
het een en ander te publiceeren, zoodat
daardoor tusschen het vaderland en het
Oostland een hechte band ontstaat. De
mannen dié zich ginds inzetten voor hun
vaderland zullen zich niet verweg gevoelen
als ze weten 'dat het aantal dergenen die
hun arbeid ginds respecteeren steeds grooter
xoordt. En dat doet het. Er groeit begrip in
ons vaderland voor veel wat aanvankelijk
werd afgewezen omdat men het niet
kende. Steeds meerdere wakkere boeren en
tuinders melden zich om ook hundeel in
den enorm en arbeid ginds in de wijde vlakten
van de Oekraïne of Oostland, bp te dragen.
De besten onder ons, de harde werkers met
talenten voor bedrijfsleider, zij zullen daar
Neerlands naam groot houden en als eere
naam doen klinken. Velen zullen nog gaan.
De brieven van hen die gingen, zullen hen
die gaan willen vertrouwd maken met het
geen ginds van hen wordt gevraagd. In dat
licht publiceeren we hier opnieuw enkele
brieven van Oostlandboeren. Ook deze brie
ven zijn nog in de" maand December ge
schreven, waarmee de lezer en lezeres Toke
ning gelieven te houden.
Fcn Fries uit Oostland sehryft
1 1
I K ben nu sinds langer dan een jaar hier en beleef
den 2en winter in het Oosten welke gelukkig tot nu
toe zeer mild is geweest, wat den arbeid in vele op
zichten ten goede komt. Vooral de herfst was hier
prachtig. We hebben dan ook op den akker goede
voorbereidingen voor 't komende voorjaar kunnen
maken. Veel is geploegd wat hier van zeef groot be
lang is, daar 't voorjaar meestal zeer laat* is en dan
zeer weinig tijd voor goede bewerking overblijft.
Verder konden alle veldvruchten voor den inval van
den winter geborgen worden. Door 't zeer late poten
van aardappels was deze oogst niet groot. Daarentegen
moet men versteld staan over den zeer snellen groei
en dat met een zeer slechte bemesting, ja vele per-
ceelen zonder eenigen mest.
In 't komende jaar zal dit veel beter worden, daar we
zelf nu over een partij pootgoed beschikken en de be
mesting belangrijk beter verzorgd zal zijn.
Ook de bietenoogst was niet groot, ook al door de
zelfde oorzaken als de aardappelen*, terwijl bovendien
de bodem hier voor bieten over 't algemeen wat al te
licht is.
Alles echter in oogen schouw genomen, kunnen we nog
tevreden zijn. Vooral de prachtige nazoomer heeft veel
bijgedragen tot het goed winnen van den oogst.
Als de natuur meewerkt zal het komende jaar een be
langrijke verhooging der opbrengsten brengen. Alleen
al de oppervlakte bebouwd met rogge is in mijn groep
met de helft vermeerderd. En ook het nieuwe teeltplan
voor 1943 geeft een belangrijke uitbreiding te zien.
Vooral wordt gewerkt aan de uitbreiding van den aard-
appelbouw, welke hier van zeer groot belang is. Door
de zeer groote afstanden en den slechten toestand der we
gen en de daardoor zeer groote transportmoeilijkheden,
moeten wij hier zooveel mogelijk voeder voor den
veestapel op eigen bedrijf bouwen. Tot nu toe is dat
voederprobleem nog een van de zwaarste geweest.
Hiermede bedoel ik dan vnl. krachtvoeder. Stroo is er
In voldoende mate voorhanden, maar het hooi is
ook van zeer slechte kwaliteit, zgn. zuurgrassen, welke
meest van die natte natuurweiden worden gewonnen.
Een goede ontwatering zal hier veel kunnen verbete
ren. De voederpositie zal ons in dezfcn winter dan ook
nog wel eens wat hoofdbrekens kosten. Maar volksge-
nooten, moeilijkheden zijn nu eenmaal om overwonnen
te worden, wat hier vooral in het* Oosten geldt. Een
van de belangrijkste vorderingen hier is dat er nu op
de bedrijven steeds meer ordening begint te komen.
Het is dien menschen zeer moeilijk bij te brengen, dat
er in een bedrijf orde en netheid moet zgn. Echter zoo
langzamerhand beginnen^ze toch in te zien, dat een
beetje meer orde op zaken beter is. De toestand in den
veestapel, die eerst hopeloos was is al veel verbeterd
en ik houd een wakend oog of dit zoo blijft.
Pas is een nieuwe moderne varkensstal klaar gekomen,
welke vooral speciaal voor dragende zeugen is bedoeld.
Vanuit Duitschland zijn 25 dragende zeugen gekomen,
die hier een goede plaats hebben.
Zoo worden schrede voor schrede, onder vaak niet te
onderschatten moeilijkheden de vroegere Bolsjewisti
sche bedrijven weer opgebouwd en kan men* zooals een
oude Pool, die in Duitschland was geweest, tegen me
zei, nu al de Westersche beschaving zien."
Wat een Limburger schrijft uit de Oekraïne.
„Hoe gaat het inalles nog bij het oude? Wij ma
ken het hier best hoor! Ik zit wel een eind van huis,
maar kan hier best wennen.
'a Morgens rijden we over de steppen om te contro
leeren of de arbeiders aan het ploegen zijn, want je
moet er zoo nu en dan wel eens bjj zijn, anders komen
ze den geheelen dag niet en alles wat we nou nog
kunnen ploegen, dat hoeft van het voorjaar niet. Het
is hier zoo, als de dooi eenmaal begint, dan moet in
een tijd van vier weken alles in den grond zijn, daar
het anders niet meer kan ontkiemen. Je zou het niet
willen gelooven, maar er liggen hier groote hoopen
maïs en zonnebloemen buiten, die beslist niet gaan
ontkiemen; als ze in Maart of April maar weg zijn,
ails de dooi intreedt en de zon begint te schijnen. We
heblfen hier een bedrijf van ruim twintigduizend ha.
met z'n drieën, dus dat wil nogal wat zeggen.
We zullen nog wel niet alles kunnen bebouwen, daar
er een tekort aan paarden is, maar als het zoo blijft
als het hier op het oogenblik is, dan komen we een
stuk heen, daar het alle dagen open weer is en we nog
werken kunnen zooals we willen. Maar dat kan na
tuurlijk gauw over zgn. Het is een aardig dorpje met
knappe huisjes en nogal schoon volk. Je kunt ten
minste best bg de menschen in huis komen, want on
gedierte is hier niet.
Het is natuurlijk wel heel anders dan* bij ons thuis.
Ze hebben geen kleed of zeil op den grond, maar ge
woon leem. Het is erg gemakkelgk, daar je met schoe
nen vol bagger aan de tafel toe kunt loopen. Het is
hij ons in huis natuurlijk heel anders. Wij zitten in een
schoolgebouw, dat heel zindelijk is en met allemaal
houten vloeren.
De grond is hier best; allemaal zwarte aarde.
Het regent hier weinig, maar als je maar vroeg ger
noeg bent met zaaien dat het zaad goed kan ontkie
men, dan verdroogt het hier niet gauw, daar de grond
goed vochthoudend is.
Het eten en drinkéh is hier prima. We behoeven maar
te zeggen wat we eten willen dan gebeurt dat. We
hebben het thuis van z'n leyen nog niet zoo^ehad. Allé
dagen vleesch, zooveel als je maar lust, dik boter, kaas,
worst en wat je maar wenscht. Tabak wordt hier ook
ruimschoots verbouwd. Het is wel niet zoo best, maar
in Nederland was het den laatsten tijd ook lang niet
best en als je er eenmaal aan gewend bent, dan gaat
dat best hoor!"
Belevenissen van een Hollander.
Na eerst z'n reis beschreven te hebben en iets over
de opleidingsschool te hebben verteld, gaat deze brief
schrijver verder:
„Gelyk een koppel eenden".
„3 December zgn we net als 'n koppel eenden, waar je
een schot in lost, uit elkaar gejaagd. De meesten zijn
met z'n tweeën gegaan. Of ik het goed gedaan heb
weet ik niet, maar ik ben er alleen op afgegaan en
heb er tot nu toe geen beroufo van. Den 3en December
kwamen er 9 panjewagens voor (dit zijn de gebruike
lijke wagens hier). Op eiken wagen drie man met pak
en zak en daar ging het naar Zwishib, waar een sta
tion was deze reis heeft 3% uur geduurd. In tusschen
was het drie uur geworden en de trein ging pas om
7 uur, zoodat we wel op tijd waren. Ik had het geluk,
met nog drie anderen, dat we maar 2 uur behoefden te
reizen tot Shitomir. De anderen moesten 36 uur «po-
ren en zijn in de buurt van Nicola jew verdeeld. Om
uur kwamen we dus in Shitomir en hebben daar over
nacht. Den volgenden morgen moesten we ons melden op
een kantoor van de L.B.G.M. en zijn toen verdeeld.
Alle vier zrjn we in de buurt van Shitomir gebleven, -
doch niét te bereiken. Nu kan ik mij verder alleen nog
maar over mijn eigen uitlaten. 4 December dus ben
ik van Shitomir naar Korostijchew gebracht, wat ligt
aan den grooten weg naar Kiew en er 100 km. vanaf.
Zaterdag 5 December ben ik met een Duitschen Stütz-
punktleider naar zgn bedrijf gegaan, waar ik nu net
drie weken ben en dus al dien tgd nog geen woord
Hollandsch heb gehoord en gesproken. Dit laatste is
niet geheel juist, want er rolt nog wel eens een woordje
Hollandsch tusschen door. Heel toevallig heb ik de rede
van Mussert gehoord, welke hg heeft uitgesproken op
den dag van het 11-jarig bestaan der beweging. Ik zat
wat aan het toestel te doen en tot mijn verwondering""
hoorde ik dat het de Leider was. Het was wel wat
onregelmatig maar toch goed te volgen. Na dien heb
ik het nog meerdere malen geprobeerd, doch zonder
resultaat Wellicht zult u er vreemd van op hooren,
maar de eerste 4 dagen van deze week zijn we hier
met man en macht aan het ploegen geweest. Op het
oogenblik gaat het niet. Donderdagavond is het weer
beginnen te vriezen en is er een paar cm. sneeuw ge
vallen. Vandaag^vroor het plm. 5 graden, de oudste
menschen weten er hier niet van dat het tot nu toe
zoo'n zachte winter is geweest. Het eten is prima,
alleen zou ik wat meer groenten willen hebben. Voor
de Kerst hebben we drie ganzen gekocht voor 4.60
mark en vandaag hebben we weer een haas geschoten
voor morgen. Mijn kameraad heeft ook nog 2 vette
varkens liggen, zoodat u wel ziet dat het hier beter is
dan in Holland. Veel hazen zgn hier, welke nogal wat
schade aan de vruchtboomen doen, door de bast van
de jonge boomen af te vreten. Vanmorgen heb ik voor
Nederlandsche Oost-Compagnie verzorgt
financieele zijde
(N.O.C.) In aansluiting op het door Ir. W. h.
van Eek van de Nederlandsche Oost Compagnie
in een vorig artikel meegedeelde over de plannen
om voor jeugdige landbouwvoormannen de moge
lijkheid te openen, hun door het schoolprogramma
voorgeschreven practijkmaanden vrywilüg op een
groot bedrijf in het bezette Oosten te laten door
brengen, kan thans nog het volgende worden
gemeld.
De Nederlandsche Oost Compagnie heeft inmid
dels besloten alle kosten voor deze uitzending
voor haar rekening te nemen, zoodat scholieren
van de Iandbouwhoogeschool en de middelbare
landbouwscholen niets meer in den weg staat,
indien zjj in het Oosten ervaring willen opdoen.
•Aanvragen voor uitzending moeten worden ge
richt tot de „Vertegenwoordiging studiebelangen"
aan de Iandbouwhoogeschool te Wageningen,
welke zich dan met de N. O. C. in verbinding
stelt. Voor by zonderheden inzake de mogelijk
heden en de verplichtingen kan men zich wenden
tot de Nederlandsche Oost Compagnie N.V.,
Amaliastraat 1, 's Graven hage.
het eerst een visch in de vrije natuur gezien, een pracht
beest, maar hij had geluk, doordat we driemaal mis
schoten. Veel fruit wordt hier gekweekt. Op een
bidrijf is 14 ha boomgaard, hoofdzakelijk appelen.
Donderdag zgn we naar Korostychew geweest wat
anders altijd Zaterdags gebeurt. Dan komen de Stütz-
puntleiders bijeen. Donderdag was het echter een
hoogtijdag voor de Kerstdagen. We kregeD n.l. allen
een kerstpakket, waarin een flesch wijn, een stuk
toiletzeep, tabakspijp, scheerftwast, scheermesjes, potje
cream en een propagandaboekje. Verder was er een
Kerstfeest voor de kinderen van de Duitschers die in
de Oekraïne wonen. Den kinderen werden speelgoederen
uitgedeeld. Vandaar, zijn A^en aar de woning van den
Gebietscommissaris gegaan en hebben daar een ste
vige borrel gedronken, doch de Hollander wist zich
goed te handhaven,'wat wel goed was ook, want we
moesten nog 12 km. in het zadel. Ik zit n.l. alle dagen
te paard in het zadel en rij alle weken zoo'n *70100
km. In het begin was ik geradbraakt daar ik nog nooit
in het zadel heb gereden, doch nu ben ik er doorheen
en het bevalt mij beter dan op een wagen jn den winter.
Dit is echter gauw gebeurd,want Maandag moet ik
hier vandaan en Vordt alleen ingezet op een Stütz-
punkt als Vertreter, daar de tegenwoordige met verlof
gaat. Dan zal ik echter met den wagen moeten, want
daar zijn geen zadelpaarden. Om u een voorbeeld te
geven van wat er in een Stützpunkt, althans in het
hoofd van den leider omgaat zal ik eenige cijfers ge
ven. Om te beginnen wonen er 10.303 menschen, waar
van er 4667 werken, de overige 5636 zijn oude menschen
en kinderen tot 14 jaar. Het bedrijf is groot 11.360 ha.
uitsluitend bouwland en is verdeeld over 12 bedrgven.
Ieder bedrijf heeft zrjn bedrijfsleider en de bedrijfs
leider weer zijn opzichters. Op de bedrijven zijn 118
koeien, 29 dekstieren en 81 stuks jongvee (ieder huis
houden heeft ook een koe en 1 of 2 varkens); 40 fok-
varkens, 9 dekbeeren en 4 biggen; 342 fokschapen, 29
hamels, 116 rammen en 151 lammeren; 201 ossen, 2
jonge ossen; 450 werkpaarden, 668 dragende paarden.
405 jonge paarden en 11 dekhengsten en 411 wagens.
Door elkaar heeft ieder paard en os te bewerken 8i61
ha. land;. Hoeveel ha. graan of er in het geheel is, kan
ik niet precies zeggen. Wel weet ik dat er nog 2450 ha.
gedorscht moet worden. Dit gaat ook langzaam, want
evenals in Holland, hebben ze te kampen met gebrek
aan brands^f, zoodat het grootste deel met paarde-
kracht moet gebeurqp. De opbrengst viel mij erg af.
Door elkaar geeft het graan minder dan 1000 kg. van
een ha."
Een overwinning van Stalin bet eekent, dat het
bolsjewisme heerscht van de Japansche Zee tot
in het hart van Europa, en na enkele wéken
maanden of jaren, ook in de West strook: Spanje,
Frankrijk en de Nederlanden. Watjiit beteèkent
werd in 1936 geschreven in de Maasbode: ,Met
communisme is steeds zonder voorbehoud abso
luut verwerpelijk. Het communisme is geen men-
schelijk, maar 'n duivelsch stelselis «een God-
hatend stelsel, zich richtend welbeioust recht
streeks tegen God. Wie het communisme in
levend beeld voor zich ziet, ziet de hel losge
broken,
MUSSERT
