Nieuws uit het gewest
T.B.C.
Onze
namen
De Landstand
in ZEELAND
INHOUD
Al uw vee
gekeurd op
FOLKLORE
D AT de namenkunde zich in de folklore zoo'n be
langrijke plaats kon veroveren, ligt vooral in het feit,
dat men in de namen zoo heel veel herinneringen
terug vindt aan het leven van onze voorouders, zoowel
van de oudé Germanen als die uit de Middeleeuwen
en later., In vogelvlucht is de geschiedenis der namen
de vólgende: Tot ongeveer de dertiende eeuw had
men één naam, die eigenlijk gelijkwaardig was met
onzen voornaam. Een enkel voorbeeld is Gerhard, wat
zooveel als „de sterke met de speer" beteeken de, een
naam, die vooral oij de Germanen in trek was. Het
gebruiken van één naam was (Jus een gebruik bij de
oude Germanen, doch de komst van het Christendom
bracht hierin geen verandering. Eerst in de" XIII
eeuw vindt men in de registers van kloosters anoere
namen dan de Germaansche Zooals Jacob. Katerine,
Pieter, enz. Eerst na de hervorming vinden wij ver
schillende namen, die daarvoor nog niet waren gebruikt
en wel een groot aantal bijbelsche namen.
PAG. 3
DE LANDSTAND
VRIJDAG 19 MAART 1943
f—
Grijpskerke
Woensdagavond vergaderde de geitenvereeniging alhier.
Uit het financieel verslag bleek ontvangen te zgn
ƒ259,32, terwijl de uitgaven ƒ205.— waren. Er was
dus een batig saldo van 54,32. Alle aftredende be
stuursleden werden/herkozen. Het aantal leden der ver-
eeniging bedraagt thans 92, met in totaal 170 geiten.
Het dekgeld werd vastgesteld op 1.— en de contri
butie op 1,50. De vergadering werd slechts bezocht
door 13 leden, zoodat de opkomst wel wat beter had
kunnen zijn.
Het salari§ van den boekhouder werd vastgesteld op
150,voor een ev. tweeden bok 75 Voor het slach
ten van jonge geiten werd aangewezen C. dé Voogd.
Kapelle
Dhr. de Bakker, Rijkstuinbouwconsulent sloot dezer
dagen den Tuinbouwcursus. te Kapelle.
De cursisten C. Sinke, J. de Visser, A. Berman, P.
Keijzer, W .de Kam, L. Markessen, Johan Westveer,
C. Moeleker, J. Wisse, A. Ridderhof en H. v. d. Vrie
ontvingen het diploma, - dat in tegenwoordigheid van
de Commissie van Toezicht werd uitgereikt.
De oudste der leerlingen dankte in hartelijke bewoor
dingen de leeraren voor het gegeven onderwijs. Beide
leeraren, de heeren F. P. de Graaf en W. Glas moch
ten een boekwerk in ontvangst nemen.
Oostburg
Op initiatief van de vereeniging van oud-leerlingen
werd in Oost burg' voor de landbouwers van West-
Zeeuwsch-Vlaanderen een bijeenkomst met den Voed-
selcommissaris belegd. Deze gaf een uiteenzetting over
de huidige verordeningen en bepalingen.
Het bleek in 1940 niet mogelijk op denzelfden voet
voort te gaan als voorheen. De invoering van de be
drijfschappen heeft de voedselvoorziening op een ge
heel ander plan gebracht. Belast met de uitvoering der
maatregelen is de"Voedselcommissaris. Wij moeten er
voor zorgen,^aldus spr., dat wat verbouwd wordt wer
kelijk ten goede komt aan onze eigen voedselvoorzie
ning.
Verder gaf de P/V.C. een uiteenzetting over de huidige
voedselpositie en hij vroeg begrip voor de moeilijkhe
den op vervoersgebied.
Het ligt niet in de bedoeling om in het a.s. seizoen met
het scheuren van weilanden door te gaan, daar het
gestelde doel thans bereikt is.
Sedert 1938 is van de 34.000 ha. grasland in Zeeland
8000 ha., dat is ongeveer gescheurd!
Spr. gaf vervolgens eenige wenken met betrekking tot
den verbouw op gescheurd grasland, en zeite een en
ander over het teeltplan uiteen. Hij drong er verder met
klem op aan, kostprijsberekeningen te maken, daar
deze een prijsverhooging zullen moeten motiveeren.
.Na eenige bijzonderheden te hebben medegedeeld over
de kunstmestpositie, kwam spr. op het arbeidspro
bleem. Vaste arbeiders zullen niet uit den landbouw
genomen worden, doch het zal moeilijk worden losse
arbeiders te krggen. Zoo noodig zal hierbij de Neder-
landsche Arbeidsdienst worden ingeschakeld. De school-
vacanties zullen geregeld worden in verband met het
aardappelrooien. De moeilijkheden by het dorschen be
sprekende, zeide spr. dat er dit jaar nog meer geza
menlijk gedorscht zal moeten worden. Dorschen met
den vlegel zal niet meer worden toegestaan.
Voor de varkensteelt kunnen we in April een nieuwe
regeling verwachten. Het paardentekort zal. gelet op
de a.s. leveringen, waarschijnlijk niet grooter worden,
waar tegenover staat, dat er aan den paardenstapel
door moeilijkheden op ander gebied, wel zwaardere
eischen zullen worden gesteld.
Ook dit jaar zullen wederom hooi-, stroo- en voeder
bietenleveringen plaats moeten hebben, evenals de leve
ring van eieren, welke 25 per kip of eend bedraagt,
die in tegenstelling met vorig jaar, zelf bezorgd
moeten worden.
Waarde
Dezer dagen hield de Jong.» Landstand in Zeeland een
propaganda-bijeenkomst te Waarde.
Het zaaltje van Dhr. Kloet was tot op de laatste plaats
bezet, toen Dhr. G. Th. Schuerman, secretaris van de
afd. „Volk en Bodem" het woord nam en speciaal den
Boerenleider in Zeeland, den heer W. F. van Gorsel.
welkom heette. Vervolgens behandelde spreker de taak
v&n de landelijke jeugdorganisatie, zooals die in de afd.
Landjeugd belichaamd is. Het is haar taak, er naar te
streven van de plattelandsjeugd goede boeren te
maken, dten mensch in hen te ontplooien en hen te be
kwamen tot goede bouwers in de maatschappij.
De Jonge Landstand zal leiding geven:
le: op het terrein der Beroepsopleiding door het orga-
niseeren van cursussen, proefvelden, proeftuinen,
excursies enz.;
2e: op het terrein der maatschappelijke ontwikkeling
en der cultureele en zedelijke vorming, heem
kunde, sibbekunde, folklore enz. Ook zang en
declamatie vallen hieronder.
3e: het terrein der lichamelijke opvoeding door sport-
cursussen, beoefening der landelijke ruitersport,
enz.
Redactie-adres:
GROOTE MARKT 28
GOES TEL. 2345 (toestel 05)
Uitgave:
UITGEVERIJ „VOLK EN BODEM"
POSTBUS 281 - DEN HAAG
Advertenties: uosse yiaaising üö- et. pet m.m., lp alle
edities 75 ct. per cn.m
A-bocmementen: Vooi niet-leden van den Weden. L.and*
stand 5.- pet jaai ol 1.25 per b maanden.
Alle briefwisseling netreftende exploitatie, advertenties
en abonnementen, aan postbus 281. Den Haag.
Telefoon 11 .«5 88
2de Jaargang No. 11
Vrijdag 19 Maart 1943
1. Een brug tot elkander
3. Voor de Landvrouwen
2. Achter den Ploeg
3. Nieuws uit het gewest
3. Onze namen
4. Boerengeriefhout
5. Het arbeidsvraagstuk in den landbouw
6/7. Tuinbouw
6/7. Fruitteelt
8. Perensnoeiproef te Vleuten
8. Virusziekte bij aardappelen
9. Remming der spruitvorming by aardappelen
9. Enkele ervaringen by inkuilen met „Vitasan"
10. Boerengeriefhout.
10. Officieele mededeelingen
11.- Officieele Landbouwmededeelingen
11. Wat ..Land en Volk" bftngt
l1. Veemarktoverzicht.
De organisatie is, evenals die van den geheelen Land
stand, van onder af opgebouwd. Dus in het dorp een
Dorpsjeugdleider en als hoogste de Landelijke Boeren-
jeugdleider, allen bijgestaan door een Jeugdraad.
In zijn slotwoord wekte spreker de aanwezigen op,
mee te strijden, ten einde te komen tot een frisschen,
gezonden en fieren boeren- en arbeidersstand.
Ter afwisseling werden eenige films vertoond, die zeer
in den smaak vielen.
Wat deskundigen
er van zeggen
v
„Een van de voor
naamste ziekten is
de KUNDER-TUBERCU LOSE. Al naar de
landstreek schommelt het percentage der
tubereuleuse runderen tusschen 10 en 50
procent. Aan verzekeringspremie van
slachtvee, welke hoofdzakeiyk tegen t.b.c.
is, betaalt de Nederlandsche landbouwer
jaarlijks ruim EEN MILLIOEX GULDEN.
Iedere gesloten t.b.c. kan op den duur open
worden, dus het is niet afdoende om de die
ren met open t.b.c. uit den stal te verwij
deren, doch MEN MOET ALLE TUBER-
CULEUSE DIEREX KENNEN EN ZE
GEREGELD CONTROLEEREN OM NA
TE GAAN, OF tU WERKELIJK NOG
ONSCHADELIJK VOOR DE OMGEVING
ZIJN".
Zoo schrijft Dhr. W. Luxwolda, Dir. v. h.
Openbaar Slachthuis te Hengelo in „Ge
zondheidsleer der Huisdieren".
VEEHOUDERS DE T.B.C. LOERT OOK
OP UW VEESTAPEL!!!
Het is van het grootste belang, dat de
stryd tegen de t.b.c. door zoo veel moge
lijk belanghebbenden georganiseerd wordt.
Daarom: Sluit U aan bij de Vereeniging
tot bestrijding van t.b.c. en andere ziek
ten onder het rundvee in Zeeland.
ADRES: DHR. A. CAPPON, CORN.
EVERSDIJKSTRA AT 2 TE GOES.
De situatie is dan de volgende: Er zijn namen, atge-
leid van profane Germaansche voornamen. Verder zijn
er, die herinneren aan de heiligen der Germanen, zoo
als b.v. Siegfried. En ten slotte zijn er uitheemsche
heiligennamen in Nederlandsche kleedy, als b.v. Pieter,
Maarten, enz.
Tegenwoordig is er wel eenig inzicht noodig, om goed
uit te kienen, van waar de naam stamt, nu men spreekt
van Gé en Fré. Ton en Ko, en wat dies meer zij. Som
migen vinden het ^mcïerwetsch wanneer een vadei of
een moeder protesteerden als zij hun namen gemoder
niseerd terug vinden bij de kleinkinderen, doch ik kan
dat niet bepaald kleinzielig vinden. Integendeel ik
vindt het bekrompen van de ouders, om hun kinderen
Gé in plaats van Grietje, enz. te noemen. Zij mochten
hun eigen ouders, die zich zooveel voor hen hebben
getroost wel een beetje meer eeren.
Fungeerde nu een enkele naam zoowel voor- als
achternaam, langzamerhand kwam men tot de over
tuiging, dat een nadere aandüidingnoodzakelijk was.
Soms gaf men spot- of scheldnamen om iemand nader
aan te duiden. En hiermee was dan meteen een ach
ternaam ontstaan, die van vader op zoon overging.
Ook werd ieipand wei eens nader aangeduid als Jan
van Piet, Klaas vap Irijn, enz enz. Een herinnering
hieraan vond ik nog terug in mijn onmiddellijke om
geving, waar een vrouw, Joapie geheeten, nog steeds
naar haar man Koarels Joapie genoemd wordt.
Eerst in het begin van de XlXe eeuw werd met de
invoering van den Burgerlijken Stand een achternaam
verplichtend. En uit die achternamen zijn weer zoo
heel veel bijzonderheden op te diepen. Menschen, die
graag eens iets wilden zijn, noemden zich Prins of
Koning, en menschen, die het natuurlijke voor de hand
liggende namen, bekeken zichzelf eens en ontléenden
daaraan hun naam. Zoo noemde een groot mensch
zich de Lange, de dikke man zich de Vette, ee'h jonge
man zich de Jong, zoo werd iemand met 'n blauw; oog
Blauw met een bruin oog de Bruin. Het volk heeft steeds
zin voor humor gehad en liet dat ook in zijn namen blij
ken. Namens als Spillebeen, Crombeen en Langbeen mo
gen uit zelfbespotting zijn ontstaan. Kiekendief zal
hoogstwaarschijnlijk door een andere zijn gegeven.
Er zijn echter nog andere bijzonderheden op te mer
ken. Daar zyn b.v. namen die op ing eindigen, zooals
Budding, Benting, Eggink, enz Dit achtervoegsel ing
is van Germaanschen oorsprong en beteekent zooveel
als „behoorend tot het geslacht van".
Ook heel vaak komt men het voorvoegsel van tegen.
Dan had men als achternaam aangenomen de naam
van de plaats waar men woonde en noemde men zich
b.v. Kees van Deventer, van Dijk, van dér Heide, van.
der Berg, van der Molen enz^^^ns verving men dit
voorvoegsel met in of aan, wat eigenlijk hetzelfde be
teekent als van. Ingedael zal b.v. beteekenen in het
dal.
Beroepen vindt men ^erug in de Boer, Slagter, Koop
man, enz., dierennamen in Vos en de Beer, de Leeuw,
enz.
