Nieuws uit
het gewest
T.B.C.!
Luctor et
emergo
PAO. S
DE LANDSTAND
VRIJDAG 14 MEI 1943
EDERE Zeeuw kent deze oude wapenspreuk: ,,Ik
worstel en ontzwem". We kennen den gigantischen
strijd, die door de eeuwen heen is gestreden tegen onzen
aartsvijandde zee.
Wanneer deze oorlog voorbij zal zijn gaat men overal
in vrede verder aan den opbouw en gaan we weer
zaken doen met diegenen, die eenmaal onze vijanden
waren, in den strijd gedreven door gewetenlooze lie
den, die aan den oorlog konden verdienen. Eenmaal is
de vijandschap tusschen de menschen voorbij. Onze
oer-oude vijand het water, blijft. Die kent geen vrede.
Altijd ligt hij op den loer, om ons te vernietigen. Wij
Zeeuwen weten dat de strijd tegen het water blijft be
staan. Dit neemt niet weg dat de balans te dien
opzichte actief is. In de laatste eeuwen is het de zee,
die het onderspit moest delven. Duizenden hectaren
zijn meer ontworsteld dan verloren gingen. Toch, zoo
nu en dan toont de zee dat ze nog niet geheel ver
slagen is. Het werd een guerilla-oorlog. Ten opzichte
van dijkvallen is er zoo weinig preventief werk te
doen. De vorige voox*zitter van het waterschap Schou
wen, mr. A. J. F. Fokker, waarlijk geen onbekende
op het gebied van het polderwezen, die reeds in de
tachtiger jaren promoveerde tot doctor in de rechten
op een proefschrift: „Het oude polden echt van Schou
wen", zei altijd: „Een val komt altijd op een plaats,
waar niemand hen verwacht".
Naast de dijkvallen hebben we rekening te houden met
oeverversehuivingen, die in de meeste gevallen door
tijdig ingrijpen kunnen worden voorkomen en niet
het minst met den storm, die het water opzweept tot
een hoogte van tusschen de één en twee meter boven
gewoon hoog water. Iedere Zeeuw houdt zijn hart
vast bij de gedachte: zou de stormvloed nog niet hoo-
ger komen dan de hoogst geregistreerde Vast staat,
dat we er niet op vooruit gaan. Het is nog een puzzle
of het ligt aan het zinken van den Zeeuwschen bodem,
of aan het rijzen van de zee, maar het nadeelig ver
schil ten opzichte van b.v. 100 jaar terug, blijft be
staan. Vele waterkeerende polders hebben dit ingezien
en hun dijken verhoogd in beton of grond, in meer
dere gevallen zonder daarbij het dijklichaam te ver
zwaren, hetgeen gewenscht en in sommige gevallen
noodzakelijk is.
De storm van 9 April heeft dit weer bewezen. Veel
schade is toegebracht aan de dijken door dezen storm,
direct of indirect in het bijzonder op Zuid-Beveland.
De Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche
gebied toonde zijn belangstelling en zond den heer
Ernst, Referent voor Agrar Politik naar Zeeland, om
dit alles in oogenschouw te nemen. We gingen met
hem en Boerenleider Van Gorsel 20 April op stap en
kwamen eerst aan den Karelpolder, een vrijen water-
keerendten polder van 85 ha., waarvan 67 ha. schot-
baar ingedijkt in 1878 en sedert twee maal gevloeid
Polderlasten: ƒ48.per ha.
Over een lengte van 600400 meter is de beton-
glooiing (systeem-De Muralt) totaal uit elkaar ge
slagen, met veel grondverlies. De zware betonmuur,
die op de smalle dijkskruin rust, is op meerdere plaat
sen in elkaar gestort.
In onzen eersten
wenk zeiden wij U:
Laat Uw vee op
T. B. C. onderzoe
ken (z.g. tuberculi-
neeren). (iy weet
dan welke dieren
er besmet zyb, gü kent dus de „rea-
geerders" en kunt nu gebruik maken
van onzen tweeden wenk:
BLOKKEERT DE REAGEERDERSÜ
Want een reageerder wordt vaak al gauw
een open lijder en vormt dan een gevaar
lijken besmettingshaard.
Beschikt I' slechts over één stal, dan
gaat dit apart zetten der reageerders vaak
niet gemakkelyk, qiaar zet ze in elk geval
onder in den stal, zoodat het drinkwa
ter in de voedergoot de vrije dieren niet
kan besmetten.
Vóór alles dient ge te bedenken:
Eendracht maakt macht, ook in de
T.B.C.-bestrijding
Daarom: Sluit U aan bij de Vereeniging
tot bestrijding der tuberculose en andere
ziekten onder het rundvee in Zeeland.
Secretaris: A. Cappon, Cornelis Eversdyk-
straat 2, Goes.
Volgens dijkgraaf Krijger bedraagt de schade plm.
ƒ200.000!
Achter dit kleine smalle poldertje, dus met een lange
kustlijn, ligt veilig het waterschap Krabbendijke, be
staande uit de polders Monniken- en N. Krabben
dijke, met een kadastrale grootte van 450 ha., met
een dijkgeschot van 7.per ha. We meenen dat
hier iets niet in orde is en dat gebroken moet wor
den met het huidige systeem van heffen van, dijkge
schot, hetzij door combineeren of op andere wijze
Denkt er om, er is gebeld
De Karelpolder is een deel van Zeeland en als zoo
danig moet hij blijven. Stellen we ons eens voor dat
deze polder werd prijs gegeven, dan werd het water
schap Krabbendijke hier direct waterkeering en zou
de 7.lasten spoedig tot het verleden behooren. Ook
de polder Nieuwelande en de Oostpolder zullen o.i. in
de portemonnaie moeten tasten. Men gevoelt ie Mid
delburg veel voor het combineeren van polders, welnu,
hier is werk aan den winkel.
Vandaar voerde onze reis naar het waterschap „De
Breede Watering", bewesten Yerseke, waar vooral in
de omgeving van Yerseke en Wemeldinge, ook weer
de J>eton-glooiing, systeem-De Muralt, het moest ont
gelden. Volgens Dijkgraaf Dekker bedraagt de schade
plm. 65.000.De stuk geslagen beton-glooiing zal
worden vervangen door bazalt.
„De Breede Watering", een waterschap van 9.713 ha.,
met een dijkgeschot van 15.per ha., kan deze
schade gemakkelijk dragen. De Dijkgraaf vertelde ons,
dat het in de bedoeling ligt de kosten van deze storm
schade te betalen door een extra-dijkgeschot van
ƒ7.per ha. Vooral in dezen tijd verdient dit alle
aanbeveling.
We vervolgden onze reis naar den Wilhelminapolder,
we mogen wel zeggen: den trots van Zeeland. Ofschoon
onze landgenooten in den regel van het platteland niets
weten of niet willen weten, kennen de meesten toch
den Wilhelminapolder. Ik ontmoette in 1922 zelfs te
Praag een landbouwkundige, die me vol bewondering
vertelde van zijn bezoek aan den Wilhelminapolder.
Vleugellam, ligt hij er bij neer. Wil nog altijd vooruit,
maar het moeten heeft hem den weg versperd. Een
troostelooze aanblik vormt thans dit altijd zoo mooie
landschap. Een geweldigde dijkval vernietigde een
gedeelte van dezen polder, ingedijkt in 1809. ter grootte
van 1559 ha.
Over een lengte van meer dan 100 m. was geen dijk
meer te bespeuren en stroomt met elk getij het water
den polder in of uit. Dijkgraaf Minderhout vertelde
ons dat 19 April ook de noodwaterkeering het had
begeven en op meerden plaatsen was doorgebroken
met als gevolg, dat thans plm. 450 ha. in het water
De Provinciale Commissie ter bevordering van Rijks
wege van de Veefokkerij besloot de keuringen voor
stieren en vrouwelijk rundvee in 1943 als volgt vast
te stellen:
Dinsdag 18 Mei: Souburg, Ritthem, Middelburg, N.
en St. Joosland; Woensdag 19 Mei: St. Laurens, Se-
rooskerke, Oostkapelle; Donderdag 20 Mei: Heir.kens-
zand, Kruiningen, Yerseke; Vrijdag 21 Mei; Borsele,
Oudelande, Kwadendamme; Dinsdag 25 Mei: orijps-
kerke, Gapinge; Woensdag 26 Mei: Aagtekerke, Me-
liskerke; Doncterdag 27 Mei: Wolf aartsdijk, Wisseker-
ke, Kamperland: Vrijdag 28 Mei: 's-Heer Arendskerke,
Goes (Fokdag): Maandag 31 Mei: Noordgouwe, Noord-
welle, Burgh: Dinsdag 1 Juni: Kerkwerve, Zierikzee,
Nieuwerkerk; Woensdag 2 Juni: St. Annalana Sta-
venisse. Sint Maartensdijk, Poortvliet; Woensdag 9
Juni: Kloosterzande, Graauw, St. Jansteen; Donder
dag 10 Juni: Zaamslag, Axel, Hoek; Vrijdag 11 Juni:
Zuiddorpe, Philippine; Donderdag 24 Juni: Centrale
keuring voor Walcheren te Middelburg.
De keuring te Goes op 28 Mei is een combinatie
van keuringen, die voorheen in de omliggende ge
meenten werden gehouden. De keuring te Middelburg
op 24 Juni is een centrale keuring van op Walche
ren bekroonde stieren. Deze heide keuringen belo
ven zeer belangrijk te worden.
Op 2en Paaschdag is te Sluis onder groête belang
stelling een Paardensportdag gehouden. Onder de
zeer vele belangstellenden waren o.m. de Commissa
ris der provincie mr. P. Dieleman en de burgemeester
en wethouders van Sluis.
Het programma werd vlot afgewerkt. De L. R. „De
Oranjeruiters" uit Axel onder leiding van instruc
teur C. de Feijter, voerde dezen middag den boven
toon. De leden toondén hoeveel men van eer» paard
gedaan kan krijgen. Fraaie staaltjes van dressuur,
Inhoud
2e Jaargang. No. 19 Vrijdag 14 Mei 1943.
Bl(jf boer! j
Indrukken en gedachten (XXXVII) 1/2
Achter den ploeg
Luctor et Emergo3
Nieuws uit het gewest 3
Brieven van Bram 4
Boerengerielhout 4
Oekraïne, land der zwarte aarde 5
Loonregeling I94'2 5
Tuinbouw 6/7/8
Waarschuwingen van den Plantenziektenkiindi-
gen dienst 8
Wenken voor het inkuilen van gras en groen-
voeder 9
Het voorweiden van hooiland 9
Officieeie mededeeiingen 9
Officieele landbouwniededeelingen10
Wat „Land en Volk" brengt 1»
Handelsberichten 10
staat De schade wordt geschat op plm. een millioen
gulden. Plannen zijngemaakt tot het leggen van een
nieuwen dijk, waardoor plm. 17 ha. zal worden buiten-
gedijkt. Nog steeds was de val niet in rust. Juist op
dien middag was weer wat afgebrokkeld. Het betreft
hier weer een typisch Zeeuwschen dijkval, wel één
van de grootste, waardoor een millioen ma. grond was
meegesleurd. Vóór de ramp lagen er nog plm. 200
meter slikken, die ook bijna geheel zijn verdwenen.
De storm heeft ook hier .zijn vernietigend werk ge
daan, zij het op een andere wijze als in den Karel
polder en „De Breede Watering". Doordat de bijzon
der hooge vloed een paar uur tegen den dijk, grooten-
deels van zand, stond, heeft dit dijk-lichaam zich ge
heel vol gezogen en raakte daardoor oververzadigd.
Bij de daarop volgende eb is de brei-achtige massa in
beweging gekomen en daardoor... het dijk-lichaam in
elkaar gestort met het bekende gevolg. De draag
kracht van den Wilhelminapolder is voldoende om
een en arfder te bekostigen, al zal de ƒ6.— dijkgeschot
per ha. zeer zeker flink de hoogte in gaan.
Hetgeen we zagen op Zuid-Beveland beteekent voor-
vele waterkeerende polders en waterschappen in Zee
land een ernstige waarschuwing. Denkt er om: er is
gebeld
W. G. BOOT
Bezitters van een „Ausvveis"
vrijgesteld van tewerkstelling elders
In verband met den aanmeldingsplicht voor den arbeids
inzet deelt men ons van bevoegde zijde mede, dat zij,
die in het bezit zijn van een Ausweis, uitgereikt ter
voorkoming van tewerkstelling elders, weliswaar niet
ontheven zijn van den aanmeldingsplicht, doch op ver
toon van dezen „Ausweis" zullen worden vrijgesteld
van tewerkstelling in Duitschland.
zoowel individueel als in groepsverband, werden ge
demonstreerd. Ook de springnummers verwierven
aller bewondering.
Het was jammer, dat het aantal deelnemende paar-
den niet grooter was De komische nummers, zooals
ring rij den, stoeltjesrijden, etc., waaraan slechts- een
5-tal paarden deelnamen, verloren daardoor veel aan
bekoring. Na afloop heeft de commissaris van jc pro
vincie aan de dames-deelneemsters bloemen -rangeboden.
In tegenwoordigheid van een groot aantal belang
stellenden vond vorige week de uitreiking piaats van
diploma's in de Rk. Landbouwwinterschool te Hulst.
Een bijzonderheid was het dit jaar wel, dat de afge
studeerde cursus net record-aantal leerlingen telde,
rtf. 32, die #ook allen het einddiploma behaalden
Burgemeester Vercauteren van Clinge, secretaris van
den Raad van Toezicht der school, had de leiding
van deze feestelijke bijeenkomst, die des morgens door
een openbare les was voorafgegaan.
Na zijn openingswoord reikte pastoor-deken P. Rops
aan de 32 geslaagden de getuigschriften uit en hul
digde de leerlingen voor het behaalde succes, den
directeur en de leeraren voor hun arbeid en de ouders
voor de opofferingen, die zij zich vaak hebben moeten
getroosten, om hun jongens in staat te stellen, den
cursus te volgen.
Deken Rops herdacht ook den voorzitter, oua-burge-
meester J. Truyman, die wegens ziekte niet m de ge
legenheid was om de bijeenkomst te leiden.
In een geestige toespraak heeft de rector van de
school, kapelaan van Eekelen, ouders alswel leerlingen
met de behaalde resultaten geluk gewenscht. Daarbij
wees de rector er op dat het nu zaak zal zijn. om
niet alleen het boerenbedrijf tot-bloei te brengen maar
ook den geestelijken en godsdienstigen arbeid voort te
zetten en tot ontwikkeling te brengen.
De heer B. van Akker sprak namens de gedipiomeer-
Houdt al uiv
vee vrij van
