Bij den groenenden oogst
„Land en Volk"
Inhoud
De Landstand
in Zeeland
2
moet zij aan God verantwoorden,
evenals wij voor denzelfden
Rechter verantwoording schuldig
zijn voor onze daden. Voor God
en de menschen zijn wij verant
woord dat wij het eerlijk en trouw
hebben bedoeld. Het is dan ook
niet onze schuld dat deze scholen
geen uitgesproken Roomsch-Ka-
tholieke scholen meer zullen zijn
in den ouden zin. Als de geeste
lijkheid dat niet wenscht dan heb
ben wij niet het geestelijk recht
dat door te zetten. Eén ding wil ik
evenwel zeggen: „Nooit zal ik
dulden dat men van die zijde
ons ooit zou verwijten dat wij ge
weigerd hebben de scholen van
de vroegere Roomsch-Katholieke
Bonden te doen voortleven onder
invloed van de Roomsch-Katho
lieke geestelijkheid en Kerk."
Deze scholen zijn dus voortaan
Landstandscholen zonder meer,
die behooren tot den souvereinen
levenskring der Nederlandsche
boeren. Hoe wij ons voorstellen
dat die scholen toch een Roomsch
Katholieken geest zullen ademen?
Ten eerste verklaar ik dat wij de
macht daartoe niet hebben en ten
tweede hebben wij daartoe niet
de roeping. Wij kunnen alleen in
allen eenvoud doen wat onzehand
vindt om te doen en daarom zijn
wij naar ons geweten verplicht te
Wat
brengt
In de week van 13 t.m. 19 .Inni
ZONDAG 13 .Tunl van SDO-R.IS uur H. I
hoort U Sn de serie ,,De zin van het
hoer zijn" PinlcstergodncMetr van Dirk
van de Bospoort, getiteld: „De geest
spreekt van het leven".
Van 12.45—13 00 H T vragen wil de aan
dacht voor het Nederlandsch Verbond
voor Plhhekunde.
Van 13 00—13 15 H TI hoort U reportage-
flitsen uit het leven van een hijenkonin
gin W« gaan met dep microfoon OP be-
zoek bil een imker in het Gooi.
Dinsdag 15 Juni van 13 00 -13 15 H I brengt
T-and en Volk nieuws en wenken voor
Boer en Tuinder.
Woensdag 16 Juni van 13.0013.10 H. I
gaan we eens een bezoplc brengen bii een
Noordkoii«»pfl«spVten tuinder, verslaggever
is D Hiddinga.
Van 20 15—20 30 uur H. TT falleen radio-
cent ralesl vrae-en wij de aandacht van
alle volkstutnders en andere zelftuinders
voor een praatte door den heer A. J.
Herwig over ..Juniwerk in den moes
tuin".
Donderdag 17 Juni van 13 00—13.05 H. I
brengt Land en Volk wenken voor Boer
en Tuinder.
Van 20.15—20.30 H. TI b-eneen wij U een
programma getiteld: „Figurenpracht op
steen gebracht".
Vrlldag 13 Juni van 13 0013 05 H. I be
geven we ons weer met den renortagewa
gen on weg naar een kippenfokkerii in de
Geldersehe Vallei. De verslaggever Is D.
schersbestaan.
Van 18 4518.55 H. I spreekt in de serie
..Wat doet de Directie van den Land
bouw?" Ir W. C. van der Meer over
,.Het oogsten van koolzaad". Voorlich
tingsdienst ners- en radiowezen gaan
band in hand.
Van 10.1522.00 uur H. I brengen wij U
een VriidntravoTidprogramma van eigen
bodem, getiteld ..Van 't een op 't ander".
In korte afwisseling hoort U muziek,
voordrneht. zang en luistersnel.
Van 20.00—20 35 uur gaat In dit program
ma een luisterspel van J. Bongenaar
,,Opa Veepest". Hoe een eenvoudige boer
uit Groningerland het middel vond tegen
de zoo zeer gevreesde veepest, die veel
beesten aantastte en de boeren ruïneerde,
kunt U In dit luisterspel hooren. Aan dit
programma werken verder nog mee het
kinderkoor o l.v. P. Jakma. het. musette-
orkest van Frans van Capelle, Ate de
Vries met humor, een jonge Friezin,
Klgzien Boermans. die een paar Friesche
gedichten zal declameeren en Otto Hen
driks én zijn orkest.
Zaterdag 10 Juni van 13 00—13 05 H. I
brengt Land en Volk flitsen uit het vis-
schersbestaan. Ditmaal hoort U een
praatje over het uitzetten van pootvSsch
door R. van der Veen.
En om half twee luisteraars wacht Me
vrouw Koster-Molenaar al op ons. die
ons n.l. op een radio-wandeltocht zal
rondleiden door een polder in de buurt
van Alkmaar.
zorgen dat, zoover ons dat moge
lijk is, de leeraren van die scho
len en de raad van ouders
Roomsch-Katholieke mannen zijn.
Als die dan werkelijk Katholiek
zijn, fn den goeden zin, dan zal de
geest van dat onderwijs ook Ka
tholiek zijn. Dat men op land-
bouwonderwijsgebied neutraal
kan zijn, ontkennen wij teneenen-
male. Als een godloochenaar on
ze jongens spreekt over de groei
kracht van ons koren dan zal dat
onderwijs een geheel anderen
geest ademen dan wanneer dat
onderwijs gegeven wordt door
iemand die van jongsaf geleerd
heeft te buigen voor de majesteit
van- den Schepper. Als wij dan
zorgen dat in Katholieke streken
het onderwijs in handen komt van
Roomsch-Katholieke mannen, dan
zijn wij voor God verantwoord en
ook tegenover ons Roomsch-Ka
tholieke volksdeel staan wij dan
zuiver en recht. Dat zelfde geldt
voor de scholen van den Christe-
lijken Boeren- en Tuindersbond.
Indien deze vechten, ook in den
nieuwen tijd, voor het vrije on
derwijs der ouders, dan sta ik
voor 100 procent aan hun kant.
Ik ben volkomen bereid mij voor
dezen strijd in te zetten. Dit is de
heilige erfenis van ons voorge-
geslacht. Als de heeren echter bij
ACHTER DEN PLOEG
Als ik het wel hebschreef ik een week
of wat geleden, bij het begin van de
Meimaand: dit is toch maar de mooiste
tijd van het jaar voor den boer.
Dat was een beetje onvoorzichtig,
want ik zou hetzelfde nu weer willen
zeggen. En hoe vaak wellicht nog, eer
onze goede aarde den tocht om de
groote zon weer teneinde toe gemaakt
zal hebben en het jaar 191,3 voltooid
wordt
Er zijn zooveel mooie tijden in een
mild jaar! Nu staat overal de oogst te
groeien.
Het koren heeft gebloeid en vrucht
gezet, van de koolzaadvelden is de gele
gloed verwaaid en daar staan nu de
ruige halmenzich te vullen met vet
de weiden dragen het welhaast hooi-
rype gras en ja, de drogerijen en de
perskuilen hébben dl een goed deel
van den oogst in veiligheid gébracht.
Bieten en aardappelen werken tn het
verborgene aan de voedselvorming en
alles ondergaat de mildheid van het
gety in de natuural kan de mensch
daar niet aan toedoenzooveel als hij
wel graag zou willen en al moet de
boer weieens zeggen: spijtig, dat daar
en daar niet een handvol stikstof over
gegooid kan worden. Als je dat zoo
eens rustig loopt te bekijken en je
laat er de gedachten over gaan, wat
is het dan toch best te begrijpen, dat
men houdt van zijn akkers en zijn
weiden, van'zijn huls en zijn hof, van
zijn werk, dat er zooveel aan toe of
aati kan doen, hoe het met het vrucht-
vormen gaat.
En wat is het dan ook best te begrij
pen, dat er zooiets bestaat van boe
rentrots, die zich teweerstelt tegen
alles, wat 'aan dat werk afbreuk zou
kunnen doen, wat den gang van het
leven zou kunnen verstoren. En ten
slotte: hoe volkomen natuurlijk moet
mij komen en zeggen dat zij even
goed staatsscholen willen als
scholen van den souvereinen le
venskring van den Landstand,
dan zeg ik hun dat zij Groen van
Prinsterer en Kuyper wel zwaar
verloochenen en dat zij gevangen
zijn door den liberalen machts-
waan der negentiende eeuw. In
dien een directeur van die school
zijn taak neer zou leggen indien
hem door den Landstand b.v. ver
boden zou worden met gebed te
openen of uit den Bijbel te lezen,
dan zou die man volkomen in zijn
recht staan en als Calvinist niet
anders kunnen en niet anders mo
gen. Als wij echter die scholen
laten leiden door een directeur
die orthodox protestant is en die
bijgestaan wordt door een raad
van ouders, die uit zelfden geest
leven, dan zijn wij ook hierin voor
God verantwoord en de tijd na
den oorlog zal leeren dat wij hier
in een weg hebben gevolgd die
recht was en zuiver.
Ik weet dat er een geestelijke ban
over ons volk is gekomen, waar
door velen deze principieele za
ken niet meer zuiver kunnen zien.
Jarenlang heeft men het niet wil
len zien. Toen in 1917 het revolu
tionair algemeen kiesrecht door
medewerking van de R. K. Staats
het dan een ieder voorkomen, dat voor
het behoud van dat alles als de nood
aan den man komt, gestreden wordt
tot het uiterste!
En hoe volkomen onnatuurlijk wordt
het dan, als men aan boer-zijn een
hekel kan hebben en als een heel volk
zijn boeren en hun arbeid met een
stempel van minderwaardigheid be
drukt.
Hoe volkomen onnatuurlijk was daarom
geworden, de wereld, waarin wij ge
leefd hebben en voor een groot deel
nog leven, een wereld, die het goud
meer acht dan het koren en de winst
van waardepapierenstelt boven de
vrucht van den bodem!
Op de akkers groeit het klinkende
goud niet en daar worden geen koer
sen gefokt met gewetenlooze midde
len daar moet een bezweet lichaam
zich krommen over den grond en daar
worden de handen hard in een vettige
aarde, het is waar!
Maar zie zoo'n akker aan in den tijd
van het groeien der vruchten en hij
geeft een waardevoller loon dan eenig
ander terrein van werkzaamheid.
Op die akkers daar groeit het leven
zelf, zooals de Schepper het bestelt
en zooals de boer het voor Hem in den
groei leiden mag. En zonder dit leven
is al het andere zinloos.
Wie daarom, tot dezen edelen arbeid
geroepeningrijpt tot ontijdige vernie
tiging, tot verstoring van gezonden
groei, die treedt daarmee den Schep
per als vijand tegemoet en die ver
liest zijn recht om boer te zijn.
Zeker, daar is een geestesgesteldheid
vaardig geworden over velen, die om
zulke uitspraken lachen, omdat zij in
geen Schepper en geen schoonheid en
grootheid van het leven gelooven
willen. En die zich daarom tot werk
tuig laten maken van den vernieti-
gingswil, die in de wereld zijn plaats
ook heeft.
Maar hoe spotlustiger men zou willen
glimlachen, hoe veelvuldiger en hoe
nadrukkelijker de groote waarheden
gezegd moeten worden! En daarom is
er in dezen tijd van ten top gedreven
vernietigingsicil ook zooveel sprake
van den adel van het boer-wezen, daar-
partij, de Anti-Re volutionnaire
Partij en de Christelijk Historische
Partij werd mogelijk gemaakt en
toen er in 1920 een onderwijswet
kwam, die ons vrije onderwijs
hoorig maakte aan den staat,
toen waren die mannen wel zeer
ver afgeweken van Schaepman
en Kuyper. Toen heeft men niet
willen zien waar de weg was die
men zou moeten gaan. Als een
Godsoordeel is het over ons ge
komen dat men na den tijd van
„niet willen zien", gekomen is in
den tijd van „niet kunnen zien".
Ons leven wordt geleid door een
onverwoestbaar geloof in de we
deropstanding van ons volk en
in de roeping van ons volk voor
het nieuwe Europa. Ook en voor
al- op het gebied van de wereld
beschouwing en den geest. In dat
geloof zullen wij doelbewust
voort arbeiden, ook aan onze
eigen landbouwscholen, de scho
len van onze eigen vrije boeren
en daarom de scholen van onzen
souvereinen levenskring, dat zijn
de scholen van den Nederland-
schen Landstand.
ROSKAM.
Lunteren, 30 Mei 1943.
(Overgenomen uit het Maand
blad „Volk en Bodem.")
2e JAARGANG No. 23
VRIJDAG 11 JUNI 191,3
De Landstand en de landbouw
scholen 1
Achter den Ploeg 2
Wat „Land en Volk" brengt 2
Eolkert Evert Posthnma S
Brieven van Bram 3
Een oud boerendorp 4
Sibbe en Erf 4/5
Pinksterdrie op Walcheren 5
Tuinbouw 6/7/8
Akkerbouw 8/9
Vonkjes 8
Veehouderij 9
Officieele mededeelingen 10
Handelsberichten 11
om groeit de eerbied voor het leven
van den akker en daarom vernieuwen
heele volken hun houding en keeren zij
uit den dwaaltuin van de materialisti
sche rede weder naar de goede werke
lijkheid van een geloovig bezinnen op
hoogere wetten van het levenzooals die
afgelezen kunnen worden uit het
vruchtdragende land, dat getuigt van
den zegen dien de bodem geeft aan het
bloed, dat hem in edelen wil verpleegt
en dient.
En daarom is het heidensch, als men
deze ontwikkeling niet steunt, maar
poogt teniet tg doen. D. v. d. B.
Redactie-adres: Groote Markt 28,
Goes, Tel. 2345 (toestel 05).
Uitgave: Uitgeverij „Volk en Bo
dem", Postbus 281, Den Haag.
Advertenties: Losse plaatsing 25 ct.
per m.m., in alle edities 75 ct. per
per m.m.,
Abonnementen: Voor niet-leden van
den Neder landschen Landstand
5.per jaar of 1.25 per 3
maanden.
Alle briefwisseling betreffende ex
ploitatie, advertenties en abonne
menten, aan postbus 281, Den
Haag, Telefoon 11 65 88.