FOLKERT EVERT POSTHEMA
3
(Foto: Archief)
Dr. Posthuma is ons ontvallen. Sluipmoordenaars deden
hun werk.
Weer is een der trouwste vaderlanders slachtoffer gewor
den van zijn plicht. Wat Dr. Posthuma voor ons hoeren
dom en voor ons volk is geweest daarover zal de geschie
denis oordeelen. Onze tijd is te rumoerig om dat ten volle
te kunnen beseffen.
Er loopt een vaste rechte lijn door het leven van dezen
man. Zijn Friesche bloed heeft hij nooit verloochend en
dat was het wat de rechtlijnigheid van zijn leven bepaalde.
Hij was een van de vele groote Nederlanders, die de Frie
zen aan ons volk hebben geleverd. Rechtsbesef en eerge
voel zijn de grondtrekken van het Friesche volkskarakter.
Het ligt volkomen in de lijn van zijn geslacht dat deze
Fries, die opgeleid werd voor landbouwingenieur en daar
door zoo na aan het hoerendom verbonden was, gedreven
werd door een machtig hegeeren mede te werken aan het
rechtsherstel en het eerherstel van ons vertrapte en mis
kende boerenvolk.
Als jong landbonwconsulent vocht hij, meer dan veertig
jaar geleden, voor de verheffing van den boerenstand.
Als Minister van Bandbouw. in den wereldoorlog, zorgde
hij dat door alle nood en crisis heen de boeren toch eco
nomisch niet werden achtergesteld bij andere bevolkings
groepen. Toen na den wereldoorlog in 1918 de kapitalis
tische liberale landbouwpolitiek weer hoogtij vierde, kwam
Dr. Posthuma aan den kant van den weg te staan. Tn de»e
eenzaamheid was hij nooit werkeloos. Eén begeeren. één
geloof bezielde hem en dat was dat eens de tiid zou komen
dat het rechtsherstel van het hoerendom werkelijkheid
zou worden en de boer weer heer en meester zou ziin op
eigen bedrijf. Toen tien iaar geleden onze striid hiervoor
een vasten vorm begon te krijgen, toen was het Dr.
Posthuma die steeds klaar stond om ons met raad en daad
te steunen. Zb'n riike levenservaring hield hii niet voor
zich zelf. Aan de jongeren wilde hii nit ziin ervaring
kracht en wijsheid schenken. Na Mei 1940 was hij een
der eersten die zieh inzetten voor de voedselvoorziening
van ons volk. Hii de doorbreking van het Boerenfront via
het Agrarisch Front tot den Nederlandschen Bandstand
was hij onze schutsheer en beschermer.
In den huidigen strijd van den landstand voor de door
zetting van het boerenrecht en de hoereneer, konden wij
steeds op hem rekenen. Als Generaal-Advisenr van den
Bandstand bekleedde hii de hoogste functie, in geestelij
ken zin, die er in den Bandstand bestaat. Dikwijls hebben
wij ons afgevraagd hoe bet toch mogelijk was dat zeer
vele eerlijke en verstandige vooraanstaande landbouw-
mannen van vóór Mei 1940 maar niet konden of wilden
verstaan dat Dr. Posthuma toch niet anders zocht dan dat
wat zij, in hun beste oogenblikken, ook hebben gewild en
begeerd dat eenmaal komen zou.
De strijd tegen de kleinen van geest, wier oogen knippe
ren als het werkelijke licht opgaat, heeft hem nooit ont
moedigd. De striid tegen de machten der duisternis die
een sterk hoerendom haten als hnn doodsvijand heeft hem
steeds gesterkt, Zoo was zijn leven een leven van strijd en
van eer.
Wie in de eerste gelederen vecht voor het recht van ons
volk in het nieuwe Europa en voor de eer van het hoeren
dom in de nieuwe maatschappelijke vormen, hij weet dat
hij dagelijks worstelt in het aangezicht van den dood. De
machten der hel loeren op hem als op een langbegeerde
prooi. Sluipmoorden en doodslagen zijn schier aan de orde
van den dag. Zeer zeker, er zijn er honderden die zoo
leven en die dit volhouden ook. maar om in een dergelijk
levenslot steeds nog de blijdschap van het leven te kun
nen ervaren en beleven dat kan alleen de man die weet
dat ziin leven geborgen is in God. Dat was het geheim
van de kracht die Dr. Posthuma staande hield en die
hem steeds zijn arbeid kon doen verrichten.
Het was in het jaar 1918 dat ons volk ook verkeerde in
grooten nood. De honger dreigde van alle zijden. De Minis
ter van Bandbouw kreeg zware klappen te verduren. Het
was in die dagen dat Dr. Posthuma in de Tweede Kamer
een rede hield ter verklaring van zijn beleid. Aan het slot
van zijn rede snrak hij merkwaardige woorden die. bij ziin
heengaan, een dienen zin hebben verkregen. Hij zeide nl.:
„Indien ik als offerdier ten gronde moet gaan. zoo weet
dat dit beest dan beladen is met de zonden van dit volk".
Zonder het zieh waarschijnlijk zelf bewust te zijn. kregen
deze woorden een profetische strekking en zin. want vijf
en twintig jaar later is hij „als een offerdier" heengegaan
en „beladen was hij met de zonden van ons volk". Ons
volk dat niet kan en niet wil verstaan wat de besten onder
hen in eerlijke bedoeling bezielt.
Voor hen die achterblijven mag dat offer van zijn leven
niet vergeefsch zijn. In absolute trouw aan onze heilige
roeping zullen wij voortarbeiden aan het rechtsherstel en
aan het eerherstel van ons Nederlandsche hoerendom. Dan
zal de Almachtige, op den tijd dien Hij alleen weet, ook
ons volk doen zien waar en hoe en op nelken weg er voor
hen behoud is, ook in onzen tijd die van zorgen en moei
ten vol is.
BUNTEREN, 8 Juni 1943 ROSKAM
Brieven van Bram nut
den Broekpolder
Beslje Lezers!
Vanochtend schoorde ik 't blaedje van
de kalender af. Elke dag staet dae 'n
soort spreuk op, vandaege was 't HET
LEVEN 18 WAARD GELEEFD TE
WORDEN
Nog 'n dag of wat en me'n'è we Pienk-
stere, het feest van de voltooiing in de
natuurhet feest van de bloeiende
levenskracht.
En inderdaed, as je zo om deze tied 's
rond je éne ziet, 'oe d'n emel zich van
einder tot einder welft over de akkers
en de weiden, over onze mooie durpen,
'oe de dichte groene 'aegen de wegen
omzomen, de bloeiende meidoornsde
wilde rozen en ligusters kleur geven
aan 't geheel, twent d duuzenden veu
gels, ielk nae eigen trant d'r lied zin
yen, ja dan is 't leven mooi.
Kiek as je 't zo rond je éne ziet, dan
mö je zegge: Inderdaed is t leven
waerd geleefd te worden. Mae dae staet
nog wat tegenover, tegenover aol dit
mooie. En juust dat is 't, wat d 'n 'oop
mensen zegge doet, 't leven is ni e
meer waerd om geleefd te 'ooren.
Want twent d 'ier in de natuur 't leven
opbloeit en de mens z'n leven as 't
waere wé nieuwe kleur ziet geve, wordt
an de fronten nog even 'ard gestreeë,
ja me kunne zelfs nog verwachtte, dd
't nog erger 'oort.
Nie aïlenig in de strijd van man tegen
man bluuft vee jong leven, mae ok de
burgerij, de vrouwen en de kindere
motte 't in de schandaelige oorlogsvoe
ring van de „beschermers der vrijheid"
ontgelde.
Waerom dan eigenlijk stae ons nog zo
vast in de schoenen
Waerom zweve die 'aore dan nog tus
sen 'emel en aerdel
Kiek, da's ierom, ons stae een ideaal
voo, de vriemaeking van d'n boer van
aolle machten buuten z'n bedrief en dae
ouë me an vast, dae wieke m'n nie van
af. 'Oe ard en teleurstellend de strijd
'ok af en toe meuge lieke en 'oe bitter
weinig resultaten me soms zieë, me
bluuve vast ouë, ons stae as één blok
saemen en bluuve saemen één blok
Mae die 'aore mensen f Die zitte net
as in 'n zweefmeulen, ze kriege nooit
vaste grond onder de voeten.
Ze motte niks van de kommenisten
en ok nie van de nationaal-socialisten.
Ze begriepe nie, dd d't tusschen die
tweeë gin tussenweg is, dat 't gaet om
óf 't eene, óf t aore.
Ze motte niks van de Landstand
want da's van de nieuwe tied, mae ze
motte ok de ouwe organisaties nie mé
vrom, want die waere van d'n ouwe
tied en dat deugde ok nie.
Zo 'ore die aoltied m'e 'ene en weer
geslingerd, mae ze weette eigenlijk gm
van aóllen wat of ze noe precies voor»
stae.
Daerom kan 'k mae een raed geve
Bezie de zaeken noe's nochterdan z&
je zieë dat het speciaal 'n belang
van den boer is, da de nieuwe tied deur
breekt.
Geef daerom je kracht an de Landstand
tot heü van d'éle boerenstand.
Dan zd d'r eens een Pienksterdag an»
breke, dat iedere boer wé zegge kan:
,,'T LEVEN IS TOCH WAERD GE
LEEFD TE WORDEN.
En noe varder 'n prettige Pienkstere
en de groeten van julder
BRAM.