De vlsseliers nog niet verpolitiekt
Merrie-premfe-keuri
6
mpu
Prov. visschersraad geïnstalleerd
Radiolezing van Ir. L. J. A. de Jonge
Algcmeene wenken
Het is van byzonder belang, dat het
thans te velde staande vlas zoo goed
mogelijk wordt geborgen. Vlas is ons
voornaamste vezelgewas, dat voor tal
van doeleinden, juist nu, onmisbaar is.
Behalve de groote waarde van den vlas
vezel voor onze geheele textielindustrie,
levert dit gewas bovendien het vet- en
eiwitrijke lijnzaad.
Wtf zullen hier eenige algemeene
wenken geven, die bij het trekken en
bergen van het vlas behartigd dienen
te worden, wil het uiteindelgke doel: een
prachtig product in de schuren, bereikt
worden. Indien het gunstig en vast
oogstweer zou zyn, dan valt het altyd
erg mee. Maar by ongestadig en nat
weer zullen de grootste zorgen soms
niet toereikend zijn om het beoogde doel
te benaderen. Ook met gelegerde gewas
sen zij men op zgn hoede, evenals in die
gevallen, waarby vlasroest en zwart-
stip optreden.
Eenigen tyd voor het plukken wor
den de slootwallen gemaaid, waardoor
het opdrogen wordt bevorderd en geen
vlas noodeloos wordt vertrapt. Dit
maaien der slootwallen wordt nog lang
niet algemeen toegepast, wat te be
treuren is.
Bg dauw of regen moet met het trek
ken worden gewacht, totdat het vlas
voldoende is opgedroogd.
Men trekke vlas tydig, d.w.z. niet te
vroeg en niet te laat. Te vroeg is het,
als men begint te plukken in het groen-
rijpe stadium. Men verliest dan aan
gewicht, terwijl er geen voldoende
sterkte in de vezel zit. Te laat is de
boer, die het bruinrijpe stadium afwacht.
Zulk vlas ïy'dt in kleur en is later
moeiiyk te roten en te zwingelen. Te
laat geplukt vlas geeft meestal wel
sterk lint, maar de vezelkwaliteit munt
niet uit; deze is te dor en te hard.
Bovendien is het van belang het land
zoo spoedig mogelijk vry te hebben voor
den groei van de ongezaaide klaver, die
juist nu zoo gewaardeerd wordt als stop
pelklaver in den herfst voor de paar
den.
Het juiste oogst stadium
Is het geelrijpe stadium
De blaadjes zijn dan tot een derde ge
deelte van den stengel afgevallen (op
geschoond), de zaadjes zijn vol bg het
doorsnijden met een scherp mes, de kleur
van het gewas is geel, zonder dat
groene of bruine tinten optreden.
Alleen by zware legering en vlasroest
kan vroegtydig trekken noodzakelyk
zijn om verderen achteruitgang van de
kwaliteit van het gewas te voorkomen.
Zeker is dit het geval bij nat oogst
weer. Maar als het even kan, zy men
voorzichtig met te vroeg trekken, waar
door men kilo's verliest, zoowel aan
zaad als aan stroo. Vooral de alge
meen verbouwde witbloeiende concur
rent moet goed uitrijpen. Een bezwaar
van concurrent is juist zijn late rijpheid,
maar daar is niets aan te doen.
De blauwbloeiende rassen kunnen des
noods wel iets aan den vroegen kant
getrokken worden, bgv. als een roest-
plaag dit wenschelyk maakt, maar met
het te vroeg trekken van Concurrent
zg men heel voorzichtig. Legerende
gewassen met ondergezaaide klaver zgn
byzonder riskant, omdat het stroovlas
dan bruine voeten krijgt, waarvoor de
vlaskoopman bang is.
Van bijzonder belang is, dat alle grond
van het vlas wordt afgeklopt bg het
plukken, want aanhangende grond is
nadeelig voor den boer en voor den vlas
fabrikant.
Keurig trekwerk is o.m. te kennen uit
de goed bg elkaar gehouden wortelein
den; dus aan de schooven met effen
voeten, die geen ondervlas bevatten en
zoo veel mogelyk vry van onkruid zyn.
De schooven bestaan uit minstens vier
handvollen, welke iets kruiselings op
elkaar liggen. Krom vlas wordt
zoo neergelegd, dat de bolle kant naar
boven is gekeerd, waardoor het vlas
nog iets recht trekt. Het binden ge
schiedt met een lossen band, die dun is,
niet te strak zit en zoo hoog mogelijk is
aangebracht. De hokken bestaan bij
voorkeur uit acht schooven, met hun
lengte-as Noord-Zuid gericht.
Het schelven geschiedt op driepoot-rui
ters. Ze bestaan uit 80100 schooven.
Als de schelf klaar is, moet zy één ge
sloten geheel vormen, zoodat geen af-
zonderlgke schooven zichtbaar zijn. Ze
wordt afgedekt met een stroomat of een
muts, vervaardigd uit 2 flinïce lange
vlasschooven. Het inhalen en optassen
geschiedde zorgvuldig. De vloer van het
vak of van den tas wordt met stroo of
kaf bedekt.
De schooven in de onderste laag wor
den rechtop gezet, terwijl men achterin
het vak begint. Dan wordt een kantlaag
gelegd, vervolgens normale lagen, waar-
ij de worteleinden van de schooven om
hoog gericht zyn. De geheele verzor
ging van den vlasoogst is duidelijk om
schreven en met foto's en teekeningen
toegelicht in de „Handleiding voor het
Oogsten van Vlas". Dit boekje is voor
50 cent verkrijgbaar bg het Centraal
Instituut voor Landbouwkundig Onder
zoek te Wageningen. Elke vlasteler kan
met dit practische werkje zijn voordeel
doen.
In Stan daarbuiten (N.-Br.) is de eerste Nederlandsche school voor vlassers gevestigd.
Dit is een centrum voor de opvoering van de vakbekwaamheid der vlassers in Nederland
De visschers in Zeeland waren dezer
dagen in een voor hen ongewone om
geving bijeen! Niet de zilte zeelucht
omgaf hen, doch bloemengeur, en die
bloemengeur hing in de zaal van „De
Prins van Oranje" te Goes, omdat de
provinciale visschersraad feestelijk zou
worden geïnstalleerd. Verschillende
autoriteiten en bekende figuren uit
Landstandkringen waren naar Goes "ge
komen om daarvan getuige te zgn.
Zoo merkten wij o.m. op: den Plv. Boe
renleider in Zeeland J. C. Drogendijk;
den Stafleider M. A. Aalbregtse, dhr.
Velthuijzen, Plv. Visschersleider en Alg.
Inspecteur v. d. Buitendienst, de burge
meesters van Goes, Breskens en Arne-
muiden.
De byeenkomst werd geopend door den
heer Aalbregtse, die er op wees dat de
organisatorische arbeid van den vis-
scherij-deskundige, dhr. Bom, op dezen
dag zgn bekroning vindt.
Van den Beauftragter des Reichskom-
missars was bericht van verhindering
ingekomen, evenals van den Gemach
tigde van den Leider en eenige burge
meesters.
Hij gaf daarna het woord aan den Plv.
Visschersleider, dhr. Velthuijzen.
Deze zeide, dat wat hy hier zou zeg
gen, gezegd werd namens visschers
leider Roskam, die zich aan het Peipus-
meer persoonlijk overtuigde van de
nieuwe toekomst, welke daar voor vele
visschers is weggelegd. Wanneer wy
thans kunnen zeggen „Zeeland is klaar"
dan houdt dat tevens in, dat er in
Zeeland meer gepresteerd is dan we
ooit hebben durven verwachten.
Wij gaan thans geen bedankjes uit
reiken over wat hier gepresteerd is,
dat is niets meer dan een staaltje van
onzen plicht. Wy zgn hiervoor dén Boe
renleider, den Stafleider, de visscherij-
deskundigen, maar bovenal de vis
schers zelf dankbaar. Zij zgn nog niet
verpolitiekt, zij hebben nog een open
oog voor hun belangen, het .vak gaat
bij hen vóór alles.
Spr. wees er de Raden op, dat we nu
niet moeten denken: Ziezoo, het werk
is hu gedaan! Integendeel, het werk
gaat nu pas beginnen! Wy moeten de
handen uit de mouwen steken en zoo
medehelpen om ons volk op de been
te houden.
Het moet nu uit zyn met het
ringelooren van onze visschers door
ondeskundige dictatortjes. De Ne
derlandsche boer stond bovenaan
in Europa, doch de Nederlandsche
visscher eveneens. Dan moet het
ook mogelijk zyn dat die vis-
scherij aan eiken werker arbeid en
brood verschaft!
Daarom, aldus eindigde de heer Velt-
hugzen, houdt vol, versaagt nooit en
te nimmer, het gaat om uw volk en
uw Vaderland.
Namens den Boerenleider in Zeeland
installeerde diens Plaatsvervanger, J.
C. Drogendijk, vervolgens de Raden.
Deze wees op de oprichting van den
Landstand, nu ruim een jaar terug.
Reeds nu heeft men met den Landstand
terdege rekening te houden! Volgens
den Leider van het Nederlandsche Volk
is de Landstand Arbeidsgemeenschap
No. 1.
Van de visschers zelf moet de stoot
komen, wil het goed gaan. Daarom zij
het parool van de visschersraden:
werk terwijl ge leeft en leeft terwijl
ge werkt!
De Provinciale Raad bestaat uit de
volgende leden:
Leider: B. Salm, Yerseke; Job. Bom,
Yerseke; L. v. d. Have, Yerseke; Jac.
Pekaar, Yerseke; René Wyne, Philip
pine; W. J. v. d. Broecke, Breskens;
Klaas v. Belzen, Arnemuiden; Jozias
de Munck, Yerseke; Eduard v. Immer-
seel, De Paal, Graauw; Frahs de Vos,
Terneuzen; Chr. Zeeveld, Middelburg.
Visschersleider Salm sprak zgn dank
uit voor het in hem gesteld vertrouwen
en voor de plechtige installatie. Namens
alle leden zeide hij volledige medewer
king toe.
De burgemeester van Breskens, dhr. de
Moor, wenschte de geïnstalleerde Ra
den geluk en gaf mede namens zijn
collega's de verzekering, dat zij steeds
alle mogelijke steun van de burgemees
ters zullen ondervinden.
De eerste keuringsplaats is hier steeds
Ter Neuzen. Misschien zijn wij wat betreft
kwaliteit en kwantiteit op de andere keu
ringen in deze streken wat verwend, maar
de paarden in Neuzen, de beste daargela
ten, kunnen ons in doorsnee steeds maar
matig bekoren. We zouden deze keuring
dan ook liever opheffen. Met wat goeden
wil kunnen deze paarden best naar Axel
toe. De minder goede worden dan vanzelf
thuis gelaten. Het dan grootere aantal
dat in Axel zou moeten worden verwerkt
kan geen bezwaar zyn, daar deze evenals
te Oostburg door twee jury's kunnen wor
den gekeurd.
Vooral in de jongere klassen worden te
Neuzen in hoofdzaak merriën bekroond die
afstammen van de hengsten, die de Heer
C. de Feyter te Boschkapelle in de laatste
Jaren op stal had, zooals Acron van Ave-
ni, Paul v. Luntershoek enz.
Vooral de producten van Acron van Avenir
z(jn er zeer talryk. Diens producten zijn
in doorsnee goed zonder veel uitblinkers.
Zeer zeker heeft Acron het aantal goede
paarden rond Neuzen aanmerkelijk ver
groot en daarmee de kansen op verdere
verbetering veel verhoogd.
Hulst. Zeer mooi en leerzaam om te
volgen zyn steeds de keuringen te Hulst,
Axel, Oostburg en IJzendyke. 't Was dan
ook wel heel jammer, dat zoowel Hulst
als IJzendyke ongeveer geheel verregende.
Het materiaal maakt dan een veel min
der gunstigen indruk dan by mooi zonnig
weer. In Hulst waren er echter ondanks het
natte pak, vooral in de oudere paarden
veel prima dieren.
Voor deze keuring waren niet minder dan
68 twee-jarige merriën aangegeven. Gezien
dit record viel de doorsnee kwaliteit nog
niet zoo mee, wat ook op de 18-maanden
keuringen al was te zien. In de kleine maat
nam Clalron de la Lys het meerendeel der
bekroningen voor zyn rekening, zoo ook
de no.'s 1, 3 en 4 waarin niet veel verschil
is en waarvan het nu nog niet is te zeg
gen wie of later de beste zal zyn. De
tweede prijs viel hierby nog al af reden
waarom wij deze merrie daar heelemaal
niet hadden verwacht.
In de groote maat stonden ook veel Clai-
ron-dochters opgesteld maar was hierin
zijn invloed niet zoo overwegend als in de
kleine maat. Zoo was de eerste plaats voor
een zeer grove en kastige dochter van Hau
tain van Wieringermeer, die hierdoor ook
eens liet zien wat hij kan. Zyn kansen zijn
echter gering wat jammer is, want hy
krijgt weinig beste merries te dekken.
De tweede plaats was voor een felle grove
dochter van Souvenir v. Clairon die mis
schien iets ryp is maar die haar plaats
best verdiende. De derde was evenals alle
producten van Stal Cyr. Steyaedt te
Graauw wat gaaf, waardoor deze paarden
alle wat hoog geklasseerd stonden. Een
drietal zeer goede merriën elk zoo op haar
manier volgden hierop. Certain v. Tien
hoven kwam met zijn eersten Jaargang goed
voor den dag. Zyn producten waren in
doorsnee grof.
Ook de driejarige lieten goede klassen
zien. In de kleine maat kwam een zeer
grove en geblokte dochter van Nico van
Melo die wat zwammig in de voorbeenen
was onbedreigd op de eerste plaats. No. 2
was een goed paard, maar door kreupel
heid niet goed te beoordeelen. Erg laag
geplaatst was no. 6, een wat klein paard
met veel kwaliteit van den besten staj van
P. J. Boënne te Graauw.
In de groote maat kwam Avenir v. Anto-
nia Hoeve zeer goed voor den dag en daar
door was deze overigens kleine klasse in
doorsnee zeer goed. Vooral de eerste prys
is een merrie die er zijn mag.
By de vierjarige was vooral de kleine
maat goed. De eerste prys behaalde hier
in de grove, zeer diepe en soortige Pompier
de Sombois dochter Resi. Zy had een goede
concurrente in no. 2, een beste Nico van
Melo-dochter, geheel gebouwd in het zeer
goede type van diens moeder Frieda du
Melo.
