Een waardevol en his
De ridder die boekweit
invoerde
Ons bedrijf van
week tót week
Juni-merrie-premiekeuringeii
te Oostburg en IJzendijke
De 10de Augustus wordt veelal de
datum genoemd, waarop de stoppel
knollen gezaaid moeten worden. Vroe
ger zaaien is natuurlijk beter, maar
als het niet anders kan, dan is de week
na 10 Augustus ook nog wel geschikt
om te zaaien. Maar een schoone stop
pel is dan wel een vereischte. Ook pas
gescheurd groenland kan er voor benut
worden.
Wees niet zuinig met knollen zaaien,
want men heeft niet gauw knollen te
veel. Zij kunnen immers heel goed
ingekuild worden.
Minder schoone stoppel kan beter dezen
herfst eens goed onderhanden genomen
worden met cultivator en egge. Men
bespaart daarmee op het schoonhouden
voor het volgend jaar en heeft meer
zekerheid voor het welslagen van den
oogst 1944.
Regen in den oogsttijd is vervelend.
Maar aan den anderen kant ook wel
eens een voordeel. Slooten en slootwal
len kunnen dan eens netjes opgemaakt
worden. Het bevordert de goede ontwa
tering, terwijl het slootafval als humus-
rrjke grondstof, direct over het land ge
bracht, een goede werking kan hebben.
Soms doet men beter het eerst in een
hoop te zetten en pas het volgend jaar
over het land te brengen. Vaak ziet men
een zeer gunstige werking van dit
slootafval. In dezen tijd van weinig
kunstmest is het wel zaak op de
kleintjes te passen.
Een enkele richtlijn kan vaak den boer
op een idee brengen. Zoo beschouwen
wij deze rubriek dan ook als een her
innering aan wat ieder wel weet, maar
lang niet altijd toepast.
De voorziening met arbeidskrachten is
moeilijk. Ook is er vaak stagnatie door
te weinig oogstmachines, omdat er geen
nieuwe te krijgen zijn. De Gemachtigde
voor den Oogst kan menschen en ma
chines vorderen, om deze op andere
plaatsen aan het werk te zetten.
In veel streken was van oudsher buren
hulp een dankbaar aanvaarde redding
uit den nood. In onzen modernen tijd is
deze burenhulp echter In nagenoeg de
meeste streken niet meer in zwang.
Maar is het nu niet beter, dat men
elkaar onderling helpt, dan dat de Ge
machtigde voor den Oogst hier op moet
treden Dwangmaatregelen hebben altijd
een onaangenamen bijsmaak. Burenhulp
op eigen initiatief is een vriendendaad,
die haar invloed ten goede zal hebben
op de verstandhouding tusschen de boe
ren onderling. Laten we zoeken naar
wat ons bindt. Daardoor kunnen we
ons kleine steentje bijdragen aan den
opbouw van een betere wereld. Buren-
hulp is beter en prettiger dan vordering
van arbeidskrachten en werktuigen.
Ieder ziet wel eens, hoe een ander in
moeilijkheden zit. Laat hij dan de hel
pende hand uitsteken, ook al vraagt dat
van hemzelf soms een kleine opoffe
ring.
Op de bedrijven is tegenwoordig veel
stroo. Benut dit goed, b.v. door de ge
rooide aardappels er goed mee af te
dekken. Dat is honderd maal beter dan
aardappelloof. Men verliest er wel wat
stroo door, maar dat is naderhand als
bestanddeel van compost- en mesthoop
weer zeer waardevol.
Benoemingen
Benoemd tot Commissaris van den polder
Walcheren voor den gebouwden eigendom
C. Holthuijzen te Middelburg.
De Commissaris der Provincie Zeeland
heeft benoemd tot technisch hoofdambte
naar by den Provincialen Waterstaat in
Zeeland, de technische ambtenaren by dien
dienst A. Salomé te GroedeJ. Pouwer te
GoesA. L. de Joag te TholenJ. B.
Dekker te Middelburg en J. P. Overbeeke
te Zierikzee
tot opzichter in vasten dienst by den Pro
vincialen Waterstaat voornoemd de tyde-
lyke opzichters by dien dienst J. Dekker
te Haamstede; A. F. Goecfcmondt te Tho
len L. F. Kayser te Nieuwvliet en D. S.
Frelier te Terneuzen.
(slot)
Wij vervolgen met den tekst van het
document. Voor het eerste deel van
dit artikel zie men ons blad van 30
Juli 1943.
Transport L 107- 7-0
AUGUSTI 1795: Nog opge
reden den 19 dito met
een waegen, een knegt
en twee paerden 's mor
gens ten twee uren, we
derom thuys gekomen
den Zeiven dag 's avonds
ten negen ure L 0-16-8
NOG GELOGIERS vier sol-
daeten van den 24 dito
s avonds tot den 3 Sept.
's morgens en kost en
drank gegeven, koms
thiendaegen, één schel
ling daegs koms L 2- 0-0
SEPT. 1795: Nog tusschen
den 3 en 4 dito gelogiere
derthien soldaeten en
s avonds en 's morgens
kost en drank gegeven L 0-13-0
NOG VAN den 7 's avonds
tot den 9 dito 's middags
gelogier8 dry soldaeten
en kost en drank gegeven L 0- 6-0
NOG OPGEREDEN den 8
dito s middegs met een
waegen, een knegt en
twee paerden en weder
om thuys gekomen den 9
dito 's middags L
NOG GELOGIERS den 11
voormiddaeg ten negen
ure tot den 12 dito naer-
middaeg ten twee uren
twee soldaeten en kost en
drank gegeven L
NOG GELOGIERS vyfthien
soldaeten van den 18 na e-
middaeg ten twee uren
tot den 20 dito 's mor
gens te dry uren en kost
en drank gegeven L
NOG VIJFHTIEN soldae
ten den 18 dito een maal
kost en drank gegeven L
SEPT. 1795: Nog gelogiers
tusschen den 20 en 21
dito seven soldaeten en
dry mael kost en drank
gegeven L
NOG OPGEREDEN den 21
dito 's morgens met een
waegen, een knegt en
twee paerden naer Brug-
0-13-4
1-10 0
Het gebedenboek verborg
een geheim
De boekweit afkomstig uit de Ooster-
achelanden is in de Nederlanden inge
voerd door een Vlaamsch edelman en
wel ridder Joos van Ghistele, Heer van
Axel, erfschout -van 't Huister en Axel-
sche Ambacht.
Hij was een zeer bereisd en geleerd
man en woonde te Zuiddorpe, aan de
Vaart van Axel naar Overslag op het
kasteel Moere, een naam waarschijnlijk
ontleend aan het riviertje de Moere.
Ons gewest is ten nauwste met het
geslacht van Ghistele verbonden, Noord
en Zuid-Nederlanders zijn door deze
sibbe met elkaar vereenigd.
Heer Joos van Ghistele aanschouwde
in 1446 te Gent het levenslicht. In 1451
werd zijn vader Gerard van Ghistele, na
door een oproer uit Gent te zijn ver
dreven, door de Gentsche magistraten
verbannen verklaard, waarna hij zich
terugtrok op het kasteel te Zuiddorpe.
Veel bewogen was het leven van Joos
van Ghistele.^Op jeugdigen leeftijd kwam
hij aan het hof van Karei den Stoute en
vergezelde dezen op al zijn veldtochten.
Na een der veldslagen tegen de Luike
naren sloeg men hem in 1464 of 1467
tot ridder. In 1477 koos men hem voor
de eerste maal als voorschepen van
Gent.
Joos van Ghistele voelde zich sterk tot
het Oosten, aangetrokken. Hij besloot
dan ook een reis naar de Oostersche
landen' te maken en vertrok met zijn
gevolg op 15 Sept. 1481 uit Zuiddorpe.
De groote reis, waarbij verschillende
streken werden doorkruist, duurde meer
dan drie en een half jaar; emstreeks
midden Zomermaand van 1485 kwam
van Ghistele te Antwerpen aan, gezond
en wel, verrijkt aan kennis over de
Oostersche volken en landen.
Nog altijd duurden de woeiingen in
Vlaanderen voort en in 1486 koos men
van Ghistele wederom tot voorst hepen
van Gent, en later trad hij op als Groot-
Bal jem van Gent.
Maximiliaan en Philips de Schoone
verbonden hem als raadsman en ka
merheer aan hun hof.
Boekweit, een heidensch koren.
In hoedanigheid van erfschout had hij
ook het patronaat over de parochie
kerken van Zuiddorpe, Zaamslag. Be
oosten bij Ossenisse en Hontenisse.
De juiste sterfdag van Joos van Ghistele
is niet precies bekend, wel moet hij,
volgens de geschiedschrijvers overleden
zijn voor 17 April 1520.
Algemeen wordt door de geschiedschrij
vers aangenomen, dat hij van zijn Oos
tersche reis de boekweit of Jaraeijnsch
koren, waarvan de uitvoer streng ver
boden was, heeft meegebracht tusschen
de bladen van zijn gebedenboek.
(Slot)
Keuring IJzendijke.
Deze keuring; is niet zoo
belangrijk als die te Oost-
burg;. Op de 18 maanden
keuringen, die in deze
streek al verschillende
jaren gehouden z(jn, z(jn
de kamploenprUzen dan
ook meestal voor paarden
uit het Oostburgsche fok-
gebied. De keuring te
IJzendijke is gefundeerd
op mindere doeh grootere
stallen dan ginds, maar
het z(jn deze fokkeryen die
op onze laatste Nationale
tentoonstellingen met veel
materiaal en beste vier
spannen voor den dag
kwamen. Terwijl de laat
ste drie kampioenmerries
ook uit deze streek kwa
men.
Twee hiervan waren doch
ters en één was een klein
dochter van den beroem
den stamvader Mayeur
de Gaesbeek, een hengst,
die In het brengen van
grove zware en zuiver ge
bouwde premiemerries nog
niet werd overtroffen. Op
het bloed van dezen vader
steunt nog gedeeltelijk de
hedendaagsche fokkerij in
dit paardentand.
De opvolgingskwestie was
als steeds een zeer moei
lijke. Men meende met
Barnum de Pincemaille
een goeden zet te hebben
gedaan en hy bracht ook
verschillende niet onver
dienstelijke paarden, maar
voldaan waren de fokkers
geenszins. De hoop spatte
uit elkaar en leder dopte
weer op zUn manier »Un
boontjes. Jammer, en dat
juist in een streek waar
ge, wederom thuys geko
men den Selvendag L 0-16-8
OCTOBER 1795: Nog op
gereden den 16 dito
's morgens ten vyf uren
met een waegeneen
knegt en twee paerden
naer Sluis, vandaer naer
Brugge en wederom
thuysgekomen ten een
ure L 1- 0-0
NOV. 1795: Nog opgereden
den 15 's morgens ten
vier uren met een wae
gen, een knegt en twee
paerden naer Sluis, van
daer naer Brugge en we
derom thuysgekomen den
16 dito 's avonds te seven
uren L 2- 0-0
JAN. 1796: Nog opgereden
den 3 's middaegs ten
een ure met een waegen,
een knegt en twee paer
den naer Eecloo wederom
thuysgekomen den Sel-
vendags 's avonds ten zes
uren L 0- 6-8
NOG GELOGIERS een sol-
daet van den 7 tot den 21
een paar prima vader paar
den, onze mooie nationale
fokkerij uitstekende dien
sten zouden kunnen be
wijzen.
Verschillende fokkers
zochten voor hun merries
de beste hengsten op die
bereikbaar waren, waar
van we noemen de Dobbe-
laere's en Temmerman.
Deze gingen zelfs naar den
ouden CIAIRON DE IA
LYS en mede daardoor is
het gekomen dat dit zeld
zame vaderpaard vorig
jaar by laatst genoemde
werd gestationeerd, zoodat
toen de geheele streek de
gelegenheid kreeg om er
mee te dekken, waarvan
dan ook ruimschoot
brulk Is gesuukt.
BU de tweejarigen
men er goede pr0<j
van den ouden Cialro
den kop en vooral d
ste prijs der groote
Is een beste merrU
stallen de Dobbelaen
den veel succes me
Clalron-producten,
deden hun paarden 1
de maten den kop. W
gen ook gerust In
klasse de aandacht
gen op de productei
Dien v. 't Kerkje.
Wed. Dleleman.de F
kreeg van dezen va
dochters bekroond. 1
zijn llchtvossenprod
De geestelijkheid had bezwaren tegen
het uitzaaien van dit heidensche ge
was en verbood derhalve in de pacht-
contracten den verbouw er van Van
Ghistele verbouwde het echter toch op
zijn kasteel te Zuiddorpe en vandaar
verbreidde de teelt zich over de
^Vlaamsche en Hollandsche gewesten.
Over de laatste rustplaats van den
grooten reiziger heerscht nogal ver
schil van meening. Sommige geschied
schrijvers beweren, dat hij in het koor
van de kerkban Axel werd begraven,
terwijl ander aannemen, dat men hem
in de kerk van Zuiddorpe neeft ter
ruste gelegd, daar de in 1817 afgebro
ken R.K. kerk familiegraven der Ghi-
stele's bezat. Op een der grafzerken was
de geschiedenis van de boekweit te
