3-'44, win tergerst
I s
e Eest
rivierkleigebied (vooral de Betuwe) de ver
bouw van Vogels Agaer niet onbelangrijk
ls toegenomen en daar thans 20 van het
wintergerstareaal in beslag neemt.
De belangstelling voor Mansholt's II is
nooit groot geweest; gedurende de laatste
10 jaren heeft de totale oppervlakte alleen
in 1940 12 bereikt, doch deze is thans
•weer tot 6 teruggeloopen.
De Vindicat beslaat meer dan de helft
van de oppervlakte, terwijl de- Fletumer
de laatste jaren zich op 27 blijft hand
haven.
De rassen Vindicat, Fletumer, Mansholt's
11 en Vogels Agaer gelijken overigens veel
op elkaar.
Alleen de kwaliteit van het zaad van Fle
tumer, Mansholt's II en Vogels Agaer is
niet zoo goed als die van Vindicat. De
Fletumer is bovendien wat vatbaarder voor
bruine roest.
De Vogels Agaer geeft vaak een wat hoo-
gere opbrengst dan de Nederlandsche ras
sen, doch heeft als nadeelen de wat min
dere kwaliteit van het zaad, de tragere
latere grondbedekking, de iets latere ra
ping, terwijl het stroo aan den slappen
kant is. De verbouwde oppervlakte (totaal
pl.m. 8 in Nederland blijft de laatste
jaren vrijwel constant.
Het oude landras Groninger wintergerst,
waaruit de Nederlandsche rassen door se
lectie zijn ontstaan, blijft in opbrengst bij
deze rassen weinig ten achter. De winter-
Duitschland hadden de leden van den
eersten zitting en stem in den rijks
dag en die van den tweeden waren in
de eerste plaats die leenmannen van den
keizer, die ook jurisdictie (regeermacht)
op hunne goederen hadden.
Majoraatsadel, welks bezitting (majo
raat) als regel op .den oudsten zoon
overgaat, kent ons land niet, daar vol
gens ons burgerlijk wetboek alle kin
deren gelijk staan in erfrecht.
I De pauselijke adel is ingesteld door den
Heiligen Stoel, die adeldom verleent zoo
wel aan geestelijken als aan leeken
I met titels als graaf, van Rome, enz.
Behalve aan èen adelsdiploma of een
adelsbrief, kan het recht op een adel-
lijken titel ook ontleend worden aan een
verklaring van het Departement van
Justitie (Bureau Hooge Raad van Adel)
dat dit afgeeft op grond van de aan
dat department te houden adelsregis-
ters of filiatieregisters.
Aanhangsel van den familienaam
Het eenig overgebleven recht van adel
dom is, dat de adellijke titels geacht
moeten worden bij den naam te hooren;
men kan ze beschouwen als een deel
van den naam. Volgens art. 18 van het
burgerlijk wetboek worden de titels in
de akten van cïen burgerlijken stand
bij den geslachtsnaam opgenomen; dit
geldt zoowel voor vreemdelingen als
voor Nederlanders.
Sommige eigenaars van zoogenaamde
ambachtsheerlijkheden of landgoederen
voegen den naam van hun eigendom
achter hun geslachtsnaam. Deze toevoe
gingen hebben met den naam niets ge
meen. Daarom mogen ze ook niet in
de akten van den burgerlijken stand
opgenomen worden. De ambtenaar die
het toch doen zou, is strafbaar.
Hetzelfde geldt ook voor academische
graden als meester en doctor alsmede
voor titels aan ridderorden ontleend;
deze zijn geheel persoonlek en behoo-
ren in geen geval bij den familienaam.
Bloedadel
De adel moet de drager en de bescher
mer zijn van de hoogste volksdeugden.
Sedert langen tijd is hij dat in ons
land niet meer, althans het- edele en
bloedechte beschermen is verzaakt. Het
is de hoogste moraal voor een volk en
in de eerste plaats voor den adel te
zorgen voor een gezonde, krachtige na-
vastheid schijnt iets beter te zijn, doch
het .stroo is slapper. De verbouw van dit
oude ras is nog slechts van weinig be-
teekenis.
Mahndorfer Victoria, als vroegrijpend ras
met kort stroo, kain op geen der grond
soorten in opbrengst geheel meekomen.
De kwaliteit van het zaad blijft bij de
Nederlandsche rassen ten achter. Wegens
de vroege rijping en het korte stroo, een
goede dekvrucht voor klaver en een ge
schikte voorvrucht voor koolzaad. Als
zomergerst, zeer vroeg in het voorjaar ge
zaaid, kan een goed gewas worden ver
kregen. Het ras is echter niet geschikt
voor brouwgerst.
Van de verder in beproeving zijnde rassen
Hyikema selectie II en Breustedt 75/29,
welke niet in de rassenlijst voorkomen,
onderscheidt de Hyikema selectie II zich
practisch niet van de bekende 3 Nederland
sche rassen, terwijl de opbrengst er ge
durende een 5-jarig onderzoek gemiddeld
steeds iets beneden is gebleven. In ver
band hiermede zal dit ras niet verder wor
den beproefd.
De Breustedt 75/29, nog slechts een paar
jaar in beproeving, -komt in type veel met
de Mahndorfer Victoria overeen. Het ras
is even vroeg ryp, bezit ook kort stroo en
is eveneens zeer vatbaar voor bruine roest.
Het is echter wintervaster dan de andere
gerstrassen, zoodat verdere beproeving ge-
wenscht is.
komelingschap. Daarvoor heeft de adel
niet gezorgd en hij is dus voor ons alleen
nog naamadel. Dit in tegenstelling tot
den cuden boerenadel, die wel heeft ge
zorgd voor instandhouding van zich
zelf en van de soort, en nog steeds
?e bloedbron van ons volk is. Het
platteland heeft voortdurend zijn waar
dig bloed afgestaan aan de stad en is
daardoor steeds de grondslag van ons
volk geweest; steeds zijn de jongeren
van het platteland naar de stad ge
trokken en hebben daar nieuw en jong
leven gebracht. Daardoor is de bevol
king van het platteland de bloedadel
van ons volk geworden. Niet alleen
dat, doch behalve de bloedbron Ls het
platteland ook de voedingsbron van
ons volk. Het boerendom heeft zich in
den grooten strijd om zijn bestaan door
noesten arbeid altijd veel edeler ge
toond dan de adel ooit geweest is.
Groote beteekenis moeten we dan ook
hechten aan de woorden van den Führer
Adolf Hitler; ,,Ik ken slechts ééu adel
en dat is de Adel van den Arbeid".
M. A. AALBREGTSE
Na gedanen arbeid is het zoet rusten.
Zeeuwsche meisjes welke overdag bü het
binnenhalen van den oogst hebben gehol
pen, zitten 's avonds voor de deur te
breien. (Foto: C. N. F./Schimmelpenningh)
4wn
Uoüt '-t
k der gelukkig m'n koölzaed weer in.
't Is best gegaen. Mit die regen was de
grond mooi gevalle. Ik ebbe m'n koöl
zaed in ertestoppel gezaoid. M'n vaoder
ei mien altied geleerddat dat eèn van de
beste stoppels is
Ja, ja, ons zaoiden vroeger ök koölzaed,
ök toen 't nog geèn verplichting loas.
Noe t plicht is om koölzaed te zooien,
bin der nog al menschen, die 't er niet
op ebbe. Waerom niet, dat wete ze dik-
kels zelf niet. Ze begriepe nie, waer 't
om gaet; de diepere bedoelingdat 't de
plicht is van de Nederlandsche boeren
om der volk te voeden in dezen oorlogs-
tied, ontgaet deze menschen.
Ze leve nog altied in den tied van inkele
jaeren voor den oorlogtoen ons boeren
niet wiste oe m'n kruupe moste.
Mar noe leve m'n in oorlogstied. Dat mot
noe gezeid oöre, de bedriefsuutkomsten
binnen noe beter as voor den oorlogal
is 't nog nie alles koek en ei.
We gaen op 'n ziespoor, op die bedriefs
uutkomsten komme men nog wel es
terug.
Dat de boeren op 't oögenblik in d'r be-
driefsvoering niet vrie gelaete kunnen
oöre, staet as 'n paele boven waeter, dat
motte m'n toch allemael begriepe.
Zeeland is 'n provincie, daer a koölzaed
toch nie vreemd is, dat mugge m'n toch
wel anneme, ee.
Ik kan der daerom mit m'n verstand nie
bie, oe der boeren kunne weze, die koöl
zaed zaoie in koölzaedstoppel. Dan be-
griep je toch vooruit, dat je volgend jaer
'n slecht gewas eit.
Noe zulle der meschien van diegenen, die
dit leze, naer der veuroöd wieze en zégge,
dat dat toch geèn mensch doet, mar toch
is 't zoo.
Ik gloöve, dat de menschen, die 't doen,
niet wille begriepe, wat of ze doen.
Ik vroeg er an eèn, die ök koölzaed in
koölzaedstoppel zaoiden, waerom ie dat
dee, en 't antwoord was, vor den opslag.
t Is toch belachelijk. Die menschen dien-
ke, dat koölzaed je land verpest deur den
opslag. Ze dienke, dat in 'n gewas, dat
nae koölzaed groeit, te veel opslag van
koölzaed zal komme. Oe komme ze der
bie. As ze de koölzaedstoppel lucht om-
ploege en dan 't zaed uut laete kieme,
ebbe ze nerges geèn last van. Vooral dit
jaer, noe 't zaed zoo vroeg was en nogal
'n natte zeumer.
As alles goed uutgekiemd is, je mit
opslag vast en zeker geèn last, gloöf
dat mar van mien.
Weest daerom iviesder én zaoid geèn
koölzaed op koölzaedland.
Alleèn as je koölzaed in 'n gescheurde
weie gad eit, is 't nie erg. Zoo'n ge
scheurde weie is ter sterk genogt voor
mar ouw land in geèn geval.
Andere goeie stoppels bin, zooas 'k al
gezeid ertenstoppel en dan vlas en
vroeg gerooide aerepels en dan vanzelf
sprekend gescheurde weien.
Gastestoppel is slecht, da's dit jaer weer
gebleke, koölzaed op gastestoppel geeft
'n lucht gewas.
Dus menschen, as je niet tegen f eige
bin, gebruuk dan je verstand en zaoi je
koölzaed in 'n goeie stoppel.
Daer oor nog al wat graen achter
g'ouwe 'as je dat zoo es oord. Dat gaet
daermee glad nie goed.
Noe bin m'n zoo gelukkig, dat de con
trole niet te streng is, integendeèl vrii
soepel, mar noe gloöf 'k toch, dat de
zaek overdreven oord.
Dat 'n boer der zelf van ete kan, is nie
meer dan bïllek; as dat nie kon, zou 't
ök niet deuge.
Mar noe zulle julder 't toch wél mit
mien eèns weze, dat 't nie noödig is, dat
alle meugeleke en dïkkels onmeugeleke
menschen der volop van mee ete, neèje,
da's noe es glad mis.
Ik oörden van de veearts, die kom bie
alle boeren en bie alle boeren vraegt ie
om wat graen. Die durve tegenover zoo
iemand 't dan nog nie te laten, dus
gloöf gerust, dat zoo iemand mit 'n
kwantum terve zit, 'n pakuusouwer ge
ilek.
Noe ebbe dat soort menschen nog veel
terve noödig ök, want ze luste natuur
lijk alleèn gebuuld brood, krop uut de
zak is nie goed voor de dames der maeg-
jes.
Noe zal der meschien wel es 'n tied
komme, dat de controle nie meer zoo
soepel is, dienkt er dan om, dat dat nie
de schuld is van d'overeid. Daer oörd
alles nog alles makkelek op gestoke.
Mar weest er van overtuugd, dat de
boeren die der noe misbruuk van mae-
ke, de schuld ervan bin. Op zoo meniere
vraege ze geweun om verscherpte con
trole. Dan ebbe ze der zin. As 't an
mien lag, zouwe ze die kriege ök, mar
dan was 't meschien weer nie goed.
n Mensch is tegenstrijdig, ee.
ARJAON.
Voor den tabaks-teler:
Wanneer de tabaksoogst binnen is worden
de tabaksblaren door z.g. fermenteeren
voor verschillende doeleinden geschikt ge
maakt. De bewerking is nog verschillend
of men tabak verlangt voor sigaren, pijp
dan wel om te pruimen.
Voor pruimtabak gebruikt men tegenwoor
dig soms weer de eest, een soort fornuis
waarop de nog vochtige gekorven tabak
tot een zekeren graad wordt verwarmd en-
gedroogd. Deze eest treft men het meest
aan bij z.g. eigenwerkers. In de fabrieken
volgt men een anderè bewerking.
De eest is het best te vergelijken met een
ouderwetsch fornuis, waarin een flinke pot
voor de verwarming en waarop voor keu
kendoeleinden een paar gaten zijn aange
bracht, waarin diverse pannen kunnen wor
den geplaatst. Het eestfornuis wordt even
als het ouderwetsche keukenfornuis ge
stookt, maar de bovenkant is vlak en heeft
geen openingen. Zy bestaat uit een rooster-
plaat en daarop is een zinken bak beves
tigd. Het vuur in den pot kan de warmte
naar boven vrij uitstralen en verwarmt
den bodem van den zinken bak tot een
vrij- hoogen graad. (Zie teekening).
Als nu de vrij vochtige van den kerfsnijder
komende tabak verder zal worden bewerkt,
wordt zij in den zinken bak uitgestrooid bij
kwantums van 5 10 pond. Het kruid mag
echter niet met den vrij heeten bodem
voortdurend in aanraking blijven, dan zou
het verschroeien en verpulveren, dus bij het
eesten moet de arbeider de hoopjes voort
durend omroeren zooals de bakker beslag
in den trog.
Het eesten is een zeer ongezond werk; de
uit den zinken bak vrijkomende dampen zijii
min of meer giftig en veroorzaken scherpe
prikkels. Aan den van het geëeste product
afkomenden rook en de kleur er van kan de
werkman zien of 't droogproces ver genoeg
is gevorderd. Voor pruimtabak moet de ge
korven tabak 10 minuten in den zinken bak
blijven voor shag 5 min. Het gedroogde
kruid wordt op den tabakszolder uitge
spreid, later op hoopjes gebracht en In
zakken gedaan.
