DE VERZORGING!
De hoeve een toevlucht
Voor de Landvrou wen
De
Landstand
Zeeland
in
2
Vooral in zand. en dalgrondstreken wordt
vauk door de boeren een klein perceeltje
tarwe gezaaid voor eigen gebruik. Tegen
dezen opzet kan men weinig bezwaar
maken, want de zandboer wil, wat logisch
is, ook graag tarwebrood eten.
Nu Is het echter vaak zoo, dat die kleine
perceeltjes op voor tarwe ongeschikten
grond, een zeer lage opbrengst geven. Dat
Is voor den boer wel niet zoo erg, want
het gaat hem er maar om, dat !»U vol
doende tarwe voor eigen gebruik heeft.
Kn dat heeft hy al gauw.
Maar bezien we de zaak uit het oogpunt
van het algemeen belang, dan wordt het
wel wat anders. I'er bedrijf zyn die per
ceeltjes tarwe met veel te lage qpbrengst
niet van beteekenis, maar telt men al die
perceeltjes by elkaar, dan wordt het een
oppervlakte van vele. honderden h.a. Nu
is het te hegrüpen, dat men op die hon
derden h.a. beter een gewus kan verbou
wen, b.v. rogge, dat op den grond thuis
hoort en een goede opbrengst geeft, dan
tarwe, die toch maar een halve opbrengst
geeft. Er gaat zoodoende opbrengstmoge-
ÏUkheid verloren, die beter benut kon wor
den. Maar de zandboer moet toch ook
broodtarwe hebben, zal men zeggen.
Zeker, doch daar Is ook een mouw aan
te pussen. Ook nu reeds bestaat de moge
lijkheid rogge om te wisselen tegen tarwe
voor eigen gebruik. Doch daar zit nogal
wat administratieve rompslomp aan vast.
Er zijn niet zoo heel veel boeren, die daar
gebruik van maken. Wanneer deze om
ruiling wat eenvoudiger wordt gemaakt,
Is er o.i. geen bezwaar tegen den verbouw
van tarwe voor eigen gebruik op zand-,
dal. of veengronden te remmen.
Dezer dagen viel ons een advertentie op,
waarin tabaksplunten te koop werden aan
geboden, volgens de mededeellng prach
tige zware planten, met potkJult, waar
door de plant b(j het uitzetten direct door
kan groeien.
Ieder, die wel eens een volslagen tabaks
plant he^ft gezien, kan begrijpen, dat men
nu In begin September geen tabak meer
moet gaan uitzetten, want dat dit zeker
geen volwassen planten meer kunnen wor
den. De op den normalen t|jd uitgezette
planten beginnen 4in al rijp te worden.
Laat U door zoo'n advertentie niet in den
waan brengen, dat U met nu te planten
nog een fatsoenlijken tabaksoogst mag
eerwachten. Dat is natuurlijk een onmoge
lijkheid.
In deze rubriek van 27 Aug. werd de aan
dacht gevestigd op de voorbereiding voor
oogst 15144. O.m. werd gezegd, dat de
winterrogge thans gezaaid moet worden.
De aandachtig" lezer zul begrepen heb
ben, dat hier een abuis in het spel wus.
Dedoeld was het winterkoolznad. De rogge
Is nu nog niet aan de beurt. Daarvoor Is
de maand October de aangewezen tijd.
De huissluchtlngsvarkens brengen nog
steeds groote moeilijkheden voor den hou
der mede. Niettegenstaande het feit, dat
van vele kanten, ook door ons, gewezen
Is op het onhoudbare van de veel te hooge
prijzen der biggen In den zwarten handel,
Is er nog steeds geen regeling getroffen,
om-leder, die een varken mag aanhouden,
tegen redelijke prijzen aan een big to hel
pen. Ook nu weer hoorden wy een geval,
dat treffend den misstand teekent, die er
op dit terrein bestaat. Een tuinder met
een bedrijf van ruim I h.a. grond moest
naast zijn huisslachtlngsvarken een con
tractvarken aanhouden. Beneden ƒ200.—
kon hü geen big koopen. By levering van
het contractvarken ontvangt hy misschien
70 i\ 80 gld. Daarvoor moet het dier dan
ook nog gevoerd worden. Dit wordt dus
wel een strop van meer dan 200 gld., om
van liet voeren van het huisslachtlngsvar
ken nog maar niet te spreken. Het betrof
hier een gezin met 7 kinderen. Er konit
dus voor dien tuinder toch al heel wat
kijken, om voor zijn gezin In het onderhoud
te voorzien. De toestand, zooals hy nu is,
Is een sociale misstand, waarin toch zeker
verandering moet worden gebrncht.
Een andere briefschrijver wijst er op,
dat hy volgens den Lundstand verplicht
Is mede te werken aan do voedselvoor
ziening van ons volk, maar acht het
daartegenover den plicht van den Land
stand er voor te zorgen, dat de boeren
In de gelegenheid worden gesteld hun bc-
dryf zoo goed mogeiyk uit te oefenen.
Zeker, we zijn er van overtuigd, dat er
groote moeilijkheden zyn en zeker ook,
dat er misstanden zun, b.v. zwarte han
del en bevoorrechting door leveranciers,
waardoor men vaak niet kan krygen, wat
men noodlg heeft. De Landstand tracht
zooveel mogeiyk voor de boeren te berei
ken, maar men moet niet vergeten, dat
do Landstand niet alleen baas is.
Vier jaren duurt nu de gewapende wor
steling om de onafhankeiykheid van een
geheel werelddeel tegen de machten en
krachten, die met hun geld en hun goud
heerschers willen zyn over de aarde en
al, wat duarop en daarin Is.
Veel is er in die vier jaren gebeurd, veel
is er anders geworden dan by den aanvang
van den stryd.
Terwyi we deze regels schrUven is de lucht
vervuld van het geronk van motoren en
dreunen de afweerkanonnen. Die motoren
dragen een last van dood en verderf naar
dicht bevolkte steden, waar honderddui
zenden menschen weer een nacht geen
rust zullen vinden, omdat hun levens in
nood zyn.
Wat is dat een huiveringwekkende ge
dachte.
En toeh zitten wy en tikken rustig deze
regels, de bestemd zyn om straks hier en
daar weder iets van begrip te verwekken
voor het waarom van de gruwelyke dingen,
welke zich voltrekken.
Inderdaad, gruwelyke dingen. Hoezeer de
meeningen over allerlei verschynselen ult-
eenloopen, daarover is leder mcnsch met
een menscheiyk hart en een menscheiyk
verstand het eens met lederen anderen
mcnsch met ook zoo'n hart en ook zoo'n
verstand.
Vanwaar dan die Inneriyke rust by het
weten, welk lot weer zooveel medemen-
schen treft in deze zelfde oogenhlikken?
Twee oorzaken zyn daarvoor. De eerste
Is de overweging, dat de machten van het
verderf nu elndeiyk gedwongen zyn om
het vaische masker van menschlievendheid
waarmee r,y zoolang de volken konden be
driegen, af te werpen, zoodat ledereen zien
moet, dat hun geen middel te gemeen,
geen mogeiykheid te wreed is als het gaat
om hun vermeende belan -en. Deze Ame
rikanen en deze Engelschen, die zoo vro-
meiyk op dien Zondag in 1939 den oorlog
begonnen, zoogenaamd voor het heil der
menschlieid, stellen zich hierir.eo zelve aan
de kaak als de bruutste geweldenaars, die
met dezelfde koelbloedigheid massa-moor
den vanuit' de donkere lucht begaan als
zy voor dien, in zoogfcnaamden vredestyd,
honderdduizenden de bitterste armoede
lieten lydcn, terwyl zy elders Gods koste-
ïyke gewassen lieten vernietigen als er
naar hun zin onvoldoende aan te verdienen
viel. Deze rauwe spot met elk begrip van
ridderiykheid en krygsmanseer Is het
allerschrilste bewys voor de juistheid van
inzicht by degenen, die hun volken aan
de heerschappü d£j* kapitalistische schyn-
democratieën willen onttrekken. Dat de
Anglo-Anierikanen tot deze uiterste mid
delen hun toevlucht moeten nemen na vier
jaren van ontwyken van den eeriyken oor
log, Is in wezen een getuigenis voor de
kracht hunner tegenstanders en van die
kracht is de toekomst van ons, in Europa
afhankeiyk.
En de tweede oorzaak voor onze rust is
de wetenschap, dat de leefkracht der vol
ken uiteindeiyk niet zetelt in die geteister
de steden, hoe belangryk zy zyn, maar
woont op de hoeven.
Wy zullen het nu niet hebben over het
veelgeprezen gezonde boerenbloed, maar
wel is het goed, er even op te wyzen, dat
meer dan ooit thans de hoeve de toevlucht
van het volk is. wy zien het in eigen
land, dat geenszins de zwaarste lasten van
den stryd draagt, hoe ernstig ook hier
voor velen het leed moge zyn, wy zien
het hier, hoevelen heul zoeften bU dsn
boer. En wy hooren hoe elders gansche
stadswijken ontruimd worden en trein na
trein de bewoners voert naar bulten, waar
zy opgenomen worden onder de bescher
mende hoevedaken.
Want daar Is de veiligheid zooveel grooter,
de kwetsbaarheid zooveel geringer.
Wie zich deze werkeiykheid voor oogen
houdt, die mag dankbaar wezen als hy
boer kan zyn. Maardie moge ook
de verantwoordeiykheid, welke zyn gun
stige positie hem verschaft, begrijpen en
verstaan! Daar ontbreekt het een en ander
aan, dat weten we wel. Over het algemeen
evenwel zal ons boerenvolk zich aan die
verantwoordeiykheid niet onttrekken. Waar
de hoeve toevlucht moet zyn, daar zal zy
het wezen voor leder, die z(jn recht op een
toevlucht niet verspeelde door eigen
schuld. Recht op een toevlucht, dat heeft
iedere volksgenoot, die bereid is zyn plicht
te vervullen jegens de gemeenschap, waar
toe hy behoort en jegens de toekomst dier
gemeenschap. Daarom is het fout, als boe
rinnen en boeren zich niet zouden inspan
nen om voor luchtterreur of ander oorlogs
geweld veiligheid zoekenden op te nemen en
hun een tehuis te bezorgen. Wj| weten niet,
in welke mate het in de naaste toekomst
noodig zal zyn, dezen plicht te vervullen.
Maar wy gelooven en vertrouwen, dat ook
In Nederland overal, waar dit gevraagd
wordt, de hoeve een toevlucht zal wezen,
opdat zooveel mogelyk de kracht van ons
volk bewaard biyve.
De hoeve een toevlucht!
Dit begrip is een rustpunt van niet hoog
genoeg Je schatten waarde. Veel van die
hoeven maken een volk sterk en geven
het weerstand. Dat 's een kostbare les,
die vooral deze vier Jaren van oorlog door
sommigen geleerd zal zyn. D. v. d. B.
Uit het Noorden van ons land bereikte
ons de vraag:
„Ho© inoefen wij Bieslook, Salie,
Dragon Mierikswortel, Kervel,
Pepermunt, Maggi-plant en Venkel
verzorgen en door den winter bren
gen? Alle Lundvrouwen In ons dorp
die de lezing indertijd bijgewoond
hebben, hebben bovengenoemde
planten In hun bezit."
We zullen de planten stuk voor stuk
behandelen
Bieslook
Bieslook is een overblijvend, sterk-
zodevormend gewas, dat meestal ver
menigvuldigd wordt door de bolletjes,
die aan bundels in den grond zitten.
Als de planten pas aan den groei zijn,
mag het loof nog niet afgesneden wor
den, daar dan de kracht tot verdere
ontwikkeling zou ontbreken. Later
groeien ce te sterker uit, naarmate het
blad meer gesneden wordt; voorai, wan
neer van tijd tot tyd met regenachtig
weer, roet wordt toegediend. Brj droogte
baat dit niet, maar schaadt. Met water
verdunde hoendermest is ook voedzaam.
Het is te ontraden ora bij aanhoudenden
regen U snijden, daar het water dan
te lang in de open pjjpblaadies blijft
staan en rotting veroorzaakt. Kan deze
looksoort in Maart of Augustus door
de jonge bolletjes vermeerderd worden,
men kan haar óók heel goed zaaien.
De zaaitijd is Maart-April.
Salie
Salle is een overblijvende, heesterach
tige plant; zij is winterhard en houdt
jarenlang stand. Men kan de struiken
door stekken vermeerderen er? ook
zaaien. Zaaitijd April-Mei in den kou
den grond. Later geeft men den planten
een ruimte van 70 cm., daar zij vrij
hoog worden en breed uitgroeien. In
natten bodem zijn ze niet op haar
plaats; evenmin in de schaduw.
Dragon
Dragon uit zaad gekweekt heeft wei
nig of geen waarde. Het ontbreekt haar
te zeer aan den fijnen geur, waardoor
de echte Dragon zich kenmerkt. De
plant schiet niet in het zaad; ze wordt
alleen door verdeeling van den wortel
stok en ook wel door stekkeD verme
nigvuldigd. Te vette, vochtige gronden,
te veel schaduw zijn van nadeeligen
invloed op het aroma. Ze heeft een
zonnige plaats noodig en een vrij
drogen, niet te vruchtbaren bodem. Zij
kan jaren achtereen op dezelfde plaats
blijven staan en groeit steeds breeder
uit door zijscheuten, die gemakkelijk
wortel schieten.
Mierikswortel
Mierikswortel is een overblijvende plant;
zij heet ook wel peperwortel wegens
de prikkelende, opwekkende eigenschap
bij het gebruik als specerij. De vlee-
zige wortel wordt in schijven of «tukjes
gesneden en toegevoegd bij het berei
den van verschillende spijzen en zuren.
Dit gewas verloochent zijn wilder aard
niet. De wortels woekeren soms zóó
voort, dat ze schier niet meer uit te
roeien zijn. Zij groeit en gedijt In eiken
goeden, diep omgewferkten grond, doch
een bemeste, vochtig-zandige bodem is
het best. Men kan ze desnoods een
eenigszins beschaduwde plaats geven.
De planten moeten 25 cm, van elkaar
staan om dikke wortels op te leveren.
Ten einde er ook In den winter over
te kunnen beschikken, is een bedekking
noodig om den grond onbevroren te
houden. Doelmatiger is het om het be-
noodigde in het najaar uit te graven
en in zand ingekuild, op een vorstvrije
plaats te bewaren.
Kervel
Kervel is een 1-jarige plant, d.w.z.
een plant die ieder jaar opnieuw ge
zaaid moet worden. Daar de bladeren
van in het zaad schietende kervel wei
nig of geen waarde meer hebben, moet,
om heel den zomer, jong, friscb blad
te kunnen snijden, meermalen gezaaid
worden. Men zaait van Maart af, bij
opvolging tot Augustus toe, om de drie,
vier weken een kleine hoeveelheid; in
Juni-Juli op een beschaduwde plaats.
In den nazomer schiet ze zelden meer
in het zaad. Op een beschutte plaats is
ze tegen een niet te strengen winter
wel bestand, doch door de kou verkleurt
het blad en gaat de kracht verloren.
Pepermunt
Pepermunt is een vaste plant, die een
vochtige standplaats noodig heeft. Wan
neer ze niet beschut staat, is net beter
ze des winters te dekken.
Maggi-plant of Lavas
is een vaste plant. Zij groeit zeer forsch
uit en heeft veel ruimte noodig. Op
zwaren, voedzamen grond kan ze wel 2
M. hoog worden.
Venkel
Venkel is een winterharde plant. Meer
jarige volwassen venkelplanten beslaan
een groote ruimte en leveren veel zaad
op. Toch verdient het aanbeveling ora
jaarlijks opnieuw te zaaien. We doen
dit bij voorkeur niet in het voorjaar,
omdat dan meestal de zaadoogst te
laat in het jaar komt voor bet be
stemde doel. We zaaien liever m Juli
of Augustus voor een vroegere, ruimere
zaadopbrengst in den volgenden zomer.
Het langwerpige zaad moet goed on-
dergeharkt worden. By het uitdunnen
geeft men den planten 4045 cm.
afstand. C. N. UILENBERO-RUPP
Redactie-adres: Zeestraat 89,
Den Haag, Tel. 115754.
Uitgave: Uitgeverij „Volk en
Bodem", Postbus 281, Den
Haag.
Advertenties: Losse plaatsing 26
ct. per m.m., in alle edities
75 ct. per m.m.
Abonnementen: Voor niet-leden
van den Nederlandschen Land
stand 5.— per jaar" of 1.25
per 3 maanden'.
Alle briefwisseling betreffende
exploitatie, advertenties en
abonnementen, aan postbus 281.
Den Haag, Telefoon 11.65.88.
