Proef veld ver slagen
Het oogsten van mals
4
'k Bin velweke 'n Zaeierdag naer 't.
Oogstdankfeèst gewist, 'k Vinde, dat
dat dit jaer wel reden d, om daer naer
toe te gaen. Want den oest is toch bie-
zonder gewist. In 't begin van Augustus
zouwe m'n gedocht ebbe. dat 't weer
nie meewerkten, mar dat ei alles mee
gezet e. M'n ebbe toch alles mar netjes
binnengekrege. Op dat Oogst dank feest
waere twee sprekers en die ebbe daer
er spiekers mi koppen gesloge. Eèn van
de sprekers ei wat gezeid, dat in 't
biezonder m'n aendacht getrokken cit
en daerom wil ik dat julder dat allemael
otttler oögen kriege.
D(m kun julder d'r allemael van mee
profeteere. Om daer dan op terug te
komen, die spreker zei dit, dat alle boe
ren, welke overtuuging z'ök bin toege-
daen, toch altied d'r uuterste best doen,
om van d'r bedrief 'n zoo gróót meuge-
leke opbriengst te kriegen. We wete
allemael, dat niet alle boeren 't mit
dezen tied eèns bin, mar dat bin 'k mit
de spreker van Zaet er dag middag eèns,
allemael probeere ze zoo best te boe
ren as mar eènigszins meugelek is.
Noe zullen der vee weze die zeggeja
dd's waer, mar ze doen 't vor de dub
beltjes.
Dat kan weze, dat er bie bin, die t
daer vor doen, mar 't meerendeèl doet
het mit 'n anderen ondergrond. Ze voele
d'r eige mit d'r bedrief verbonde en ze
zouwe d'r eige schaeme, as op d'r be
drief n' slechten oest groeiden.
As de terve 'n bitje beter is as bie
buurman, dan bin ze blieje, nie om
die paer gulden meer opbriengst, mar
enkel en alleèn om 't feit, dat 't zoo is.
Dat zei die spreker zoo mooi, en daar
mee zulle 't er vee nie eèns weze, mar
't is toch zoo, in d'r arte bin alle boe-
ren nationaalsocialist. We zouwe t
kunnen noeme, tegen wil en dank.
Mar dat het zoo is, daarover motte m'n
dankbaar weze, want al die ongekende
nat ionaal-socialist en élpe, deurdat ze d'r
boerenbloed nie verloochene, om de
voedselpositie van ons volk veilig te
stelleti. En daerom, nog es gezeid, bin
'k blieje, dat k naer 't Oogstdankfeèst
gewist bin.
Ebbe julder al aerepels geleverd, 't Gaet
nie erg vlot, ee. Mit de scheepsruumte
oor nog al gesukkeld, dat wete m'n,
mar daer zitte toch verder nog wel
aeken en oögen an de aerepeüevering
Den eènen boer vrie geregeld en den
anderen kom glad nie an de beurt e.
Daer zit miens inziens wel wat wille
keur an vast. Je mot mar 'n goeie
vriend of kennis van de land kóópman
weze, dan kom je wel an 't leveren.
Zoo noe en dan zou je gaen dienke, dat
er nog meer achter zat. Mar ja, ök 'n
landkoöpman is mensch en meschien
wel es ontvankelek voor 'n bonnetje.
De leiding van de V.B.N.A. most er es
'n bitje meer regel in brienge, dat ieder
es op z'n beurte kon levere.
Vorig jaer mochte de kleine boertjes
eerst levere, zoogenoemd omdat die nie
over bedriefskappitaol beschikke.
Daer mott ze daerom ök voorzichtig
mee weze, de kleine boertjes doen vee
an tuinbouw en dat brieng tegenwoor
dig goed op. Den groöten boer ei soms
meer behoefte ati bedrief skappitaol as
den kleinen, want z'n uutgaeven bin
zoo vee groöter.
'k E ök weer 'n gerucht g'oord, dat de
verkes voor uusslachting centraal ge
slacht motten oore. Ze zullen noe toch
wel wiesder weze, dat ze dat nie deur-
voere, want dat zou verschrikkelek
weze. Dat de verkes, ök die vor uus-
slachting gekeurd motten oore, dat
vinde 'k prachtig en mooi, mar dat ieder
mensch z'n verke naer 'n slachtuus mot
sleepe, daer slacht e en dan geslacht
weer trug, dat noeme k noe je reinste
kolder. Dan mot je soms die durps-
slachtuuzen zien, 'k zou er nie graeg
m'n verke in ebbe.
D'r motte genogt ulpkeurmeèsters kom-
me, die de verkes bie de menschen an
uus kunne gaen bekieke. Noe kan daer
tegen opgemerkt oore, dat er ök men-
schien bin, die an uus de verkes op
'n middeleeuwsche meniere slachte, mar
die doen dat d'r eige an. De meèste
slachte zindelek en netjes, zoodat er
geèn gevaer is vor bederf of besmet
ting. En dat gevaer is 't er wel, as de
verkes naer de slachtuuzen gesleept
motten oore en weer terug.
Bie gebrek an deugdelek vervoermate-
riaal zouwe ze de verkes overal op
gooie mit alle gevolgen van dien. Laet
ze d'r toch twee keer over dienke en
de zaek van alle kanten bekieke, vor
ze 'n dergeleke maetregel deurvoere.
't Is zoo makkelek op papier, zoo iets
op te zetten, maf de praktijk, daer ont
breekt het z? in Den Aeg nog mar al
te dikkels an.
ARJAON.
Auteursrecht voorbehouden.
Een selecteur van een der groot
ste Zeeuwsche selectiebedrijven
geeft eenige practische wenken.
NU de oogsttijd van de m&is voor de
deur staat, zullen velen zich reeds
zonder twijfel afgevraagd hebben
op welke wijze de te velde staande mais
het beste en voordeeligste geoogst kan
worden.
In de voorafgaande jaren bleek, dat de
rassen practlsch niet rijp waren vóór de
laatste helft van September begin Octo
ber. De oogsttijd valt dit jaar enkele
weken vroeger, zooals dit met de andere
graangewassen ook het geval is. De
vroegrijpende soorten zooals b.v. Unicum
en Zeelandia zijn reeds volop aan het
rijpen.
Wanneer moet geoogst worden?
DIT is voor velen een eenigszins moei
lijk punt en ook wel het gewich
tigste waar het om gaat. Immers, als
het zaad rijp is moet het worden geoogst
D© plant zelf, of beter gezegd het stroo
is nog heelemaal of bijna heelemaa!
froen als het zaad rijp is en de kolven
us geplukt moeten worden. Na het
plukken der kolven kan men ook het
nog groene stroo uitstekend gebruiken
voor veevoer. Het is vooral in dezen
tijd een welkome toespijs. Het kan ook
geënsileerd worden of ingekuild met
gras, bietenkoppen e.d., na gehakseld
te zijn. In Duitschland wordt het mais-
stroo grootendeels gebruikt als grond
stof voor cellulose en papierfabneatie.
Men moet vooral niet te vlug oogsten,
want al wordt het ook laat en al wordt
het weer veel slechter, de mais bederft
aan den stengel niet gemakkelijk. Men
mag de mais pas r\jp noemen als de
korrels hard zijn en moeilijk met den
nagel in te kerven. De korrel is dan
geheel bamsteenachtig van kleur.
Meestal zijn de schutbladeren dan geel
of reeds min of meer verdroogd. Men
plukt de mais als volgt:
De schutbladeren worden omlaag ge
stroopt en de spil vlak onder de zaden
afgebroken, zoodat er zoo weinig moge
lijk van den stengel aan de kolf blijft
zitten. Immers, in de spil en den sten
gel zit het meeste vocht (plm. 60
Via&proefveld b(j de* Heer X. A. Del ft t
te Zonnemaire
Rassen: Concurrent, LI ral Prince, A.B,,
0 100. Hylkema 312/38 en Hylkema. SI 1/879.
Grondsoort: lichte klei.
Voorvruchtgerst met klaver.
Bemesting: 75 kg. kas per h.a.
Grootte der veldjes: 3 par. eik van 0.5 are
Gezaaid: 11 Maart op een rijenafstand van
8 c.m
Opkomst: 't eerst 0 100, 't laatst Liral
Prince. Aanvangelijk stonden Concurrent
en Hylkema 312/38 het regelmatigst en
had. de stand van 0 100 en Liral Prince
iets beter kunnen zijn. Midden Juni kreeg
elk ras voor stand een cijfer, n.l. Concur
rent 9; L. Prince 6; A.B. 9C 100 8,5;
Hylk. 312/38 8 en Hylk. 311/879 8%. L.
Prince bloeide het eerst en Conc. het laatst
met een verschil van ongeveer een week.
De fijnste stengels gaven 0 100 en A.B.
daarop volgden Conc. en Hylk. 312/38 en
ten slotte L. Prince en Hylk. 311/879. Het
minst vertakt waren A.B. en Hylk. 311/879
en 't meest Concurrent. De totale stengel
lengte bedroeg bij L. Prince 86; Conc. 84;
Hylk. 311/879 82-0 100 en Hylk. 312/38 78
en A.B. 75 c.m. De belde rassen van Hylk.
groeiden het stijfst, terwijl 0 100 en A.B.
iets aan den slappen waren.
Ziekten: in L. Prince en Conc. kwamen
eenige brandplekjes voor. Van roest hadden
0 100 en Conc. tets meer te ljjden dan de
andere rassen, terwijl doode harrel het
meest in L. Prince, Hylk. 312/38 en A.B.
en het minst in Hylk. 311/879 werd aan
getroffen.
Bijpen: 't eerst L. Prince en 't laatst
Conc., n.l. 6 dagen later.
Kwaliteit: Concurrent een regelmatig ge-
Ook kan men de heele kolf afbreken
en ze thuis van schutbladeren ontdoen.
De weersomstandigheden en de werk
verdeling kunnen maken dat de laat
ste handelwijze geschikter is. Wel blijkt
dat kolven, welke van schutbladeren
ontdaan zijn, beter schimmelvrij te be
waren zijn.
Hoe moet de male nagedroogd
worden
DOET men dat verkeerd, dan gaan
ze spoedig schimmelen. De goed
koopste manier van drogen is de bui
tenlucht, flink in den wind, doch be
hoorlijk beschut tegen regen. Kleine
partijen kan men ook wel in een ver
warmd vertrek nadrogen.
Een andere methode voor nadrogen is:
Men stroopt de bladeren terug en bindt
68 kolven te zamen in bosjes, daarna
kan men ze buiten onder een afdak
te drogen hangen. Ook broeibakken,
aardappelbakjes en bloembollenbakjes
kan men met goed resultaat gebruiken
om kleine hoeveelheden te drogen. Is
de hoeveelheid grooter, dan kan men
zeer geschikt gebruik maken van een
droogren, d.w.z. één of meer gaasbo
dems boven elkaar, waarop de kolven
worden uitgespreid en het geheel afge
dekt tegen regen. Voor den oogst, van
5 are mais is een droogren van plm. t
meter lengte voldoende.
Dorschen
WANNEER men kleine hoeveelheden
wil dorschen kan men b.v. vol
staan om met de hand de kon-els er af
te d i-aaien. Ook kan men een zak vul
len voor een derde deel met kolven,
en dan bindt men hem hoog
dicht en dorscht dan met een
knuppel of dorschvlegel de kolven
leeg. Wel zfo'n er voor kleine par
tijen machines, die in de practjjk heel
goed voldoen, deze kunnen met hand
kracht bediend worden. De spillen kan
men, indien ze goed droog zijn uitster
kend gebruiken voor vuui-aanmakers.
Gaat men de cultuur uitbreiden in de
naaste toekomst, of bezit men groo-
tere hoeveelheden, dan zal het wensche-
lijk zijn voor het dorschen een eenvou-
was van goéde kwaliteit. 0 100 was wat
ongelijk in den kop. doch de stengel was
fijner en ook wat slapper dan Concurrent.
A.B. leverde een fijn gewas, dat iets te
slap groeide, kwaliteit goed. Hylk. 312/38
gaf een stijf gewas, doordat de stengels
Iets te grof groeiden. Kleur en kwaliteit
waren overigens goed. Liral Prince was
eveneens vrij stevig, doch wat ongelijk
van lengte; door een wat te dunnen stand
werden de stengels wat te grof. Hylk.
311/879 was wat ongelijk van lengte, doch
van vry goede kwaliteit.
De gemiddelde opbrengsten aan ongerepeld
vlas waren per are als volgt: Concurrent
85 kg.: Liral Prince 80 kg. A.B. 82,7 kg.
0 100 82,5 kg Hylk. 312/38 84 7 kg. en
Hylk. 311/879 89,3 kg. Dit laatste ras kwam
dus bovenaan te staan.
Winterproefveld by den Heer C. i. M.
K lompe te Dreischor,
Hoofd van Hoofdafdeeling II van den
Nederl. Landstand in Zeeland
Rassen: Juliana. Alba, Jubilé, Impérial 2a
en Staring C.B.
Grondsoort: lichte klei.
Voorvrucht: suikerbieten.
Bemesting: 500 kg. kas per h.a.
Aantal par: 3, elk van 0,5 are.
Gezaaid10 Oct. op 22,5 c.m. rijenafstand
Juliana en Staring tegen 125 kg., Alba tegen
136 kg., Jubilé tegen 120 kg. en Impérial
tegen 110 kg. per h.a.
Opkomst: Alba en Jubilé waren iets trager
dan de andere rassen. De stand werd net
best by Imp. en Jul. en het minst bij Alba.
In aar: 't eerst Alba en Jubilé, de overige
een paar dagen later.
Ziekten: Alba en Jubilé hadden 't meest
yan roest te lijden en Staring het minst.
Staring en Jub. bleven vrij van stuifbrand,
doch in Jul. en Alba werden enkele plan
ten met stuifbrand aangetroffen.
Lengte van stroo: deze was 't grootst
bij Imp., n.l. 120 c.m. en 't kleinst bij
jub., n.l. 98 c.m. Legering kwam niet voor.
Rijpen: 't Eerst Jub. en Alba, 't laatst
Imp. met een verschil van 5 6 dagen.
tJitval van korrels kwam alleen in geringe
mate voor bfi Alba en Jubilé.
Kwaliteit, van het zaad: Juliana vrij goede
Korrel, doch nogal wat 2e soort; Impérial
mooier en voller korrel, met minder 2e srt.
Staring matig van kwaliteit en nogal wat
2e srt.Alba vrij mooie korrel, doch te
veel 2e srt.Jubilé matig van kwaliteit.
Gemiddelde opbrengsten: Juliana 40,3 kg.;
Alba 40,2 kg.Jubilé 38,3 kg.Impérial 2a
44,7 kg.Staring C.B, 47,3 kg. per are.
Staring C.B. gaf hier dus het hoogste be
schot.
Wlntertarweproefveld bij den Heer
C. W. Bomeyn te Ouwerkerk,
Hoofd van de Afdeeling Akkerbouw van
den Ned. Landstand in Zeeland
Rassen: Juliana, Carsens VI en Criewe-
her 192.
Grondsoort: lichte klei.
,yoorvrucht: suikerbieten.
Geen par, doch velden van 19,08 are.
Gezaaid: 12 November op een rijenafstand
Van 22,c.m.
Zaaizaad: Jul. tegen 140 kg.; Carstens VI
tegen 135 kg. en Criewener tegen 155 kg.
per h.a.
Opkomst: 't. eerst Carstens VI en 't laatst
Criewener. De stand werd op alle pércee-
jen goed, doch het eerst stond Carstens
VI. Dit ras kwam ook het eerst in aar,
doch na 3 4 dagen volgden de beide
andere rassen. Criewener had het minst
en Carsten VI het meest van roest te
lijden. Deze beide rassen bloven vrij v^n
stuifbrand, terwijl Jul. eenigermate werd
aangetast.
Gemiddelde stroolengte was by Carsten VI
106; Jul. 122 en Criewener 123 c.m. De
stevigheid was het grootst by Criewener
en het kleinst bij Carsten VI, doch lege
ring kwam niet voor.
Rijpen: 't eerst Carsten VI, 't laatst Crie
wener met een verschil van 4 6 dagen.
Kwaliteit van het zaad: Jul. zeer mooie
korrels met weinig 2e soort; Carsten VI
mooi van stuk en eveneens weinig 2e srt.
Criewener mooie volle korrels.
De gemiddelde opbrengst bedroeg per are
van Juliana 47,4 kg.Carsten VI 42,1 kg.
en van Criewener 43,kg. Juliana kwam
dus bovenaan te staan.
Commissie tot verlaging der
jaariyksche bijdragen aan
Spoorwegmy. Z. Beveland
De Commissaris der provincie Zeeland
heeft ingesteld eene Commissie, welke
namens de betrokken gemeenten en pol
ders zal onderhandelen met de Spoorweg
maatschappij Zuid-Beveland, om te komen
tot verlaging der laarlhksche bydragen aan
fenoemdc Maatschappij.
n deEe Commissie zijn benoemd: tot lid
de heer G. J. L. Goossens, fd. bestuursraad
der Provincie, die tevens als voorzitter
ie aangewezenen de heeren A. C. Wil-
lemsen, burgemeester van Wemeldinge en
P. J J. Dekker, dykgraaf van het water
schap De Breede Watering Bewesten
Yerseke te Wemeldinge.
Benoeming
Eenoemd tot lid van den Dykraad voor
de waterkeering van den calamiteuzen
Burgh- en Westlandpolder, als vertegen
woordiger van het waterschap Schouwen,
L. Blom Pz. te Noordwelle.
dige machine aan te schaffen. Ook kan
men eventueel gebruik maken van de
gewone „Standaard" slagiqsten dorsch-
machine, waarvan de mantel vrn nauw
gesteld moet worden. Dit is natuurlijk
een methode welke alleen van belang
is voor de grootere bedrijven. Wij kun
nen deze verder onbesproken laten.
Juist bij de kleinere boeren z\jn er velen
die nu voor het eerst mais verbouwen
en dus inlichtingen over oog-sten, dro
gen en dorschen behoeven.
(Fotoi Archief) H. J. VAN DE VRIE
