Een bezoek aan Duitsch bedrijf een groot Hoe kunnen wij de zadel ligging verbeteren De Landstand in Zeeland V Het riddergoed Haddenhausen is een boerderij van groot formaat, degelijk en voornaam Op 27 September werd ondergetee- kende in de gelegenheid gesteld een bezoek te mogen brengen aan bovengenoemd Riddergoed. Reeds bij de aankomst kwam ik onder de be koring van de omgeving en van het eeuwenoude slot met zijn vele beziens waardigheden. Een heele serie oude gevelsteenen trof men om en bij het slot aan. De oudste van deze steenen dateeren uit het jaar 1200, het stich tingsjaar van het slot. In den loop der volgende eeuwen hebben wel eens verbouwingen plaats gevonden en naar ik meen is het slot ook eens gedeelte lijk verbrand geweest. Dit zal dan ook wel de reden zijn. dat er in omliggende muren steenen voorkomen, die oorspron kelijk aan het slot zelf hebben behoord. Het viel direct op, dat de naaste om geving zoo geheel in het teeken stond van de boerderij. Wanneer men uit hoog aangebrachte vensters kijkt, ziet men aan twee zij den het prachtige zwart-bonte vee op kleine perceeltjes weiland grazen. Op dit bedrijf wordt n.l. het omweid- systeem op groote schaal intensief toegepast. In Nederland komt dit systeem meer voor op kleinere boerde rijen van ongeveer 10 H.A. Men zou daarom dan ook niet verwachten, dat dit landgoed met een oppervlakte van 175 H.A. in aanmerking zou komen om zoo intensief te worden gebruikt. Het is ons immers maar al te goed bekend, hoeveel arbeid dit omweid- systeem met zich brengt. Zoo bleken de weilanden alle gedrai neerd te zijn en werden met een eigen pompstation van het overtollige water ontlast. Langs ieder weilandperceeltje was een drinkplaats met snelstroomend water aangebracht. De afscheiding be stond uit geruit draadwerk, zoodat het vee zich hieraan niet kon verwonden. Er wordt in vier groepen geweid. Eerst komt het melkrijke vee aan de beurt, daarna de koeien die reeds lang ge kalfd hadden of droog liepen. Hierna de kalveren en eventueel de paarden nog en daarna kwamen de schapen aan bod. Was het perceel dan geheel afgegraasd, dan werden de nog overgebleven on kruiden met een speciale majiimachine afgemaaid. Het onkruidvuil werd door een aan deze machine verbonden in richting verzameld, waarna men het op de gewenschte plaats al rijdende kon uitstorten. Men kreeg op deze wijze slechts enkele hoopjes onkruid, die snel konden worden opgeruimd. De plakken mest werden vervolgens ver spreid en daarna werd zoo noodig ge gierd, zooals dat ook bij ons gebruike lijk is. Het vee werd bij slecht weer in een overdekten stal gemolken, en bleef daar in 't voorjaar en in den herfst ook als het buiten guur en nat was. Men gaf het vee dan groenvoer en zoo noodig ook stroo. De stallen Des morgens om 11 uur werd een bezoek aan de stallen gebracht. Men was daar bezig met het melken van het melkrijkste vee. Dit gebeurde nog altijd driemaal daags. Op onze vragen Redactie-adres: Zeestraat 69, Den Haag, Tel. 115754. Uitgave: Uitgever^ „Volk en Bodem", Postbus 281, Den Haag. Advertenties: Losse plaatsing 25 ct. per m.m., In alle edities 75 ct. per m.m. Abonnementen: Voor nlet-leden van den Nederiandschen Land stand 5.— per jaar of 1.25 per 3 maanden. Alie briefwisseling betreffende exploitatie, advertenties en abonnementen, aan postbus 281, Den Haag, Telefoon 11.65.88. De lieer \V. Kaper, productieleider van den Ned. Landstand in Noord- Holland en een onzer bekendste deskundigen op fruitteeltgebied heeft een bezoek gebracht aan het liiddergoed Haddenhausen te Had denhausen by Hannover, bewoond door den heer Ernst, Referent voor Agrarpolitlek bij het Rükscommis- sariaat in Nederland. Den heer Ka per viel, zooals uit zijn artikel biykt, vooral op de geweldige arbeidsbe sparing en doelmatige wüze van werken, welke het gevolg waren van de maatregelen ten aanzien van verschillende onderdeden van het veelomvattend bedryf. wist de melkknecht steeds de juiste inlichtingen te verschaffen. De mooiste dieren werden voorgeleid. Prachtige stieren, die vele malen wer den bekroond, waren de trots van den eigenaar. Het viel mij op, dat ze nog al kort en sterk in de voorpoten waren. Dan was er een koudbloed hengst en vele prachtige warmbloed en koudbloed paarden, die ook meerdere onderschei dingen gekregen hadden. Vrij veel varkens en een flinke kudde schapen behoorden eveneens tot dezen veestapel. Ondanks den Zondag werd toch overal toezicht gehouden, opdat het den dieren aan niets zou ontbreken. Ook aan belangstellende bezoekers uit een naburig dorp wist de melkknecht direct weer de gevraagde gegevens te verstrekken. Bij deze bezoekers was de Leider van de Stamboekvereeniging, die wij zouden zeggen als Afgevaardig de van Afdeeling II van den Landstand er voor zorgt, dat de beste Stamboek- dieren ter beschikking worden gesteld van een zoo groot mogelijk aantal boeren, om de totale productie uitein delijk te bevorderen. Op dit terrein is ook voor den Neder iandschen Landstand nog een groote taak weggelegd. Het viel mij op, dat er overal zoo ruim werd gestrooid. Ook de koolzaadzeven werden als strooisel voor de schapen benut. De mest werd bewaard op een groote mestplaats waarin op regelmatige af standen roosters voorkwamen om de gier door te laten naar den daar onder liggenden kelder. De constructie was zoo gemaakt, dat eventueel het regen water van dat gedeelte waar geen mest lag. af kon vloeien, naar de gracht. De mest werd uit de stallen vervoerd met aparte transportbanen, zoodat men niet over den mest behoefde te loopen. In ons land heb ik nooit eerder zoo'n inrichting gezien met een grijper kan de mest dan weer op de karren worden geladen, voor verder transport. Een geweldige arbeidsbesparing was van deze doelmatige wijze van werken het gevolg. Als men dan in het voorjaar vaak de omvangrijke mesthoopen ziet, die ver werkt moeten worden, en men ziet dan op dit bedrijf deze eenvoudige trans portbaan met lierinrichting, dan ver dient deze wijze van werken ook in ons land de noodige belangstelling van onze boeren. Behalve deze mestbaan is er ook nog een transportbaan om het voor het vee bestemde voer, daar te brengen waar het noodig is. Op zoo'n goed ingericht bedrijf ont breken natuurlijk ook niet de automa tische drinkbakken voor het vee, die men ook in ons land op de nieuwe boerderijen aantreft. Het bedrijf be schikt 'over een eigen opslagruimte voor krachtvoer. Het voer werd samen gesteld uit de grondstoffen die uit eigen bedrijf werden verkregen. Door een suikerfabriek werd er veel groenvoer gedroogd, dat later krachtvoer werd gebruikt. Zelfs Zon dags werd er nog een vracht naar de fabriek vervoerd, zoodat deze fabriek door kon blijven draaien. Dit groenvoer was voor het grootste gedeelte afkom stig van den nabouw van het graan. Men had n.l tusschen de tarwe klaver en na het koolzaad wintergerst. rogge en wikken gezaaid. Het eerste gedeelte hiervan werd voor een deel op schansen gedroogd tot hooi. Op dit bedrijf werd aan ruime schansen de voorkeur gege ven boven ruiters. Groote silo's. oor bietenblad en gestoomde aard appelen waren groote silo's aanwe zig. Deze waren nog weer voorzien van een speciale pompinrichting, die diende om de als voeder bedoelde sappen weg te voeren. Onderzoekingen hadden vast gesteld, dat dit vocht een groote voe dingswaarde bezit. Een geweldige voorraad van voeder in den vorm van hooi, stroo, graan en gedroogd gras waren hier aanwezig. De bieten stonden natuurlijk nog op het land. Ook de akkerbouw werd op dit bedrijf beoefend. Aardappelen, vlas, suikerbieten en koolzaad werden be bouwd. Zelfs werd er voerbietenzaad en wikkenzaad gewonnen. Vele landbouwmachines trokken mijn aandacht. Een aanwezige grondbreker wist te bewerkstelligen, dat in één keer de grofste en zwaarste gronden volko men verkruimeld werden. Hiervoor wa ren verschillende schijven aangebracht met een varieerenden diameter. Zoo wer den de kluiten gelijk een schijfegge ge sneden en de bovenste gekruimeld of gebroken. Het resultaat van deze be werking was waar te nemen bij het in gezaaide winterkoren. Korten tijd geleden had men nog een machinalèn kunstmeststrooier van een speciaal type aangeschaft. Behalve de op het bedrijf aanwezige paarden, wa ren nog twee tractors en groote platte wagens op luchtbanden aanwezig. Ach ter iederen tractor koppelde men aan den goeden wagen nog drie platte wa gens en op deze wijze was het mogelijk vele tonnen tegelijkertijd te vervoeren. In de grachten hield men in een mooien koppel witte eenden en in een speci ale kippenschuur was men in de gele genheid dit kleinvee op ideale wijze te verzorgen. Men heeft hier dus wel te doen met een boerderij in den ruimsten zin van het woord. Dat men hier zelf- verzorger is, spreekt natuurlijk vanzelf. Verschillende opbrengstcijfers werden mij getoond over een reeks van jaren, waaruit afgeleid kan worden, dat dit bedrijf zijn productie na een periode van 10 jaar zeer sterk had verhoogd. Mijn gastheer deelde mij mede, dat wanneer de voor landbouwdoeleinden beschikbare gronden in midden- en west-Europa in de toekomst zoo zou den worden benut als dat op dit bedrijf het geval was, er meer dan voldoende eten voor alle menschen zou zijn ook zonder de Oekraine. De kostprijsberekening. Er werd mij nog inzage verstrekt in de boekhouding van het speciale boekhoudbureau te Hannover, en daar uit was af te leiden, dat in Duitsch- land op serieuze wijze wordt onder zocht hoe en of de opbrengsten zich gedurende dezen oorlog wijzigen. Tot op heden voltrokken deze wijzigingen zich nog steeds in gunstigen zin. Naar de meening van ondergeteekende moet er ook in ons land meer aan kostprijs berekeningen worden gedaan. Dit zal noodig zijn om te kunnen vaststellen of de kostprijzen zich soms sterk gaan wijzigen. Bij het fraaie slot behoorden natuurlijk meerdere schuren, doch ook een gedeelte van het groote gebouw was als opslagruimte ingericht. Het Riddergoed Haddenhausen is een boerderij van het grootste formaat ge worden en alles is daar ingericht naar den boerengeest, degelijk en voornaam. Typeerend was wel de volgende spreuk die voorkomt in de groote Hal van het gebouw: TJnd ist deine Seele von Undank ivund So mach dich mit spaten und harken [gesund Ein stückchen Erde mit Liebe bestellt Zeigt dir noch immer den Dank auf [der Welt Aan de wanden van het kantoor hingen vele onderscheidingen, terwijl in vi trines prachtige kunstvoorwerpen ston den, die bij verschillende gelegenheden gewonnen waren. Vanaf het jaar 1931 was een uitvoerige beschrijving over de ontwikkeling van het bedrijf samenge steld. Ook dit overzicht werd mij ter inzage gegeven en hieruit viel nogmaals af te leiden met welke bekwaamheid, werklust en liefde deze groote boerderij werd beheerd. Nu weten wij, dat Nederland op elk gebied vele knappe boeren heeft, doch het zou een groote vergissing zijn als deze boeren meenden, dat in andere landen in oorlogstijd de klok stil blijft staan of zelfs teruggezet wordt. Zoo velen hier beelden zich in, dat er nu geen gelegenheid is om de bedrijven te perfectionneeren, doch juist nu in deze tijden van gebrek aan vele grond stoffen en arbeidskrachten komt het er op aan, zijn bedrijf goed te leiden. Contact met den Duitschen landbouw is en blijft hier gewenscht. Door middel van den Nederiandschen Landstand, de grootste landbouworganisatie, die Nederland ooit gekend heeft, kan nog veel bereikt worden. Daarbij komt nog, dat wij op den vollen steun van de Duitsche autoriteiten kunnen rekenen. Bij verordening van 22 October 1941 heeft de Rijkscommissaris in het be lang van de boeren, den Nederiandschen Landstand opgericht. De heer Ernst werd ons ter ondersteu ning toegewezen en uit hetgeen hier boven is neergeschreven kunnen wij gevoegelijk opmaken, dat wij in hem een van de intelligentste bóeren van Europa als adviseur hebben gekregen. Wanneer men den heer Ernst op bezoek krijgt, bemerkt men dadelijk, dat we geen ambtenaar voorhebben, doch een belangstellenden collega, die de woor den van de boeren kent uit eigen er varing. Dat er nog veel aan den Nederiandschen Landstand mankeert, is ons bekend, doch dit vindt niet zijn oorzaak in de organisatie op zich zelf, doch in fcet feit, dat de boeren nog niet begrepen hebben welke groote mogelijkheden hun middels deze organisatie geboden worden. Benningbroek, Oct. 1943. W. KAPER. Onze rijpaarden ONDER dit opschrift lazen wy in den ,,Sankt Georg" een artikel van Overste Berger, comman dant van de 2e Wehrkreis Reit- und Fahrschule, welk artikel voor onze landelijke ruiters stof tot nadenken geeft, weshalve wij het laten volgen Sinds vele jaren voer ik een strjjd tegen de ver keerde zadelligging bij onze rijpaarden. Als men foto's van opzadelen in andere landen met dat van Duit sche paarden vergelekt, moet men steeds weer tot zijn spijt constateeren, dat de zadels bij het meeren- deel van onze paarden alles behalve goed liggen. Mijns Insziens wordt hier veel te weinig beteekenis aan toe gekend. Daargelaten, dat het geen mooi gezicht is, als het zadel te ver naar voren ligt, de meestal vrij goede schouder dientenge volge niet voldoende tot zijn recht komt en het paard hierdoor achter het zadel te lang lijkt, kan de inwerking van den ruiter op zijn paard niet het ware zijn. wanneer hy bijna op den hals zit Normaal moet de singel immers een goede hand breedte achter den elleboog van het paard liggen. Reeds bij het eerste be rijden van de jonge paar den wordt door veel instruc teurs te weinig gelet op de juiste ligging van het zadel. Vanzelfsprekend mag men, vooral ih de eerste dagen, den buikriem niet te vast aantrekkenindien men echter zyn ruiters eraan went om in beginsel na de eerste passen even halt te houden en den singel nog eens aan te trekken, dan kan men toch vaak ten minste iets helpen. Maar heel dikwijls wordt ook hiermede het doel niet be reikt, want tengevolge van het sterke voeren met ruw voer hebben de meeste jonge paarden, als zy van het remontedepót komen, een vrij dikken hooibuik. Bekijkt men dan verder foto's van wedstrijdpaarden of legerpaarden van vóór den wereldoorlog, dan vindt men daaronder zelden paar den, waarvan de zadellig- King zoo slecht is als wij eden ten dage vaak zien. De zadels lagen in de meeste gevallen van den beginne af correct en vóórsingels behoefden maar zelden te worden gebruikt. Bij de talryke legerpaarden, die ik vóór den wereldoor log afgericht heb. resp. zelf bereed, had ik bij één enkel slechts moeilijkheden met de zadelligging: dit was een in Kroatië gefokte schimmel met veel Lippi- zaner bloed, die weinig schoft had. Bij de vele Hongaren, die wy in Zuid-Duitschland meestal bereden en bij onze Oost-Pruisische chargers la gen de zadels onberispelijk. Deze hadden, wat men van een rijpaard in de eerste plaats eischen moet. een duidelijk zichtbare schoft. Bij Holsteiners en Olden- biirgers werd toen dikwijls, behalve op de holle knieën in verband met hun ge schiktheid als rijpaard, aan merking gemaakt op de niet- geprononceerde schoft. Zij werden daarom meestal als trekpaard gebruikt. Hoe staat het nu tegenwoor dig met de schoft? Bekijkt men op de foto's de voor naamste Hannoveraansche hengsten, dan mist men bij het meerendeel daarvan een duidelijke schoft; deze is bij een gedeelte nauwelijks meer te zien. Zelfs bij beste hengsten van de Oost-Prui sische komt zy vaak niet zoo duidelijk meer te voor schijn als vroeger. Mijns inziens is, daarge laten de onoplettendheid van ruiters en rijleeraren bij het zadelen, de hoofdoorzaak van de slechte zadelligging bij de meeste van onze Duit sche paarden het gemis aan schoft. Het verloop van den oorlog heeft tot dusver getoond, dat de weermacht, voor haar veelzijdige doeleinden een nog krachtiger paard noo dig heeft dan tot nu toe. Hier mogen meer bevoeg den zich over uiten. Noodzakelijk is m l. echter, dat by de omzetting van de paardenfokkerij juist bij het toekomstige sterkere paard ten zeerste prijs gesteld zal worden op het fokken van paarden met een goede schoft, want deze is een voorwaarde voor een goede ligging van het zadel. En al dient ook het toe komstige legerpaard tege lijkertijd rij. en trekpaard te zijn. een goede schoft zal ook Dij een trekpaard nooit kwaad kunnen.

Tijdschriftenbank Zeeland

De landstand in Zeeland, geïllustreerd weekblad. | 1943 | | pagina 2