Handwerk De Landstand in Zeeland De week in weinig woorden Binnen de vier muren November. Het is ongekend mooi najaarsweer geweest. Niets heeft de herfst werkzaam heden opge houden. alles op veld en akker kon gedaan worden, zooals de boer dat wou. Het was een gezegend slot van een gezegend oogst jaar. En allerlei zorgen over den gang van werk. over het gevaar van het niet goed binnenkomen van de late gewassen bleken achteraf noodeloos geweest te zyn. Zoo gaat dat maar gedurig, dat de natuur een trouwe bondgenoote is, die een te klein vertrouwen beschaamt en voor mee vallers zorgt, waar wü tegenvallers by voorbaat in onze berekeningen opnemen. Elk van deze mooie najaarsdagen was als het ware een preek over de goedgunstig heid van het lot, dat de Schepper aller dingen den eenvoudigen werkenden mensoli toedenkt. Maar nu. terwijl Ik deze regels sehryf, Is het anders geworden. Er is een vleug van vorst geweest als een aanmaning om nu toch werkelyk op te schieten met het inhalen van wat er nog te velde stond en we hebben die aanma ning verstaan en er als verstandige men- schen naar gehandeld. En nu zijn ineens alle bladeren afgeval len, nu zyn de luchten donker geworden en striemen kille regenvlagen de oude aarde. De dagen zyn klein geworden en de lamp is noodig by de zorg voor het vee, zoowel 's morgens als 's avonds. Hoe verleidelyk liet Is, de heesten tot het uiterste toe in het land te laten, opdat er niets van het gras verloren ga, het mag niet langer en de bescherming van dak en muren mag het stomme vee niet onthouden worden. En ook voor den mensch krygt die be scherming ten volle haar waarde. Een groot deel van het winterleven speelt zich binnen de vier muren af en meer dan we in jaren van al maar toenemende vercenigingsontplooiing gewend geraakt waren, zyn het do vier muren van het eigen huis, die ons omringen in den don keren en kouden tyd van liet jaar. Menigeen, ook op het platteland, vindt dat vervelend. We waren huis en huiselijkheid ontwend en talrijk was het aantal gezinnen gewor den, waar men nauwciyks meer wist, wat hot was, geznmeulyk thuis te zyn. Ontwrichting van het huiseiyke leven is vM het begin van ontwrichting der maatscliappy en daarom was de zoozeer toegenomen uithuizigheid een verschynsel, waarmee velen, die het met die maatscliap- Ïij goed meenden, zich ernstig bezighielden, laarom ook zyn er titans van dezulken, die als een der goede nevenverschijnselen van den oorlog beschouwen het meer aan gewezen zyn op het verkeeren binnen de vier muren van het eigen huis. En inderdaad: de wereld zou er anders, rustiger, blijmoediger aan toe kunnen zyn als de eigen haard algemeen in waarde gehouden was. Wie het thuis niet vinden kan, die kan het nergens vinden, plachten onze groot vaders te zeggen En wie zal het tegen spreken? Er zyn natuurlyk dingen, die in eigen liuis niet beleefd kunnen worden en waaraan toch ook liet volk van het land deel mag en moet hebben. Ook de geest van den hedendaagschen boer vraagt meer dan zitten in liet hoekje by de kachel, ook onze jongelui mogen hun deel hebben van hetgeen er aan kunst en ontspanning en ontwikkeling in grootcr verhand te genieten valt. Zij hebben dat noodig om niet in een sleurbestaan te vervallen en daarin te ver zuren tot vroeg-oude vrouwtjes en man netjes, zooals die er vroeger maar te veel waren. Maar als het naloopen van al zulke ge legenheden gewoonte wordt, als de vier muren van het eigen huis als het ware tot de muren van een strafcel worden, dan Is het mis. volkomen mis. Want onher roepelijk brengt verwaarloozlng van huis en huiselijkheid mee, verwaarloozen van familie- en bedryfshanden. En waar dat Redactie-adresZeestraat 69, Den Haag, Tel. 115754. Uitgave: Uitgeverij „Volk en Bodem", Postbus 281, Den Haag. Advertenties: Losse plaatsing 26 ct. per m.m., In alle edities 75 ct. per m.m. Abonnementen: Voor niet-leden van den Nederlandschen Land stand 5.— per jaar of f 1.25 per 3 maanden. Alle brtel wisseling betreffende exploitatie, advertenties en abonnementen, aan postbus 281, Den Haag. Telefoon 11 65.SS proces eenmaal begonnen is, daar Iaat het zich niet meer stuiten en daar raakt eer der dan men wellicht denkt, elke orde zoek. Daarom is het geen wonder, dat een stroo ming als die van het bolsjewisme stelsel matig gezins- en familiebanden uit elkaar trekt, den mensch zyn „thuis" tracht te ontnemen en spot met conservatieve ge hechtheid aan al wat eigen is. En weder- keerlg is het geen wonder, dat een kui tuur, welke het leven kunstmatig op ver keer buitenshuis africht, uitloopt op bolsje wisme en wat daaraan vastzit. Het kan geen kwaad, als we van de weer ingetreden lange avonden er af en toe eens een besteden om over onderwerpen als bet hier aangeroerde na te denken. Wie dan daarbij komt tot een vernieuwde waardeering voor hetgeen h(j met de zy- nen binnen de vier muren van het eigen huis genieten kan. die kan wellicht ook hegrijpen, waarom anderen zulk een taaien strijd voeren voor het behouden van wat eigen is, voor het herwinnen van een kuituur van het eigene, waarin het eigen huis een zoo voorname plaats inneemt en de eigen hoeve tot beginpunt van heel het maatschappelyk bestel wordt verklaard. D. v. d. B. Met het artikel betreffende het stroo- vraagstuk in den Landstand van 29 October 1943 Is men het niet overal eens. Speciaal uit kroningen kregen wij een brief, waaruit dit wel duidelijk bleek. De schrijver meent, dat. wij die stroo-misère blijkbaar heel natuurlijk vinden en heele- maal niet zoo erg. Hóe wil men, schrijft hij verder, 150 200 ton stroo tot mest verwerken, wanneer men een akkerbouw- bedryf heeft met 7 of 8 paarden en prak tisch geen rundvee? Waarschijnlijk doelt schrijver hier op een bedrijf, waar ook nog een motortrekker aanwezig is. Nu weten wij, dat Groningen en de Veen koloniën wat het stroo vraagstuk betreft, wel een uitzonderingspositie innemen. Er is daar overwegend akkerbouwbedrijf met veel graan en men is er zoodoende op aangewezen, het stroo af te zetten buiten het bedrijf, aan handel of fabriek. Inder daad is men daar over het algemeen niet in de gelegenheid een flink kwantum stroo in eigen bedrijf tot waarde te brengen. Onze briefschrijver heeft dus, wat dat punt be treft, wel gelijk. Wanneer hij echter meent dat wij de moei lijkheden bij den stroo-afzet heel natuur lijk vinden en heelemaal niet erg, dan heeft hij het mis. Wij zijn er volkomen van over tuigd, dat, zooals het in het vorige seizoen met het stroo is gegaan, het geheel fout was. Naar onze meening is dat uit het artikel ook wel degelijk te lezen Wel heb ben wij er op gewezen, dat het voor de Overheid niet denkbaar was, een vergoeding te geven voor de geleden schade. Want het niet afnemen van het stroo werd veroor zaakt door vervoersmoeilykheden, waar noch de Duitsche, noch de Nederlandsche autoriteiten iets aan konden doen. Dit wil echter nog niet zeggen, dat wij de zaak van weinig beteekenis achten, èn niet de onverkwikkelijke situatie erkennen, waar mee de stroo-verbouwer te maken kreeg. Ons standpunt is, dat aan het verleden niets meer veranderd kan worden. Voor de toekomst zijn de Nederlandsche instanties echter o.i. verplicht rekening te houden met de mogelijkheid, dat dan ook nog wel eens iets dergelijks kan voorkomen. Er moet voor gezorgd worden, dat de verbou wer, die de dupe zou worden van hem opgelegde verplichtingen, gevrijwaard wordt voor de geldelijke schade, welke hij ten gevolge van die verplichtingen, zou kunnen lijden. Wat het vrijgeven van het stroo betreft en de gevolgen daarvan op het oogenblik, is onze meening als volgt: Wanneer in akkerbouwgebieden in Noord- Holland en Brabant thans aan den boer 1617 gld. voor het stroo wordt geboden, dan kan men niet zeggen, dat de stroo prijs in elkaar is gezakt. Die prijs wordt wel niet in alle deelen van ons land be taald, want hij zal ook weer samenhangen met de ligging der bedrijven ten opzichte van de verbruiksgebieden. Maar uit deze prijzen blijkt wel, dat de vraag niet zoo gering is. Wanneer men nu bij den ver koop niet al te snel is en voorkomt, dat door overmatig aanbod de markt overladen wordt, dan is er o.i. geen reden tot groote ongerustheid voor dit seizoen. Wij hebben over deze kwestie ten over vloede nog eens inlichtingen gevraagd by deskundigen in de provincie Groningen. Daarbij is ons nog eens gebleken, wat wij trouwens ook al wel wisten, dat er direct na de vrijgave van het stroo, wel partijen zijn verkocht tegen lage prijzen. In hoofdzaak betrof dat buitenstroo. Ten deele waren het partijen, die om een of andere reden geruimd moesten worden, doch voor een ander deel waren er ook verbouwers, die zoo weinig vertrouwen hadden in de ontwikkeling van een vrije stroo-markt, dat zij maar direct verkoch ten. Wat deze laatste groep menschen be treft, die hebben den lagen prijs, dien zij ontvingen, aan zichzelf te wijten. De eerste groep is echter in zekeren zin de dupe ge worden van het opheffen der stroo-distri- butie. Zy moesten n.l. verkoopen in een tyd, dat de markt in de war was. Wij zijn er van overtuigd, dat deze menschen hier door een lageren prijs ontvingen dan noo dig was. Het zal echter zeer moeilijk zijn hieraan iets te doen. Overigens is de hoeveelheid stroo, die te gen lagen prijs is verkocht, in verhouding tot het totaal kwantum, maar gering. Op het oogenblik is de toestand, volgens onze Groningsche inlichtingen zoo, dat voor het binnenstroo de volle prijs wordt bepaald. Dit is ook zoo met het stroo dat voor export wordt aangekocht.. Het nog resteerende buitenstroo kan, hoewel niet den maximumprys, toch zeker een goeden prys halen. De pr.izen van thans zijn dus niet zoo slecht. Of zij zich in de toekomst zullen kunnen handhaven, is niet met zekerheid te zeggen. Er zijn veel, nu nog onbekende factoren, die daar op invloed kunnen uitoefenen. Groningen en Drenthe moeten echter, om hun stroo kwijt te raken,nog wel heel wat kunnen Voor de Landvrouwen: Wat verstaan wij tegen woordig eigenlijk onder handwerk Van hand werk kennen wij alleen nog maar den modernen vorm, die eigenlijk meer als een tijdverdrijf wordt beschouwd. B.v. het ver vaardigen van de kussen overtrekken van grof lin nen waarop enkele wol draden worden gespannen. Hetzelfde wordt gedaan met theemutsen, kleeden enz. Men breit alleen met grove wol, omdat het dan vlugger gaat. Evenals alles in de wereld in sneller tempo moest gaan ging ook het handwerk in den maalstroom mee. Hoe vlugger het ging hoe beter het was, meende men, maar men besefte niet hoe jammerlijk het echte hand werk wérd verwaarloosd. Nog enkele dingen zyn ge bleven doch liggen verge ten in een hoek. Werk waaraan grootmoeder en overgrootmoeder soms we ken en maanden hebben gearbeid. Stukjes van een uitzet van een onzer voor ouders liggen soms ach terin de kast of op zolder in de lappenkist. Hier voor in de plaats hebben we het geheel machinaal gesponnen en geweven lin nen gekregen, de met de machine geborduurde la kens en sloopen, ja zelfs met de machine gezoomde handdoeken. Welk een verschil met onze voorouders die het een schande vonden bij het huwelijk geen eigen ge maakt uitzet mede te brengen En wat een waarde aan handwerk ging hierdoor verloren! Wanneer we dit handwerk nog eens bekij ken staan we verwonderd wat een tijd en geduld hiervoor noodig is geweest. Het naaldfijne handwerk en bovenal onze mooie kruissteek-patroon zijn den laatsten tijd geheel op den achtergrond gedrongen. Voor mij ligt een mode- boek van onze grootouders. Dit geeft patronen, die wij tegenwoordig niet meer tegen komen; o.a. een ge haakte kant. Tegenwoor dig zien we eigengehaakte kant bijna niet meer en als we ze nog eens zien, dan is ze van grove zijde of visschersgaren gehaakt, waarbij het fijne verloren is gegaan. Dit is maar een klein voorbeeld, doch zoo gaat het met alles. Laten we ons toch weer toe gaan leggen op het werkelijke handwerk en niet op iets dat dienen moet als tijd verdrijf. In echt handwerk kunnen we als het ware iets van ons zelf leggen, ons In onze woning een geheel eigen sfeer schep pen, die bij ons past en waarin we ons thuis ge voelen. afleveren, want er is inderdaad veel stroo. Of dat lukken zal hangt voor een deel af van de vervoersmogelykheid. Over het geheel genomen lijkt de toestand op de stroomarkt ons niet ongunstig. TERLOOPS hebben wij verleden week reeds melding gemaakt van 'n besluit, belangrijk voor de aardappelbouwers in do Veenkoloniën. Het Bedrijfschap voor aard appelen heeft n.l. bekend gemaakt, dat alle aardappelen uit de Veenkoloniën, die ge schikt zijn voor menschelyke consumptie, ook inderdaad als eet-aardappelen zullen worden afgenomen en dat alleen die aard appels vermalen zullen worden die voor menschelijk gebruik ongeschikt zyn. Het zal dus niet voorkomen, dat b.v. eigen heimers uit de Veenkoloniën, die goed ge schikt zijn voor menschelijk gebruik, aan de aardappelmeelfabrieken moeten worden feleverd. Daar afname voor consumptie en teler een beteren prijs waarborgt, dan aflevering aan de fabriek, zal dit besluit door de Veenlokoniale boeren wel met vreugde worden begroet. Dit houdt echter niet in, dat geen partyen in de Veenkoloniën zullen worden afge keurd, al waren ze oorspronkelijk bestemd voor consumptie. Wanneer dat het geval is, raden wij den betrokken telers aan, een z.g.. fabrieksverklaring te vragen aan den con-i troleur. Vraagt men dat niet, dan krygt men een veevoederverklaring. Het afleveren aan de fabriek is voordeeliger dan afleve ring als veevoer. (Fabrieksprijs 2.75, voer- prijs ƒ2.20). Ieder, die niet al te ver van een fabriek woont, vrage dus een fabrieks verklaring, wanneer zijn aardappelen voor menschelijk gebruik worden afgekeurd. MAAS. Eenige voorheelden van fraai handwerk. Nieuwe gekleurde linnenkastranden naar oude motieven. (Foto's: Ggrm. Werk gem. Ir. W. F. v. Heemskerck-Düker) m van 21 t.m. 27 Nov. Zondag 21 November. In dezen tijd gaan we zoo gauw aan de diepere beteekenis van het leven voorby. Laten wy dan vanmorgen weer eens even gaan luiste ren naar den zin van het boer-zyn van 8.008.15 uur over H. I. De gedachten van Dirk van de Bospoort zullen onge-* twijfeld ook U wat te zeggen hebben* Van 12.45—13.00 uur over H. I zal Dirlc van den Hul de daagsche problemen, die kunnen voorkomen in het leven van den boer, eens even onder de loup© nemen. Maandag 22 November vragen wij van 13.0013.05 uur over H. I de aandacht van de Landelijke Ruiters voor een vraaggesprek met den heer W. Slob, waarin U nadere byzonderheden zult kunnen hooren over een door de Neder landsche Federatie van Landelijke Ry- vereenigingen te organiseeren schrifte lijken cursus. Dinsdag 23 November hoort U van 11.00— 11.15 uur over H. I een vraaggesprek over „Germaansche boomen" tusschen D. v. d. Bospoort en Prof. J. Jeswiet. Van 13.0013.05 uur brengen wy over H. I een praatje voor onze boerin. Op vel© boerderijen is men er toe overgegaan ook eens wat mais te verbouwen voor vee voeder. Weet U, dat wij deze mais ook in de huishouding kunnen gebruiken? Gé ten Oever zal U hierover meer ver tellen. Woensdag 24 November. We trekken van daag eens met onzen verslaggever D. Hiddinga van 13.00—13.10 uur over H. I naar het uiterste Zuiden van ons Lim burg, om daar eens een boerenbedrijf in oogenschouw te nemen. Donderdag 25 November. In Nederland wordt momenteel door verschillende men schen aan de veredeling van vlas ge werkt, doch het onderzoek is nog lang niet ten einde. We hebben echter den Ryksconsulent voor de Vezelgewassen in Wageningen, Ir. L. J. A. de Jonge bereid gevonden ons iets te vertellen over het rassenvraagstuk bij vlas. U zult dit praatje kunnen beluisteren van 13.00 13.05 uur over H. I. Vrydag 26 November. Om 13.00 uur zitten natuurlyk vele boeren en tuinders aan hun toestel om de wenken, die Land en Voik zal geven, ter harte te nemen. Om 18.45 uur brengen wij over H. I in de serie van de Directie van den Landbouw een causerie over de toe passing van entstof bij mond- en klauw- zeerbestrijding in Friesland. Zaterdag 27 November, Van 13.0013.05 uur brengt Land en Volk over H. I een uitzending, getiteld: „Saksenland in literatuur en lectuur". Men beweert wel eens, dat er over Saksenland zoo weinig geschreven wordt, doch in deze uitzen ding zullen wy eens een balans om maken en dat zal U heusch nog wèil een beetje meevallen, als U de opsom ming hoort van den heer Tolner. Dat Drenthe ook in den laten herfst by storm- en regenvlagen mooi kan zullen wij om 13.30 uur hooren van bcg]r Uiterwyk, als wy met hem door boscn en beide trekken.

Tijdschriftenbank Zeeland

De landstand in Zeeland, geïllustreerd weekblad. | 1943 | | pagina 2