Meer voedselproductie
Wenken van de week
door grondverbetering
De (öurant
Het Nieuws
van den Dag
4
Het boerengeriefhout is zeer schaarsch.
Daarom is 't maar goedfdat er heel wat
boeren zijn, die zich vroeger van wat
meer hout voorzien hebben, dan zij
voor direct gebruik noodig hadden.
Daar hebben zij nu voordeel van.
Maar aan alles komt een eind, zoo ook
aan een»voorraadje hout voor geregeld
voorkomend gebruik.
Daarom moet men zien met het hout,
dat men nog heeft of dat men nu nog
kan koopen, zoo lang mogelijk toe te
komen. Een goed middel om den le
vensduur van het hout te verlengen,
is het wolmaniseeren.
Men lost 1 kg Wolmanzout op in 35
liter water Hiermee bestrijkt men
hel hout. Iaat het drogen en be
strijkt het dan nog eens.
Is er in Uw omgeving een wolmani-
seer-inrichting, dan kan men het hout
beter daarheen sturen, omdat de be
handeling daar met meer resultaat kan
worden uitgevoerd. Het hout wordt
dan minstens 7 dagen in een oplos
sing van Wolmanzout ondergedompeld.
Gewolmaniseerd hout is niet schade
lijk voor de gezondheid van het vee
Duur is de bewerking niet, want 1 kg
Wolmanzout kost plm f 3.75.
Verpleging van paardenhoeven.
Stra.alkank.er is een euvel aan den
paardenhoef. waardoor beduidende
schade kan optreden. Bij ernstige ge
vallen van deze aandoening, in de
practijk vaak bekend als rotstraal.
kan het paard blijvend kreupel war-
den
Meestal ontstaat het doordat een klein
scherp voorwerpje onder in het leven
van den hoef dringt, en dan aanlei
ding geeft tot een ontsteking, die
steeds verder in den hoef doorwoe
kert. De ontsteking breidt zich ge
makkelijker uit, wanneer de paarden
sieeds in natten mest staan, dus de
stal niet goed schoongemaakt word.
Voorbehoedmiddelen zijn. geregeld de
hoeven control eeren. en schoonhouden,
bij het beslaan nog eens extra goed den
heef en vooral den straal nakijken en
zorgen voor 'n drogen stal met steeds
frisch strooisel.
t uigedierie opruimen.
Ratten en muizen kunnen op de boer
derij heel wat opvreten. Wanneer
men ziet. wat dit ongedierte in zak
ken graan kan huishouden, dan zal
men begrijpen, dat er heel wat waar
devol menschelijk en dierlijk voedsel
verloren gaat door hun vreterij- Op
het eene bedrijf heeft men er meer
last van dan op het andere, maar
schade is er overal waar dit ongedier
te voorkomt!
Dt katten op de boerderij doen dan
ook een nuttig werk. wanneer zij de
ratten- en muizenplaag binnen de per
ken houden. Maar vaak kunnen de
katten het ongedierte toch niet baas
en dan is het zaak. dat men andere
maatregelen neemt Want het is nu
niet alleen een kwestie van geldelijk
verlies voor den boer, maar ook van
verlies van producten, die wij voor de
voedselvoorziening niet kunnen missen
JEr zijn voor de bestrijding van ratten
en muizen verschillende vergiften in
den handel, waarmee goede resultaten
worden verkregen, De verschilleode
fabrikaten hier te gaan noemen, is
niet noodig. Koopt men een bekend
merk. dan heeft, men een product, dat
goed is.
De zorg voor het vee.
Een goede verpleging van het vee is
naast een goede voeding hoofdzaak
voor een goede productie. Trouwens,
de rechtgeaarde veehouder zal er toch
al wel voor zorgen, dat zijn vee er
goed verzorgd uitziet en op een schoo-
nen stal staat
Voor het melken zal men uier en' ach
terstel goed'schoon wrijven met een
doek, zoodat geen mest deeltjes en stof
tijdens het melken in den emmer kun
nen vallen. Voor het leveren van goe
de melk is dit een belangrijke zaak.
De melker, die zijn vak verstaat, zal
daar wel niet tegen zondigen-
Natuurlijk wordt de stal i^deren dag
goed uitgemest en goed van stroo voor
zien, zoodat de dieren zich niet smerig
kunnen maken, door in de mest te lig
gen. Staarten opbinden is op ieder
goed verzorgd bedrijf in den loop der
jaren een doodgewone zaak geworden.
Dan het borstelen. Ook iets, dat tot de
geregelde werkzaamheden moet behoo-
ren. Het voeren op stal geeft altijd stof
evenals het spreiden van het stroo.
Verzorgt men de huid van de dieren
niet, dan zet het stof zich vast tus-
"schen de haren en huidplooien, en
geeft zoodoende aanleiding tot jeuk,
huidaandoeningen, optreden van onge
dierte, énz. Daarom hebben we de bor
stel steeds bij de hand en zorgen, dat
de huid van de dieren schoon blijft.
Het vee zal zich er behaaglijker door
voelen en dat' komt de productie ten
gdede.
Voederbieten voor varkens.
Dat aardappelen een geschikt voer is
voor de varkens, weten we reeds. Maar
ook voederbieten met hoog gehalte zijn
een best voeder, waar men ook bij de
varkenamesterij beste ervaringen mee
heeft opgedaan. Wel duurt de mestpe-
riode wat langer, In vergelijking met
het mesten met meelmengsels, doch bij
het voeren van aardappelen en voeder
bieten behielden de dieren een goede
gezondheid en werd een alleszins be
vredigende groei geconstateerd. Op „De
Schothorst" het proefbedrijf van het
Centraal Bureau, waar Dr. Grashuis
directeur van is, zijn hierover indertijd
belangrijke proeven genomen.
Bezanding.
Dit is een belangrijx midaei tot heront
ginning. Overal waar op ontginningen
niet of onvoldoende bezande veengedeel-
ten, hetzij hoog-, laag- of moerasveen
voorkomen, is het in 't belang der zeker
heid en de verhooging van opbrengsten
noodig deze te bezanden met een goede
kwaliteit zand (geen loodzaiïd, d. i. de
grijze, uitgeloogde fijnkorrelige zandlaag,
die dikwijls op 20-30 cm diepte onder
de heideplag voorkomt). Geel of bruin
zand is goed en wanneer het leemhou-
dend is nog beter. Het wordt ter dikte
van t 10-12 cm op het veen gebracht
Is het hoogveen, dan wordt het 20 cm
diep doorgeploegd en dus met het veen
vermengd Na ploegen worden cultivator
en eg gebruikt voor innige vermenging
Op laag- en moerasveen wordt het niet oi
hoogstens ter diepte van 15 cm doorge
werkt, omdat hier het zand anders te
spoedig naar de diepere lagen zou ver
dwijnen en dan zijn gunstige werking
verliezen
Bezanding heeft tot gevolg, dat de grona
zich sneller verwarmt en minder of niet
onderhevig is aan nachtvorsten De soor
telijke warmte van zand is n.l. veel klei
ner dan van veen. Bevroren veengrond
ontdooit veel langzamer dan zand, waar
door na ontdooiing veengrond veel latei
kan worden bewerkt dan andere grond
soorten
Bezanding van veengrondsoorten is een
vorm van herontginning, die in deze tij
den niet genoeg kan worden aanbevolen
ook al omdat andere uitgaven voor zaai
en pootgoed, mest enz. daardoor veei
beter tot hun recht komen en de zeker
heid der oogsten wordt verhoogd
Meestal is het benoodigde zand uit den
ondergrond te halen of op niet groote af
standen van de te bezanden gedeelten
In sommige gevallen is het mogelijk het
werk zonder kruiwagens uit te voeren,
dus het zand direct uit den ondergrond
strooksgewijs over het veen te werpen
In andere gevallen van aanvoer over b.v.
100 m worden kruiwagens en planken ge
bruikt en bij nog grooteren afstand kip-
karrert en draagbaar spoor.
Er dient nauwlettend voor gezorgd, dat
de grond na bezanding effen is, terwijl
bij het graven van zandputten onder de
veenperceelen deze later bij vulling 10-
15 liooger worden aangevuld voor het
z.g. nazakken of inklinken.
Over de resultaten.
De Veenkoloniën in Drenthe, Friesland
en Groningen danken hun welvaart en
goeden naam op landbouwgebied aan de
bezanding van de afgebonkte bovenste
veenlaag (turfstrooisellaag), die op den
ondergrond van het afgeturfde hoogveen
kwam te liggen. De voortreffelijke water
capaciteit en de doorlatendheid van deze
zoogenaamde bonkaarde heeft in verbin
ding met de bezanding ter dikte van ge
middeld 10-12 cm een kunstmatigen bo
dem doen ontstaan, die voor nagenoeg
alle gewassen de hoogste groeivoorwaar-
den vervult.
Door de bezanding verkrijgt veenkoloniale
grond een ideale soortelijke warmte
waardoor hij ook voor tuinbouw zeer ge
schikt is. Dit blijkt uit de resultaten die
bijv te Hoogezand. Deurne, Sappemeer.
Kalkwijk. Wildervank Veendam, Helena-
veen en andere plaatsen, zoowel met de
cultuur onder glas als in den vollen grond
worden verkregen. Voorbeelden van het
nut der bezanding van laagveen- en moe
rasveengronden vormen o.m groote op
pervlakten onder Steenwijk, Vollenhove
Blochteren, Anlo, Hoogezand, Haren (Oft*
nen), Gramsbergen, Halfweg, Üpendam
en tal van andere plaatsen.
Dit systeem is voor 't eerst op groote
schaal toegepast op het landgoed Cunrau
in Saksen en heeft zich van daar uit ook
ln ons land verbreid. Uit de toenemende
uitbreiding van haar toepassing blijkt, dat
zij groote voordeelen biedt. De grond
wordt vaster, beter begaanbaar, warmer
en laat een ruimer keuze ten opzichte van
te verbouwen gewassen toe, afgezien van
zijn grootere bruikbaarheid ook voor
grasland.
Er komen echter enkele terreinen moeras
veengrond voor van zoodanige dikte eh
met een zoo losse, moerassige structuur,
dat deze grond moeilijk in goeden staat
kan worden gebracht. Het zand zit t«
diep of moet over te grooten afstand
worden aangevoerd, terwijl^ de grond te
los is om het zand in de bovenlaag vast
te houden. Zelfs bij diepe drooglegging,
wat meestal uitsluitend door bemaling
kan geschieden, duurt het nog jaren,
voordat de grond vast genoeg is om paar
den en werktuigen te kunnen dragen, zoo
dat direct gebruik als bouwland niet wel
mogelijk is; voor tuinbouw zou het nog
gaan en daarvoor is de grond ook prima.
Een goed voorbeeld van dit soort grond
vormt de Koekoekpolder bij Kampen, om
streeks 1912-1916 in cultuur gebracht. De
moeilijkheden, die daar bij de bewerking
met paarden en machines werden onder
vonden, waren in de eerste jaren wel
haast onoverkomelijk.
Thans is de grond veel vaster geworden
door inklinking en goede drooglegging en
zoowel voor gras- als bouwland en tuin
bouw zeer geschikt. Bij de perceelslndee-
ling mogen deze niet te groot worden uit
gezet. Het beste is den grond in den eer
sten tijd op akkers te leggen van hoog
stens 50 m breedte en deze akkers met
den grond uit de slooten eenigszins rond
te leggen, zoodat het regenwater van het
midden naar weerszijden kan afvloeien.
Dit bevordert de vastheid. Komen zand
lagen op niet te groote diepte voor
soms zijn verspreid zandige gedeelten
aanwezig dan wordt natuurlijk bezan
ding toegepast.
AFD. BOSCHBOUW EN ONT
GINNING.
INGEZONDEN (V1EUEDEELING
Het droogzetten van de koeien
Wat de practijk doet. Vooropgesteld
zij dat er over 't droogzetten bij de
practijk nog heel wat verschil van
meening bestaat In de zuivere wei
degebieden en vooral daar, waar aan
fokkerij wordt gedaan, is het regel,
dat de koeien voor het afkalven een
droogtoestand krijgen van 8 a 10
weken, dus rond twee maanden.
Er zijn echter ook veehouders, die
de dieren maar een korten droog-
stand geven, van slechts 3 a 4 we
ken. Anderen melken de koeien door,
b.v eenmaal per dag In den tegen
v/oordigen tijd. nu de melkgiften
niet meer zoo hoog zijn. zal dat
misschien minder gebeuren dan
vroeger, doordat de melkgift sneller
daalt. Maar juist deze mindere
melkgift kan oorzaak zijn, dat"men
om toch zooveel mogelijk melk
winnen, de koeien doormelkt.
Over de noodzakelijkheid van het
choogzetten zijn tot voor enkele ja
ren nooit veel onderzoekingen ge
daan. De laatste jaren is dat echter
we] gebeurd, mede in verband met
de nieuwe inzichten in de veevoe
dingsleer
Gaan we bij natuur te rade dan
dient de melkgift om het jonge dier
te voeden. Zoodra het jong zelf vol
doende voedsel kan zoeken, houdt
de melkgift op Volgens den natuur
lijken gang van zaken heeft het
moederdier dus een langen droog
sta nd
Ons productievee is -echter door het
ingrijpen van de fokkers hoe langer
hoe meer van de natuurlijke levens
verhoudingen afgeraakt, en produ
ceert veel meer melk dan voor het
kalf alleen noodig is. Dat stelt uiter
aard aan de stofwisseling en aan de
reservestoffen in het lichaam van
de koe veel hoogere eischen.
etenschappelijke onderzoekingen.
Uit onderzoekin-gen weten wij dat
het kalf bij de geboorte een reserve
aan minerale stoffen meekrijgt, wel
ke voldoende is voor de periode,
waarin het zelf nog geen voedsel op
neemt, waar mineralen in voor
komen
Met de kalk, het phosphor en de
bouwstoffen voor het eiwit is dat
echter anders. Deze stoffen ontvangt
het kalf uit de melk. Wanneer een
koe dus veel melk geeft, geeft het
dier daarin groote hoeveelheden
kalk en phosphor af. en tevens een
gioote hoeveelheid aminozuren, d.z.
de bouwstoffen voor dierlijk eiwit.
Wanneer de koe nu uit het voedsel
niet evenveel kalk, phosphor en
aminozuren kan opnemen, als zij in
de melk afgeeft worden de reserves
ir» het lichaam aangesproken Er
ontstaat dus in het lichaam een
afbraak. Vooral bij dieren niet een
hooge productie is het niet mogelijk,
dat tijdens de lactatieperiode de
stoffen, die in de melk worden af
gegeven, uit het voedsel weer wor
den aangevuld. Eensdeels kan men
vooral thans niet voldoende eiwit
ten in het voedsel geven, terwijl het
anderzijds ook zoo is, dat de koe,
ook al ontvangt zij de genoemde
stoffen in voldoende mate in het
voer. niet in staat is het allemaal in
het lichaam op te nemen.
Er wordt per liter melk 1.5 gram
kalk en 1.9 gram phosphor afgege
ven door de koe. Over een heele lac-
tatie-periode worden dat groote hoe
veelheden, n.l. bij een totale melk
gift van 3000 liter. 4.5 kg kalk en
5.7 kg phosphor. Dit moet dus uit
het voedsel worden aangevuld. Dan
komt daar verder nog bij, wat noo
dig is voor de instandhouding van
het eigen lichaam van de koe en
voor de vorming van de vrucht.
Zooals reeds gezegd, is het niet. mo
gelijk, dat een koe tijdens de lacta
tieperiode, al deze stoffen weer aan
vult uit het voeder. Daarom is een
flinke droogstand noodig, om het
dier in de gelegenheid te stellen, in
het lichaam op te bouwen, wat tij
dens de melkgift is afgebroken.
En wat zien we nu in de practijk
nog wel eens Dat juist de melk-
