Vonkjes
2
In het licht van een vriendelijke herinnering
Als ik nog een kind was clan zou mijn
grootste zorg op het oogenblik, waarop
gö, lezer dit nummer van „De Landstand'
ontvangt, deze zijn: waar kan ik den mooi-
sten eikenstok met een mik (gaffel) vinden
en zal de bakker hanen meebrengen met
twee of meer kuikentjes op den rug. En
in den vooravond van Zaterdag zouden
we m'n broer en ik met kloppend
hart naar Botje Buuzekool, de oude ba
ker, stappen want die had een heg van
palmpjes (buxus) en nog wel een met een
uitgekniptcn haan erop. Daar moesten de
takjes vandaan komen om ons „haantje
op een stokje'' te versieren, dat kon en
dat mocht niet anders. Betje deelde ze
lang niet aan iedereen uit, het moesten
wei goeie ouwe bekenden zijn, die bij haar
terecht konden om groen voor Palm-
paschen, In hoeverre dat halen van die
takjes bfj de oude vouw, die die heg met
den gekuip ten haan zoo netjes onder
hield, een onbewust standhouden van ge
wijde handelingen van wijze vrouwen uit
voor-christelijk verleden was, wie zal ei
iets van durven zeggen? Betje was al
thans een vroom nienschje zonder weet
van heidendom en zulke dingen. Het doet
er trouwens ook niet toe en in elk geval
heeft de stille oude met het scherpe ge
zicht van een, die een zorgelijk leven had,
ons, kinderen gelukkige oogenblikkcn be
zorgd, als z(j. voorzichtig, takje voor takje
uit den staart van dien groenen haan
plukte.
Laat in den avond kwam de bakker en
Zondagsmorgens stond de stok met den
haan bij het bed.
Haantje up een stokje
Met een mooi rood rokje,
Geef my vlug een stukje brood,
Anders gaat mijn haantje dood
Zingend trokken we in den vroegen Zon
dagmorgen het dorp in en we beleefden
een van do feestelykste dagen van den
jaarkring. En met ons alle andere kinde
ren van het dorp, want zonder haantje
was er geen. Geld kostte het om zoo te
zeggen niet en lang was het de gewoonte,
dat de bakker aan zijn klanten de noo-
dige broodhaantjes gaf bij wijze van dank
voor de klandizie. Zooals hfj met Paschen
een Paaschbrood en met Kerstmis een
Kerstbrood placht aan te bieden. Kleine
geschenken onderhouden de vriendschap,
nietwaar? En omdat alle klanten in de
zelfde gunst deelden was er ook geen
verschil tusschen arm of rijk in zalke
dingen. Ik geloof dan ook niet, ooit ja-
loersch te zijn geweest op anderen, die
kostbaarder bedeeld waren, zoomin als lk
er weet van heb, ooit daarom benijd te
»ij".
Het is een en ai vriendelijkheid en harte
lijkheid en blijdschap, wat de herinnering
oproept en de volwassen man, die moet
deelnemen aan een strijd van groote
mensehen om den geest van den tyd, zegt
onwillekeurig: de wereld is er niet op
vooruit gegaan] Want de kindeen van
dezen volwassen man groeien op in een
omgeving, waar men van feestelijk oud
gebruik geen weet heeft, zij hebben meer
verstand van vliegmachines, zp praten
over jagers en bommenwerpers, over
pantserwagens en machinegeweren en
meer van deze beschaVingsinstrumenten.
En nu is het zoo, dat de vader van deze
kinderen de noodzakelijkheid van sterke
krijgstoerustingen heeft leeren erkennen,
e Landstand" in
Zeeland
Redactlc-adres: Zeestraat 69, Den
Haag, Telefoon 115754.
ADVERTENTIES.
Handelsad ver ten ties:
1 provinciale editie 25 c. per
m.m., elke editie meer 5 c. per
m.m. extra
HandGlsndvericntles met
agrarischen lnJioud:
l provinciale editie 15 c. per
m.m, elke editie meer S c.
per m.m. extra.
Kleine advertenties met uitsluitend
huishoudelijken inhoud:
1 t m 20 woorden f 2-, elke 5
woorden meer f 0.50 extra.
Brieven onder nummer f 0.15
meer.
Bij meer plaatsingen aanmerkelijke
korting.
ALLE BRIEFWISSELING betreffen
de advertenties, abonnementen
6D administratie te richten
aan Uitgeverij „Volk en Bo
dem" Postbus 281. Den Haag.
omdat, waar de misdadige elementen in
de wereld zich wapenen, de goede dat ook
moeten doen en wel nog beter, omdat an
ders een redclfjk leven niet mogelijk is.
Wy hebben daarvan het bewijs gekregen
in de jaren na 1918, toen eenzijdig een
deel van de wcreid ontwapend werd en
het andere deel daaraan niet mee deed.
Het ontwapende Europa viel ten prooi
aan een ongekende uitbuiting, aan ver
arming en misdaad, die het leven voor
raillioenen tot een voortdurende kwelling
maakte. De eerlijke werkers, niet het
minst de vredige boeren, raakten in voort
durend grooteren nood en de volken, die
op hun bodemproductie aangewezen wa
ren, leidden een slavenbestaan in dienst
van de renteneeren, de de macht hadden.
Het was tegenover deze wereld van uit
buiting en roofpolitiek, dat mannen als
Mussolini en Hitler hun volken in 't ge
weer riepen niet het beroep op het recht
op een redelik bestaan vour wie redelij
ken arbeid verricht. Dat is het recht van
de oeroude boerenzede, het natuurrecht,
dat gelding moet hebben in een orde,
welke op scheppingswetten steunt. Nog al
te weinig begrijpt men, gevangen in al
lerlei kunstmatige leerstellingen, dat om
deze orde gestreden wordt en dat het
kinderiyke geluk van levensblije menschen
en volken, waarvan de oude feestdagen
spreken, pas terugkeeren kan ln deze
wereld, als de rust der volken weder ge
waarborgd wordt dopr gezonde levens
wetten.
En omdat men het niet begrijpt, vindt
men het maar dwaasheid om in een tijd
als deze te zemelen over Palmpaasch-
haantjes en zoo. Maar heeft men den zin
der dingen wel leeren verstaan, dan moet
men dat juist nu doen, dan moeten we
juist nu deze ingewortelde getuigenissen
van levensvreugde zorgvuldig beschermen,
want zij stammen uit een wereld, die nog
niet zoover verdwaald was als de onze.
Zij zijn als het ware de merkteekenen
langs den weg terug, dien wy begaan
moeten: den weg terug naar een maat
schappij, die door gezonde boerenzeden
beheerscht wordt. En gezonde boerenzede
Is als het erop aankomt niets anders dan
eerbied voor de hoogste ordeningen der
goddelijke Voorzienigheid, een zich ver
trouwelijk en vertrouwend overgeven aan
den natuurlijken loop der seizoenen en
hun zegeningen maar tegelijk een niet
dulden van menschelijk ingrijpen, dat de
ze zegeningen verstoort.
Niet beursmachten en industriegoden en
wereldheerschappij-geweldig en mogen het
wel en wee van heele volken bepalen en
armoede of welvaart naar believen te
voorschijn roepen. Waar dat gepoogd
wordt, daar moeten onrust en opstand de
aarde beroeren en daar roept uiteindelijk
de Voorzienigheid zelve de krachten op,
welke dwingen tot erkenning van hoo-
gere wet.
Dit Is dan ook het verschil tusschen de
heerschers in de oude wereld van geld
heerschappij zooals die van het kapita
lisme of die van de machine-aanbidding
van het bolsjewisme en de leiders van de
nieuwe wereld van het nationaal-socia-
lisme.
Daarom hechten ./ij ook zooveel waarde
aan het weder-beleven van de oude boe-
rengebruiken in de hoogtijden van het
jaar en daarom gingen die gebruiken als
waardelooze dwaasheden verloren in de
geldwereld en worden hun laatste resten
onbarmhartig opgeruimd, waar het bolsje
wisme aan de macht komt.
Als de toekomst ons weer boerendorpen
geeft en vervolgens ook steden, waar de
voorvaderlijke levensbljjmoedigheid weer
ontspringen kan aan de bron van een
gezuiverd godsvertrouwen en een gezui
verde liefde vour het land der vaderen,
dan zullen de kinderen weet zingend hun
Palmpaschen ronddragen. En dan nullen
de offers van nu glanzend oprijzen in het
licht van een nieuwen dag van gemeen
schappelijk menschwaardig leven.
D. v. d. B.
Varkensinest staat van ouds bekend
als de beste mest voor frambozen.
Ruim 81000 varkens waren er 3 jaar
na den vorigen wereldoorlog meer in
ons land, dan 4 jaar voor het uitbre
ken er van.
Opbrengstvermeerdering bij voeder
bleten kan men onder de huidige om
standigheden verkrijgen door de
standruimte kleiner te nemen, nu bijv*
70 80.000 planten per ha.
Rhazopon C, een wit, zeer licht, vet-
achtig aanvoelend poeder is een uit
stekend middel om spruitvorming bij
aardappelen te voorkomen.
Het hoogste effect bereikt men met
Rhizopon C als het gestrooid wordt
op den hoop, wanneer deze voor het
eerst wordt omgezet
Korreimais voldoet als windscherm
goed op plaatsen waar men tabaks
planten zet.
Jonge biggen op beton te laten liggen
is zeer nadeelig omdat ze te veel af
koelen en vaak sterven tengevolge van
longaandoeningen.
De fokvereeniging Wieringerwaartl
verkocht in 1942 voor ruim f 60.000
aan fokvee. Hiervan gingen 31 dieren
naar Spanje.
Suikerbiet en blauwmaanzaad begin
April gezamenlijk uitgezaaid, doet niet
alleen de suikeropbrensgt stijgen,
maar leven bovendien vrij wat olie
houdend maanzaad op.
Sterk riekend voer moet vóór of tijdens
het melken niet in den stal of in de
naaste omgeving aanwezig zijn.
ONZE TAAK
Over de belangstelling die wij op ome
bijeenkomsten ondervinden, zijn wij
behoorlijk tevreden, ook in die stre
ken waar de vrouwen van onze boeren
nog op geenerlei wijze georganiseerd
waren.
Toch verzuimden ivij nooit er op
aan te dringen dat iedere landvrouw
aan de plaatselijke en provinciale bij
eenkomsten van de afd. Landvrouwen
van den Ned. Landstand moet deel
nemen. Wij hooren dan nog wel eens de
opmerkingdat de boerin niet graag
van huis gaat, en dat huiselijkheid toch
één van onze deugden is. Zeer zeker Is
het dat, maar door oveidrijving kan
iedere deugd tot ondeugd worden.
Zoo heb ik in mijn kinderjaren een
eenvoudigen boer gekend, die zich al
tijd armer voordeed dan hij in werke
lijkheid waszich ook dommer deed
schijnen dan hij was, kortom een zeer
nederig man. Een kennis, niet van geest
ontbloot, typeerde dezen man eens als
zijnde trotsch op zijn nederigheid. Hier
mede was de nederigheid door zijn
overdrijving van deugd tot ondeugd ge
worden.
Een boerin die deze deugd overdrijft
zalwanneer ze eens noodzakelijk uit
moet, %en verlegen indruk maken, ze
zal zich niet vrij bewegen en er op
deze manier toe medewerken dat boe
rin van eerenaam voor de flinke zelf
bewuste landvrouw wordt tot bijnaam
voor vrouwen die een stunteligen in
druk maken.
Adel verplicht. Ook boerenadel legt
ons verplichtingen op. Onze landvrou
wen moeten dus nooit verzuimen onze
bijeenkomsten te bezoeken, waar naast
practische voorlichting, ook maatschap
pelijke vraagstukken beho.,ndeld wor
den. Wfj moeten ons gestadig blijven
ontwikkelen, zoodat we tn geen enkel
opzicht de mindere van onze zusters
uit de stad schijnen't Spreekt vanzelf
dat we in geen enkel opzicht den
stadsvorm willen nadoen, wij willen de
eenvoudige, degelijke vrouw van het
land blijven, die zeer zeker haar eer
sten maatschappelijken plicht weet in
haar gezin, maar die tevens de eer van
haar stand hoog houdt door haar
levenshouding en door voldoende be
langstelling in het algemeen wereldge
beuren te hebben, ook in staat is, die
eer te verdedigen.
H. ZwiersLuth.
Voor de keuken
BIEST
Nu de tijd van het kalven alweer is
begonnen, bereikte ons van verschil
lende zijden het verzoek, eens iets na
ders te vertéllen over biest, daar dit
product lang niet in alle streken van
het land naar waarde geschat wordt.
Het is zelfs voorgekomen (en hier zijn
we werkelijk van geschrokkendat het
werd weggegooid
Daarentegen is het in vele streken 'n
bekende gewoonte, om, wanneer er
biest is, dit aan vrienden en kennis
sen uit te deelen, want de meesten
zijn wél op de hoogte van de buiten
gewone voedingswaarde. Zoo'n trac-
tatie wordt dan zeer op prijs gesteld,
want de mogelijkheden om er smake
lijke gerechten van te bereiden zjjn
zeer vele.
Allereerst moeten we bedenken, dat de
biestmelk natuurlijk het jonge dier
toekomt, maar wat et; overblijft mag
de Landvrouw voor eigen gebruik ver
werken. In den regel wordt de hoe
veelheid biest dan in mindering ge
bracht van het toegewezen rantsoen
volle melk.
Voor verwerking in de fabriek ts de
biestmelk niet geschikt en wel om de
volgende reden:
Het eiwitgehalte is aanmerkelijk hoo
per dan van de gewone melk en het
zijn speciaal deze eiwitdeeltjes (albu-
mine) die bij een temperatuur van om
streeks 60 d 70 graden stollen. Daar in
de fabrieken en melkinrichtingen de
melk meestal verhit wordt tot 80 gra
den, zou dit allerlei technische bezwa
ren opleveren. Maar juist van dit stol
len maken wij in de kéuken een dank
baar gebruik.
Tenslotte geven we ter vergelijking,
het gemiddelde gehalte aan eiwitvet
en koolhydraten van gewone melk en
biestmelk.
Volle melk Biestmelk
eiwit vet koolhydr. eiwit vet koolhydr.
3.2 3.3 4.4 17.9 3.2 2.5
Eenige resepten voor biest.
Het biest wellen.
Hiervoor warmt men de biest op een
niet te fél vuur, tot ze dik wordt. Dit
Is een kwestie van routine. Neemt men
ze te vroeg van het vuur, dan is ze
met dik genoeg, laat men ze iets te
lang staan, dan schift ze.
Zoodra dus de biest de juiste dikte
heeft, nemen we de pan van het vuur.
Wij geven, wanneer dit mogelijk is, de
biest met beschuitkruim en suiker.
Chocoladebiest.
Zij, die nog in het gelukkige bezit zijn
van wat cacao, kunnen een verrukke
lijke chocoladevla maken. De ontvette
cacao, die voor kinderen nog wél ge
geven wordt, kan men voor dit doel
ook heel goed gebruiken. Op dezelfde
manier ais voor cocolademelk roert
men cacao en suiker aan, voegt er de
biest bij en welt ze, als boven beschre
ven is. De vla moet koud gegeten
worden.
Biestebrij
Voor een stevige biestebrij neme men
op een hoeveelheid van 4 liter biest,
8 flinke eetlepels gemengd meel, die
men van te voren in wat melk gaar
kookt tot een stevige brij. Dan voegt
men de biest toe en warmt ze tot ze
dik wordt. Deze brij wordt met stroop
gegeten.
Biestpannekoeken.
Op 1 l. biest neemt men plm. 200 gr,
bloem, vermengd met een weinig bak
poeder. Op de gewone manier een be
slag maken, zout toevoegen en hiervan
pannekoeken bakken.
Biestkaas.
Hiervoor heeft men de eerste biestmelk
noodig, daar hiervan het stollend ver
mogen het grootste is. Een vuurvaste
schotel wordt iets ingewreven met vet
of boter. De biest wordt vermengd met
zout naar smaak, een klein geraspt
sjalotje en wat gedroogde en gemalen
ravigottekruiden. Deze kruiden zijn in
kleine zakjzs tegenwoordig overal te
krijgen.) De schotel wordt in den oven
gezet en op matige hitte laten we de
biest stollen. Na bekoeling is dit een
heerlijke belegging voor de boterham.
Verdere variaties zijn nog mogelijk in
den vorm van biest met appelen,
suiker of jam. De tijd van appelen is
wel zoo langzaam aan voorbij, maar.
hier en daar zijn er nog wel Land
vrouwen, die appels hebben. De appels
worden geschild en in kleine stukjes
gesneden. Vermengen met iets kaneel
en suiker, een vuurvaste schotel invet
ten, op den bodem de gesnipperde ap
pels leggen en hier overheen de biest
gieten. Verder op dezelfde manier laten
stollen als de biestkaasVoor garnee
ring leggen we na bekoeling hier en
daar een theelepeltje jam op den
schotel. H- J. Ridderhof.
