Kuikenverzorging
Het Hof ter Zande
Boeren let op!
vrucht en-plu klrap
(Vervolg van pagina 3)
van het Hof ter Zande. Men heeft tevens
eens een onderzoek ingesteld, aan de
hand van een oude kaart. In het plant
soen legde' men eveneens gangen bloot,
alsmede geraamten, terwijl men op de
plaats van de vroegere rentmeesters
woning, hiervan den kelder aantrof de
arduinen trap is er nu nog te zien.
Er moet hier in de Middeleeuwen een
uitgebreid complex gebouwen gestaan
hebben, daar de geheele omgeving vol
puin zit, geen vierkante meter grond
is er steenvrrj. Wie weet wat hier op
deze historische plek nog verborgen ligt,
er is nog zooveel waarover een sluier
hangt, zeer waarschijnlijk zijn er nog
belangrijke vondsten te doen.
De kapel bezit twee ingangen, een aan
den voorgevel en een kleineren aan den
zijgevel, in de schaduw van de kastanje.
Boven deze deur is een nis, waarin
eertijds een heiligenbeeld stond, bin
nen het kerkje zijn er ook twee nis
sen, maar grooter en slechts even boven
den vloer.
Het opvallendste van het interieur is
dat het zoo erg nieuw lijkt, wat afbreuk
doet aan de historische waarde, be
stond er indertijd geen mogelijkheid
om dit te voorkomeft? In het portaal
ziet men een ouden altaarsteen gelegen
op een paar steenen pilaartjes. Bij het
in gebruik nemen van het gebouw deed
hij dienst als dorpel, maar door het
ingrijpen van den toenmaligen pastoor
werd de gewijde steen waarvoor men
weinig eerbied scheen te hebben, later
verwijderd en opgesteld achter in de
kapel.
Voor den preekstoel in het koor liggen
ten viertal oude grafsteenen met hl-
scripties, terwijl op twee er van huis
merken voorkomen.
De donkerblauwe arduinen steenen zijn
uitstekend bewaard1 en dateeren alle ixit
de 17e eeuw. Uit de opschriften blijkt
dat 't hier notabelen en leden hunner
sibbe betreft, die hier ter aarde besteld
werden, enkele vermoedelijk in 'een fa
miliegraf.
De eene steen vermeldt: „Hier licht
begraven den eersamen ende discreten
Joames Crombeen saligher memorie in
si.in leven notabel van Hulster Am-,
bacht, overleden 26 Juny anno 1689".
Voorstellingen bevat deze zerk niet in
tegenstelling met de overige. Op den
steen er naast is onderaan 'n huismerk
uitgehouwen (zie fig. I). hierboven
staat: „Hier licht begraven de eerbare
Anna Lamgericx, de huijsvrouwe ge
weest hebbende van eersame Oornelis
Crabbe, sterf den X November
MDCXXVm, Bidt voor de ziele."
De derde steen draagt een afbeelding
van een engel met een ruit met aan
weerszijden een doodskop en een zand-
looper, het opschrift luidt: Hier licht
begraven den eersamen Adrijaan de
Keisere fa Martens, die overleet de
XVIII Meij 1626 en Cathelijne Snoecse,
fa Jans, zijnde huisvrouwe, die over
leet. Bidt voor de siele."
De laatste steen vertoont eveneens een
huismerk (zie fig. n) verwerkt in een
wapenschild, vastgehouden door een
heilige en het geheel geplaatst in een
roset. Hieronder leest men:
D O. M. Hier ligt begraven de eer
same Pieter Martens in sijne leven
geweest burgemeester van Heulster
Acmbacht. die starf den 14e Marte. A
1622 en de eerbare Elisabethe Bouwens
sh'n eerste huisvrouwe die starf de 7
Juny 1593 en de eerbare Margarite
Janssen sijn tweed'e huisvrouw, die
starf 10 December 1616. Bidt voor die
sielen.
Aan den linkerkant hangt een wapen
schild met den datum 19 Nov. .1713
en aan de overzijde herinnert een steen
aan de restauratie.
In de zijbeuk zijn in een kastje enkele
belangrijke vondsten opgeborgen. Men
ziet er een oude kloostermop, enkele
kleine vierkante plavuizen, schalie
scheven en een fraai aarden potje op
drie pooten en met twee oortjes. Ver
der een paar platte roode dakpannen,
vermoedelijk afkomstig van de 14e of
16e eeuwsche dakbedekking, en opge
graven in den boomgaard van de familie
Oollot, waar eens het uithof verrees.
Dit zelfde soort pannen treft men nu
nog aan op enkele oude gebouwen te
Gent en Brugge.
Een paar bijbels met opschrift. „Han-
tenisse en Ossenisse Anno 1791" en
een stuk leeren band waarop ,,St. Jan
steen Pastorale kerk van Axel" voltooi
en de kleine verzameling.
Elier op deze historische plaats spre
ken de eeuwen en waart de geest van
het vei'leden rond. Er heerscht een stem
mingsvolle sfeer en het apart karakter
treedt naar voren. Het oude kapelletje,
oe eenige Ned. Herv. Kerk in wijden
omtrek," getuigt van den pioniersarbeid
der oude monniken aan wie ons ge
west zooveel te danken heeft.
Vele vreemdelingen brachten reeds een
bezoek en gaven hiermede een voor
beeld aan onze eigen bevolking, waar-
an het grootste gedeelte niet beseft
welke kostbare historische en cultureele
waarden zij in hun midden hebben.
Laten we hopen, dat dit in de toekomst
maters zal zijn, dat men dan weer eer
bied en bewondering zal hebben voor
hetgeen dc voorvaderen ons nalieten,
dank zij de uitschakeling van den ver-
derfelijken invloed van de moderne
vervlakking. A. Cocquit.
In een goede grasren voor kuikens be
hoort he^gras kort gehouden te worden,
aldus dr. Te Hennepe in een artikel,
voorkomende in „Avicultura" van 26 Mei
1.1., en wel om verschillende redenen:
Ten eerste droogt lang gras niet zoo snel
op, althans de deelen vlak bij den bodem
niet en als de kuikens in nat gra~ loopen,
kunnen allerlei ongemakken ontstaan.
Ten tweede echter kan allerlei smetstof,
soms overgebracht uit andere bedrijven
door losvliegende vogels, o.a. musschen,
rustig tusschen het lange gras blijven
leven en wordt niet gedood door den in
vloed van het licht. In grasrennen met
onregelmatigen bodem, lange graspollen
en uitgekrabde gaten, kunnen de smet
stoffen lang blijven leven.
Bij zandrennen,
die omgespit worden wijst dr. Te Henne-
Ï>e vervolgens op een gevaar, dat men
oopt door te vaak omspitten: zoo'n ren
ziet er keurig frisch uit, maar de schijn
kan bedriegen Heeft men n.l. een ren
omgbspit waarvan de bodem besmet is
met coccidiën, dan zal men later, als
men de ren weer omspit, juist de smet
stof opnieuw aan de oppervlakte bren
gen. Daar coccidiën maanden en maan
denlang in den bodem kunnen blijven
leven, is dit gevaar dus lang niet denk
beeldig.
Zon en schaduw.
Hoewel zonlicht prachtig is voor kui
kens, moeten de diertjes toch gelegen^-
heid hebben van tijd tot tijd in de scha
duw te komen. Ook de drinkbakken moe
ten niet in de volle zon staan, omdat
het water dan lauw wordt en snel be
derft. Plaatst ze op een gaasbodem en
zorg, dat ze steeds gevuld zijn.
Na gewezen te hebben op de bezwaren,
die uit overbevolking kunnen voort
vloeien, zooals bijv. veeren- en teenen-
pikken, raadt dr Te Hennepe aan:
Vooral op de achterblijvers letten.
Deze worden van den voerbak weg ge
beten en kunnen sterk verzwakken.
Daardoor worden zij gevoelig vooV de
minste, of geringst; smetstof, vooral
coccidiën. Zij worden ziek en werken
als het ware als broedmachines van
smetstof, die zich in hun lichaam snel
vermenigvuldigt en dan met den mest
in groote hoeveelheden vrij komt.
Op warme dagen kan men niet voorzich
tig genoeg zijn.
Men late in de koppels geen kuikens, die
niet volkomen gezond zijn.
Dieren met ingetrokken hals, loshangen
de vleugels, ruige veeren. doffe oogen,
opvallend bleeke kleur van kop en bee-
nen, moet men apart zetten. Wil men
ze niet direct opruimen, houd ze dan
eenige dagen sterk in observatie en be
handel ze zorgvuldig Komen ze bij, dan
is het mooi en worden ze erger, dan
hebben ze tenminste niet de kans gehad
andere te besmetten.
Wanneer slapen op stok?
Als de kuikens goed groeien, kan men
ze met 6 of 8 weken reeds aan het sla
pen op den stok gewennen. Men plaatst
dan een rooster van latten op den grond
en bereikt daardoor, dat de kuikens al
vast van den grond af zijn en zich in
koude nachten niet verdringen.
Er wordt wel eens gezegd, dat kromme
borstbeenderen ontstaan doordat de kui
kens te vroeg op stok gegaan zijn, doch
dit is onjuist. Bij kromme borstbeende
ren is er meestal sprake van Engelsche
ziekte, waardoor de kam van het borst
been week is en dan gemakkelijk inge
deukt wordt door den stok waarop het
lichaam rust.
Het gevaar voor luizen en mijten
wordt met warme dagen steeds grooter.
Het beste middel hiertegen is ook al
weer uiterste reinheid en vooral tegen
woordig kan daar niet genoeg op ge
wezen worden, daar we niet meer over
voldoende geneesmiddelen beschikken
Een middel tegen huidparasieten, dat
ook steeds aanwezig moet zijn en nog
kan zijn in ieder hok. is eer behoorlijk
stof bad. Dit kan men vullen met fijn
zand, houtasch en als men het heeft nog
mengen met wat zwavel, tabaks tof of
insectenpoeder. Hoofdzaak is droog, zeer
fijn zand, waarin de dieren zich goed
baden kunnen en hun huid reinigen. En
verder is er nog een apparaat, dat in
de hokken niet mag ontbreken, n.l. de
gritbak, waarin we als materiaal ge
bruiken schelpjes, gemalen puin of fijne
steentjes.
[n de week van 410 Juni 1944
ZcJhdag 4 Juni 8.00 Hilv. I: D. v. d. Bos
poort over „Het groene veld".
Maandag 5 Juni 13.00 uur Ililv. I: „Vee
artsenijkunde van weleer".
Dinsdag 6 Juni 13.00 uur-Jiilv. I: Repor
tage over oude gebruiken en gewoonten in
den Gelderschen Achterhoek.
Woensdag 7 Juni 13.00 uur Hilv. I: De
Jonge Landstand te Halle-Varsseveld hield
een bijeenkomst, waarvan enkele flitsen.
Donderdag 8 Juni 13.00 uur Hilv. I: De heer
Herwig over „De zomersnoei bij appel en
peer".
Vrijdag 9 Juni 13.00 uur Hilv. I: Weke-
lijksch nieuws en wenken voor boer en
tuinder.*
18.45 uur Hilv. I: In de serie van „De Di
rectie van den Landbouw" zal er een lezing
worden gehouden over de bijenhouderij in
Nederland.
Zaterdag 10 Juni 13.25 uur Hilv. I. De we-
kelijksche wandeling. Door het Achterhoek-
sche landschap.
13.55 uur Hilv. I. De Directie van den Land
bouw geeft wenken voor volkstuinders.
Op onderstaande data, die van
belang zijn, dient U goed te
letten!
5 Juni: Laatste dag'voor het inle
veren van de geldige kunst-
mestbonnen bij den leverancier.
6 Juni: Paardentaxatie te IJzen-
drjke. Premiekeuringen van
stieren en vrouwelrjkfokvee te:
Zaamsiag om 10.30 uur; Hoek
om 2.00 uur.
7 Juni: Paardentaxatie te Oost
burg. Premiekeuringen van stie
ren en vrouwelijk fokvee te;
Kloosterzande om 9.00 uur;
Graauw om 12.00 uur; St. Jan-
steen om 3.00 uur.
8 Juni: Axel om 10.30 uur; Abs-
dale om 2.00 uur.
9 Juni: Zuiddorpe om 10.00 uur;
Philippine om 2.00 uur.
13 Juni: Paardentaxatie te Goes.
Premiekeuringen van stieren en
vrouwelijk fokvee te: Grijps-
kerke om 9.30 uur; Gapinge
om 2.00 uur.
14 Juni: >vagtekerke om 10.0#
uur; Meliskerke om 2,00 uur.
L5 Juni: 's H. Abtskerke om 8.30
uur; Goes om 12.00 uur.
16 Juni: Paa.rdentaxatie te Mid
delburg. Premiekeuringen van
stieren er. vrouwelijk fokvee te:
Koudekerke om 9.30 uur; Big-
gekerke om 2.00 uur.
De keuringen te Hoek en Goes
dragen het karakter van een fok-
dag. De fokdag te Goes wordt
gehouden in den boomgaard lig
gende aan den Patijnweg, tusschen
Goes en KI oe tin ge.
De"
Het is gebleken dat het zeer noodig is
meer bekendheid te geven aan het ma
teriaal dat bij den intensieven fruit
kweek in gebruik is. Zoo b.v. het pluk-
materiaal en dan in het bijzonder de lad-
voor een Plu kf rap.
der, welke alom bekend is en welke
wordt gebruikt voor de hoog-halfstam-
fruitboomen. Maar in de struikentuinen
ziet men het snoeien, dunnen, plukken
nog met behulp van verschillend mate
riaal uitvoeren. De rechte trap, de ouder-
wetsche welke den vorm heeft van de
huishoudtrap dus op 4 pooten, verdwijnt
meer en meer uit den fruittuin In de
plaats hiervoor komt de driepoóter, de
z.g. Amerikaansche vruchtenpluktrap.
Deze biedt vele voordeelen. Door den uit-
'staanden poot is het mogelijk de trap diep
in den boom te plaatsen en doordat deze
trap op drie pooten staat valt men niet
gauw om en kan men een groote breedte
bewerken. Ook in bessentuinen is deze
trap wel te gebruiken ofschoon daar
de ladder het meest wordt gebruikt.
Ir. van der Plassche, Inspecteur van
den tuinbouw heeft deze trapvorm
vanuit Amerika naar Nederland ge
bracht. Hij komt hier in twee uitvoe
ringen voor n.l. met sporten en ook met
treden. De trap met treden biedt m.i.
enkele voordeelen. Op een traptrede kan
men zeer gemakkelijk los staan; dit is
op een sport niet mogelijk.» Daar de
boomen van de trap met treden boven
de dekplank nog doorloonen kan men
zelfs met gemak los op de dekplank
staan om de vruchten te plukken.
De schets van de pluktrap vertoont een
trap met 8 treden. Het is zeer goed mo-
fel ijk de trap grooter te maken. Men
oude er dan rekening mede dat de
schoren ook langer gemaakt moeten
worden.
Op zeer losse gronden is het wel aan te
raden om ook de schoren evenals den
poot van een klos te voorzien, ter voor
koming van scheef gaan staan van de
trap. Het geheel moet goed passend in
I elkaar gezet worden daar anders de trap
slap wordt.
