meuwe
MUZIEK
se mm
midlandtheater
berneuzen
Der Kanal
The end of august
Kindergarten
La Gifle
film
Paris-Texas
Liquid sky
De dream
Desperately seeking Susan
Fort Apache
Prizzi's honor
DESPERATELY
(loveniersdoelen
/liddelburg:
)ER KANAL
leg ie: Andrej Wajda
li 7 jan.
ilmhuis Zuidland
'erneuzen:
HE END OF
kUGUST
eg ie Bob Graham
on 16 jan, 20.00 uur
(INDERGARTEN
egie Jevgeny
evtoesjenko
on 23 jan, 20.00 uur
A GIFLE
egie Claude Pinoteau
on 30 jan, 20.00 uur
Der Kanal, Het kanaal, maakt onderdeel uit van drie
films van Andrej Wajda, waarin hij de Poolse situatie
na de oorlog van zich af probeert te filmen. Dit is de
tweede in de reeks, gemaakt in 1958. In Cannes werd
Der Kanal onderscheiden. B.J. Bertina zag deze film
in 1976 en vond dat Der Kanal van de drie nog de
meeste uitdrukkingskracht had. Het gaat om de
laatste strijders in Warschau tegen de Duitsers. Ze
proberen zich op een afschuwelijke manier in het
ghetto staande te houden, vluchtend in het
riolenstelsel onder de in puin geschoten straten. 'Je
ziet een beklemmende, tevens sterk gespeelde
verzetsfilm, waarin de ondergang in de riolen door
Wajda kon worden gereconstrueerd als een Dantes-
ke martelgang door een hel van destructie en verval',
noteerde Bertina. Een groep mensen gaat met elkaar
ten onder. Van de drie mannen die tenslotte via een
versperde uitgang het daglicht bereiken, bezwijkt er
nog een aan een handgranaat. Dat is teveel voor de
overgebleven commandant, die een wanhoopsdaad
verricht. Een behoorlijk dosis pathetiek, vindt
Bertina, 'maar gegrond door zoveel besef van de
meest barre werkelijkheid, dat de gewekte spannin
gen verschrikkelijk menselijk overkomen. Nog
steeds.'
New Orleans, 1900. Edna en Leonce Pontellier
arriveren met hun kinderen voor een vakantie aan
zee. Leonce is net als hun vrienden, een aristocra
tische Creool. Tegen Edna is hij afstandelijk. Zij is
vriendelijk tegen de andere vrouwen en moeders,
vooral tegen Adele en is ook in hun gezelschap als zij
de mooie jonge Robert ontmoet. Hij is erg attent en
vleit haar. Op een zondag gaat hij met Edna mee op
een ferryboat die hen naar de kerk brengt. Zij voelt
zich slap en moet gaan liggen; Leonce is kwaad als
zij later dan verwacht terugkomen. De volgende dag
is Edna zeer van streek als Robert besluit naar het
buitenland te gaan. Ze mist zijn gezelschap en denkt
dat ze verliefd op hem is. Zich zeer eenzaam voelend,
ontwikkelt ze haar talent om te schilderen en raakt
bevriend met de wijze en openhartige Mile. Reisz,
een oudere pianiste. Ze shockeert de moederlijke
Adele door haar te vertellen dat ze meer in het
schilderen is geïnteresseerd dan in haar kinderen.
Leonce, geërgerd door het abnormale gedrag van
Edna, consulteert een bevriend dokter; deze denkt
dat een bezoek van haar vader Edna wel een beetje
zal kalmeren. Als Leonce voor zijn werk naar new
York vertrekt, leidt Edna's belangstelling voor
paarden ertoe dat ze de onstuimige Arobin ontmoet.
Vastbesloten om haar eigen leven te leiden, verhuist
ze naar een nieuw en kleiner huis waar Arobin haar
regelmatig bezoekt en ze een verhouding krijgen.
Dan keert plotseling Robert terug en Edna begroet
hem in verrukking in de veronderstelling dat ze nu
eindelijk samen zijn. Maar de komst van Arobin en
Edna's tijdelijke afwezigheid (ze had beloofd bij de
bevalling van Edna aanwezig te zijn), zorgen ervoor
dat Robert zijn geduld verliest. Als Edna terugkomt,
is hij weg. Wederom alleen, loopt ze de zee in....
De aktie van 'Kindergarten' vindt plaats tijdens de
Tweede Wereldoorlog. Zelf heeft de regisseur de
films als volgt omschreven: hij gaat over een volk in
de oorlog, gezien door de ogen van een kind. De
hoofdpersonen in deze grotendeels autobiogra
fische film, de jonge Zhenya (gespeeld door de
Moskouse schooljongen Serezha Gusak) maakt in
1941 een lange reis vanuit Moskou, waar in de
buitenwijken hevige gevechten tegen Hitler's troe
pen hebben plaatsgevonden. Hij gaat naar de
betrekkelijke veiligheid van een dorpje in Siberië
waar zijn grootmoeder woont; een reis die men kan
zien als een odyssee.
In de stampvolle trein, waarin Zhenya het sombere,
overbevolkte Moskou verlaat, ontmoet hij verschil
lende mensen en leert hij hun deugden en
ondeugden kennen. Niet iedereen realiseert zich de
tragiek van de situatie maar er hangt een
onheilspellende sfeer in de lucht. Al snel neemt het
onheil de vorm aan van vliegtuigen met hakenkrui
sen die de trein onder schot nemen.
In de nabijheid van de dood krijgen zij die de
slachting overleven een nieuw gevoel van eenheid.
Onder invloed van een ingrijpend drama wordt het
gevoel van onderlinge saamhorigheid sterker. De
dood van een mede-passagier veroorzaakt eenzelfde
soort verdriet als de dood van een familielid. Zhenya
beleeft deze ervaringen voordat hij zijn bestemming
bereikt. Hij wordt aangevallen door zwarthandela
ren vanwege het jatten van een gekookte aardappel,
een sterk vermagerde, zwervende oude vrouw deelt
haar voedsel met hem en hij ontmoet jonge arbeiders
in een munitiefabriek. Uit eigen ervaring leert hij de
woede en haat jegens de vijand kennen en tevens het
egoïsme en de hoge prijs van medelijden. De jongen
begrijpt dat in deze verwarring ieder zijn eigen
normen hanteert, maar dat verraad aan het
vaderland nooit te rechtvaardigen is.
Om de realiteit zo dichtmogelijk te benaderen heeft
Jevtoesjenko zoveel mogelijk met amateurs gewerkt.
De achttienjarige studente Isabelle (Isabelle Adjani)
leeft samen met haar vijftigjarige vader (Lino
Ventura), die les geeft op een gymnasium in hun
Parijse flat, die al enige tijd door de moeder (annie
Girardot) is achtergelaten, ze is er met een nieuwe
vriend vandoor naar Australië. Isabelle heeft het
felle, impulsieve karakter van haar vader geërfd, wat
gekoppeld aan de moeilijke periode waarin deze
twee mensen zich bevinden, tot steeds grotere
conflicten leidt. Daar komt nog bij dat de vader door
de strubbelingen met zijn leerlingen, die meer
inspraak eisen, zijn baan kwijtraakt en ontdekt dat
zijn nieuwe minnares er geruisloos vandoor is
gegaan. De dochter geeft haar studie medicijnen
eraan, ze weet toch al helemaal niet wat ze wil en
stapt van het ene vriendje naar het andere. De vader
weet steeds minder raad met de grillen van zijn
wispelturige dochter en dient haar op een gegeven
moment een geweldige klap toe (la gifle). Isabelle
kan hem die klap niet meer vergeven; ze vlucht
uiteindelijk, een nieuwe vriend in haar kielzog
meezeulend, naar Engeland, waar haar moeder zich
op dat moment bevindt. Dit gegeven uit een
alledaagse leven van een Parijse familie is door
regisseur Claude Pinoteau tot een uitbundige
komedie geworden. Voor het scenario heeft hij de
medewerking ingeroepen van Jean-Loup Dabadie,
wel de beste scenario-schrijver van Frankrijk
genoemd.
Er is veel te lachen, toch hangt er over de hele film
een waas van melancholie; het onontkoombare
proces waarin illusies tegenover elkaar of zichzelf
verloren raken; een proces dat zich in alle generaties
blijft voltrekken.
januari
Een man loopt schijnbaar doelgericht door een
troosteloze zandwoestijn, de blik op oneindig.
Huilende mondharmonicaklanken van Ry Cooder
begeleiden zijn eenzame gang. Een scène uit het
begin van de film van Wim Wenders, die ongetwijfeld
tot de klassieken gaat behoren, ondanks dat het een
nogal melodramatische film is. De eerste helft van
Paris-Texas is het sterkst. De man is niet tot praten te
bewegen. Niet bij een arts, die hem behandelt als hij
bij een woestijnpost is ingestort, en aanvankelijk bij
zijn broer, die hem vier jaar lang niet heeft gezien.
Langzaamaan wordt duidelijk welk drama zich in zijn
leven heeft afgespeeld. Hij wordt in het gezin van zijn
broer opgenomen en neemt zich voor om wat er
destijds is misgelopen in elk geval vooreen deel weer
goed te maken. Dat leidt tot dramatische gesprekken
tussen hem en een vrouw in een peephouse: hij kan
haar zien, maar zij hem niet.
Punk-rock, science-fiction en zwarte humor in
Liquid sky, wat slang is voor heroine. Tijdens een
new wave modeshow landt op het dak van fotomodel
Margaret een vliegende schotel. Zonder het te weten-
wordt zij het proefkonijn van het wezen dat zich in de
schotel schuil houdt. Een Duitse geleerde vermoed*
vanaf het begin dat het UFO-wezen iets fataals in zijn
schild voert en hij lijkt gelijk te krijgen als de
minnaars van Margaret stuk voor stuk hun orgasme
niet overleven. Margaret begint te denken dat ze over
geheimzinnige krachten beschikt en ze wendt die
aan om haar onwelgevallige mensen te elimineren. -
Pas later dringt tot haar door dat ze slechts een
werktuig is.
De droom (Fries: de dream) is een film over de
Nederlandse Dreyfus-affaire, de Hogerhuiszaak.
Aan het eind van de vorige eeuw werden drie
broertjes Hogerhuis in Friesland veroordeeld tot
lange gevangenisstraffen, onschuldig. Justitie wilde
een voorbeeld stellen om het neemt en eet van de
sterk in opkomst zijnde socialisten in te perken. De
daders, het ging om een diefstal, waren bij de broers
bekend, maar ze zwegen, want het waren socialisten.
Peter Tuinman kreeg voor zijn acteerprestaties op de
Nederlandse Filmdagen een gouden kalf. De film
werd ook met een gouden kalf bekroond voor de
beste montage.
Paris-Texas
Twee vrouwen, meiden, spelen de hoofdrol in deze
film van Susan Seidelman. De een is getrouwd en
leidt een saai bestaan, de ander is haar tegenpool: ze
neemt het leven, zoals het op haar afkomt. Het
contact tussen Roberta en Susan ontstaat door een
advertentie, waarin Susans enige vriend Jim haar
oproept: Desperately seeking Susan. Roberta besluit
er op af te gaan. Een frisse komedie.
In een overzicht van de filmgeschiedenis is de
vertoning van een western, zeker van John Ford, op
zijn plaats. Fort Apache kent een sterke rolbezetting:
John Wayne, Henry Fonda en Shirley Temple. Fort
Apache, een vooruitgeschoven post, wordt onder
nieuw commando gesteld van kolonel Thursday. Hij
neemt zijn intrek in het fort met zijn dochter
Philadelphia, die zich dadelijk sterk aangetrokken
voelt tot luitenant Michael (TRourke. Thursday's
strenge opvattingen stroken bepaald niet met die van
de manschappen en hij komt dan ook regelmatig in
aanvaring met kapitein York. De Apachen verlaten
het reservaat, maar York weet Cochise ervan te
overtuigen dat hij bij terugkeer gerespecteerd zal
worden; hij geeft hem zijn woord van eer. Dan blijkt
dat Thursday York heeft gebruikt om de indianen in
de pan te kunnen hakken. Maar deze slag loopt uit op
een smadelijke nederlaag voor het leger.
Charley Partanna is de pleegzoon van de oude dom,
de familieoudste, van de familie Prizzi. De Prizzi's
zijn betrokken bij allerlei lounche zaakjes. Soms
nemen ze zelfs huntoevlucht tot huurmoordenaars
om iemand uit de weg te ruimen. Charley, een
veertiger, is aan dit soort praktijken gewend, maar hij
is verbijsterd als blijkt dat Irene, de mooie vrouw op
wie hij verliefd is geworden, een door de familie
gehuurde moordenaar blijkt te zijn. Niettemin kan hij
haar niet loslaten en hij trouwt met haar. Door allerlei
verwikkelingen en intriges komt het zover dat
Clïarley de opdracht krijgt Irene uit de weg te
ruimen. Charley staat voor het blok: wat weegt het
zwaarst, zijn trouw aan de familie of zijn liefde voor
Irene.
Desperately seeking
Susan
't Beest Goes:
PARIS-TEXAS
Regie: Wim Wenders
vrij 3 jan, 21.00 uur
LIQUID SKY
Regie: Slava Tsuker-
man
vrij 17 jan, 21.00 uur
DE DREAM
Regie: Pieter Verhoeff
vrij 31 jan, 21.00 uur
De Klomp, Ovezande:
LIQUID SKY
Regie: Slava Tsuker-
man
zon 19 jan, 20.30 uur
Meccano Middelburg:
SEEKING SUSAN
Regie: Susan
Seidelman
wo 1 t/m zo 5 jan,
19.00 uur
FORT APACHE
Cinematheek/
filmgeschiedenis
Regie: John Ford
ma 6 jan, 20.30 uur
PRIZZI'S HONOR
Regie: John Huston
met Jack Nicholson,
Kathleen Turner,
Angelica Huston
ma 6 t/m wo 8,
21.30 uur
PflflHjanuari 37
