'WE BEUKEN DE LACH
ER NIET IN'
W.
de nieuwe snaar
'Met Humo, Leo de Haes.'
Ik bel in de veronderstelling dat Humo in het recente verleden wel eens
een verhaal geschreven zal hebben over De Nieuwe Snaar.
Een leuke groep, die tenslotte ook nog eens met een tv-programma in
Montreux een prijs wonnen. Een radio- en tv-blad moet daar wel 'ns iets
aan gedaan hebben, dacht ik zo.
Ik zoek de schrijver van zo'n artikel. 'Nou, nee hoor. We hebben nooit een
verhaal gehad. Maar ik ken die kerels. Er wonen er twee bij mij in het dorp.
Ik maak wel wat.'
Leo de Haes blijkt zelfs nog met ze op het toneel te hebben gestaan.
Oude kennissen spreken elkaar weer eens.
Leo de Haes
de nieuwe snaar
De Nieuwe Snaar. Ik heb erzelf nog mee op de bühne
gestaan, maar dat is alweer vijftien jaar geleden. De
groep heette toen De Snaar en het was één van de
vele Vlaamse volksmuziekgroepjes die in het spoor
van Wannes van de Velde als paddestoelen uit de
grond rezen. Tien jaar hebben ze met trekzak, viool
en hobo Vlaamse folk gespeeld. Maar toen de eerste
violist opstapte en Geert Vermeulen diens plaats
innam naast de gebroeders Jan en Kris De Smet,
sloeg het trio resoluut een andere richting in.
Het accordeon, de hobo en de viool werden als
basisinstrumenten gehandhaafd, maar nu om er
allerhande leuke uitstapjes in de meest diverse
muzikale genres mee te maken. Het heeft ze geen
windeieren gelegd. In 1983 wonnen ze op het
humorfestival van Montreux de Bronzen Roos met
het tv-programma Musicomocolor, een muzikaal,
visueel en bont gekleurd spektakel. De Nieuwe
Snaar brengt geen theater, maar ook geen heus
concert. De Nieuwe Snaar is volstrekt uniek. Er is
geen groep, waarmee je ze kunt vergelijken. Noem
het eventueel muziektheater of visuele muzikale
humor.
De grappen van De Nieuwe Snaar hebben iets van
het koldereske van de Marx Brothers, iets ook van de
zachte waanzin van wijlen Jaques Tati, maar dan
telkens met de 'plezante' Belgische slag. Hun vorige
programma heette affichebreed Fragmenten uit de
geïllustreerde muziek. Het nieuwe programma,waar
mee ze momenteel door Nederland toeren, heet
kortweg Lala. Dat zegt alles, maar tegelijkertijd ook
niets. Typisch De Nieuwe Snaar.
Hoelang zijn jullie al professioneel aan het werk?
Jan de Smet (32, zang en accordeon): 'Twee,drie
jaar, en het lukt aardig. We maken wel zeer lange
dagen, maar dat komt doordat we alles zelf doen. De
eerste de beste popgroep heeft vier, vijf roadies om
zich heen, maar wij doen alles zelf, samen met twee
technici. Het voordeel daarvan is, dat je voeling blijft
houden met het programma. Je bent er van a tot z bij
betrokken. Wij hebben zelf alles in handen.'
De echte doorbraak is voor jullie gekomen met die
bekroning in Montreux, nee?
'In België ja, en ook wel in Nederland. Vooral in
België beschouwden de mensen ons nog altijd als
een volksmuziekgroep, maar na ons bekroonde tv-
programma gingen de ogen open. Intussen hadden
we echter al anderhalf jaar met dat programma in het
buitenland gespeeld: Canada, Zwitserland, Duits
land, Frankrijk, noem maar op. We zijn internatio
naal. Vorig jaar hebben we 65 procent van onze
concerten in het buitenland gegeven.'
De Nieuwe Snaar is natuurlijk niet of weinig
gebonden aan taal.
'De tekst is inderdaad van ondergeschikt belang, al
hebben we in ons nieuwe programma Lala vijf liedjes
op tekst van Hugo Matthijsen, een van de
waanzinnige tekstschrijvers van Bart Peeters. Die
liedjes zijn zeer welkom. We hebben nu het gevoel
dat de liedjes die we zingen ergens op slaan. Vroeger
was de liedjestekst een alibi om niet lalala te neuriën.'
Hoe grappig zijn die liedjes? (haha)
'Ze getuigen van een gezonde waanzin. We zijn
allesbehalve een geëngageerde groep. Afgezien
daarvan willen we terug naar een pure muzikale en
visuele vorm van humor.'
Hoe zou je die humor omschrijven?
Ik kan dat moeilijk in woorden vatten. Het is een
mengsel van alle mogelijke invloeden: van folk, pop
tot klassiek. Momenteel verdiepen we ons bij
voorbeeld in de soul-muziek van de jaren zestig. We
spelen nu in ons busje niets anders dan Sam Cooke,
Otis Redding en Sam Dave. Dat zijn nu voor ons de
hits, maar over een jaar zijn we waarschijnlijk weer
aan andere muziek verslaafd. We maken eigenlijk
van de meest diverse genres muziek een balans op
24
Jan de Smet: 'Vroeger
was de liedjestekst
een alibi om niet lala
te neuriën'
en we kijken dan wat we ermee kunnen doen. De
ware uitdaging is dat we met de combinatie viool,
accordeon en hobo, wat in de volksmuziek niet zo
bizar is maar voor andere muziekgenres wel, toch het
allerbeste uit die verschillende soorten muziek
proberen te halen.'
Om ze te parodiëren?
'Niet echt. Ik heb teveel liefde voor die muziek om ze
belachelijk te maken. We willen dus zeker niet een
bepaalde muziekstijl ridiculiseren. We behandelen
muziek met de nodige eerbied. Anderzijds dikken we
bepaalde cliché's wat aan en daardoor wordt het
grappig. Of: we brengen er wildvreemde dingen bij,
een electrisch mes bijvoorbeeld, zodat het uit-ein
delijk toch op de lachspieren begint te werken. Wij
brengen geen dodelijke humor, we beuken de lach er
niet in. Het programma is zeer traag opgebouwd,
maar na een tijd werkt het toch en komt de vonk
over.'
Is dat beïnvloeding doorRadeis, de leukste groep die
België ooit heeft gehad?
'Jaja, het heeft geen zin om dat te loochenen. Na tien
jaar volksmuziek kwam het ons de strot uit en door
allerlei omstandigheden trokken we veel met Radeis
op. We hebben gezien hoe zij met simpele middelen
en kleine verschuivingen humor maakten en zij
hebben ons de stoot gegeven om het in dezelfde
richting te zoeken. Het verschil is dat elk Radeis-lid
vanuit zijn eigen achtergrond werkte: de ene was
decorbouwer, de andere acteur. Wij zijn en blijven op
de eerste plaats muzikanten.'
Lillie worden ook vaak met de Marx Brothers
^geleken. Jij zou dan Groucho zijn.
ie vergelijking komt niet van ons, maar er zijn
vereenkomsten: we zijn met twee broers,De Nieuwe
tw 9ar 'S 6®n tr'° en °°k k'j de Marx Brothers waren er
ee muzikanten. Maar dan houdt het ook wel op. We
ahc 20 verl:>aal en brengen niet hetzelfde soort
on r?+ humor' k'Jken wel naar de Marx Brothers
Pptoorlijk,Z0alswii °°k beïnvloed zijn door Tati of
r Sellers of Monty Python. We proberen van alle
grote komieken iets te leren.'
Profiteert De Nieuwe Snaar ook niet een beetje van
het Gekke-Belgen-Effect in Nederland? Ik denk aan
het succes dat Urbanus, Bart Peeters, Kama-
gurka en Herr Seele er hebben.
'Dat speelt mee, ja. Eén van de standaardzinnen
waarmee we in Nederland gepromoot worden is: Aan
de reeks gekke Belgen kan worden toegevoegd: De
Nieuwe Snaar. We hebben daar niets tegen. Ik ben
zelf een fan van Urbanus of Kamagi^rka. We zijn dus
zeer tevreden dat we in datzelfde rijtje worden
opgenomen. Het streelt ons ego en het doet de kassa
rinkelen.'
Alleen al in januari hebben jullie 20 optredens in
Nederland. Hoe is het tot dusver meegevallen?
'Prachtig, dank u. Twee jaar geleden hebben we al in
het Shaffy-circuit getoerd en dat was een heuse
meevaller. Dit jaar worden we echter geconfronteerd
met het deftige schouwburgpubliek, waar de meeste
mensen meer verstand hebben van theater dan van
muziek. Dat is een enorme uitdaging, want eigenlijk
beschouwen we het publiek als de vierde man van de
groep. Het publiek is voor ons zo'n beetje de
aangever en veel van onze visuele ideetjes worden
aangepast aan de reacties van het publiek. In een
grote schouwburg is dat echter veel moeilijker, maar
toch proberen we het. Die twintig optredens deze
maand beschouwen we eigenlijk als try-outs. Elke
dag wordt er nog aan het programma veranderd. Het
rare is dat we in Nederland in het theatercircuit
zitten, terwijl we eigenlijk muzikanten zijn. Dat vergt
dus wel enige aanpassing, zowel van ons als van het
publiek. Gelukkig vervagen de grenzen tussen
theater en de muziekscène meer en meer. Als we op
theaterfestivals spelen, zijn de mensen blij dat er bij
wijze van afwisseling door ons wat muziek gespeeld
wordt en op muziekfestivals schudden we de
mensen opnieuw wakker door onze visuele en
humoristische aanpak. Wij eten voortdurend van
twee ruiven mee.
De Nieuwe Snaar
Dorpshuis
Wemeldinge,
zat 22 febr, 20.00 uur
lfebruari 25
