forum
Coop Himmelblau
Anne en Patrick Poirier
forum
Nog
forum 86
J
wooncomfort. Bij het aan de man brengen van zijn
oplossing gaat hij nogal provocerend te werk: 'En
wat als de zwaartekracht opgeheven is, heren
architecten!' De hedendaagse bouwkunst vindt hij
een perverse en zichzelf vernietigende schakel in de
vastgoed-sector. Hij ziet er onnozele aspiraties in
van een gedateerd architectuur-idealisme. In beide
gevallen kan de architect slechts van zijn overbodig,
heid getuigen. Verwonderlijk is het dan ook niet dat
hij in België een algemene bouwstop afkondigde
voor onbepaalde tijd. Om zijn woorden dat België af
is, kracht bij te zetten, plaatst hij in 1979 'De laatste
steen van België'. Het materiaal is beton, typisch
materiaal van de oude architectuur, volgens Deleu.
Hij zei eens dat het zijn ambitie is 'mee te werken aan
de vormgeving van een toekomstbeeld van de aarde,
waarin ieder, in elke willekeurige woonvorm kan
leven'. Wat de wereldbouwkundige in Middelburg
aan bouwsel zal laten zien, is nog onbekend. Op de
tentoonstelling in de Vleeshal over ontwerpen voor
een nieuwe pier (vorig najaar) zag Deleu een
boortoren voor de boulevard als een uitstekende
oplossing.
Onder de naam Coop Himmelblau werken de
Weense architecten Wolfgang Prix en Helmut
Swiczinsky. 'Architectuur moet branden', was ooit
hun devies. Nu gaat het het tweetal meer om open
architectuur. Het idee is niet nieuw, want architect
Theo van Doesburg schreef in 1924 al over open
architectuur, ruimtes die naar functionele eisen
moeten worden ingedeeld.
De ideeën van de Weners wijken echter sterk af van
de sociale woningbouwideeën van deze eeuw door
bijvoorbeeld geen rechte hoeken te gebruiken. Coop
wil grote, vrij in te delen woonruimtes maken. Ze
verzetten zich tegen de ontwikkeling die mensen uit
binnensteden verdrijft naar kleine rechthoekige flats
in de buitenwijken. Hun open huis uit 1983 toont dit
duidelijk aan. Het bevat honderd vierkante meter
woonruimte die naderhand kunnen worden inge
deeld door de bewoners. Niet de constructie van het
gebouw bepaalt het wonen, maar de vraag hoe een
mens de gang doorloopt, een ruimte binnen gaat,
een raam open doet, enzovoorts. Het zijn kortom
geen op hol geslagen idealisten; hun ideeën zijn
uitvoerbaar, al gebeurt dat mondjesmaat. Een
verhaaltje ter illustratie van hun onaangepaste
werkwijze. Een paar jaar geleden kreeg het tweetal
opdracht snel en goedkoop een schoenenwinkel te
verbouwen. Uit die voorwaarden putten ze inspiratie.
In het ontwerp waren alleen de schoenenrekken
recht. Een bouwvergunning was er niet. Daarom
werd er 's nachts gewerkt als de ambtenaren sliepen.
Het extra voordeel was dat er overdag meer tijd was
voor het stelen van bouwmateriaal. Daardoor was de
verbouwing ruim op tijd en goedkoop, terwijl het
resultaat nog interessant was ook. De schoenen
winkelier was aanvankelijk de wanhoop nabij en
legde zijn moede voorhoofd tegen de schots en
scheve winkelruit. Door de reacties zal de man
intussen ongetwijfeld zijn bijgedraaid.
In Middelburg maakt Coop Himmelblau geen
installatie. Het tweetal leidt wel een workshop en
geeft lezingen.
De bewegingloze blik van de reusachtige boeddha's
in Angkor, die door de eeuwen was heengegaan, en
later de stenen blikken van de Hermes standbeelden
in de tuin van Villa Medici in Rome zette het Franse
8 nliTlfebruari
echtpaar Poirier aan tot intensieve bestudering van
oudheidkundig werk. De mythologische sfeer
fascineert het tweetal, omdat ze via mythologieën
een weg menen te kunnen vinden naar het
onbewuste, op de manier zoals ook Freud de
verbanden legt. 'Het is niet alleen nodig', schrijven
ze, 'die krachten van het Heelal, die de wereld van het
materiële beheersen, bloot te leggen, maar ook die
krachten die ons zieleleven sturen en ons gedrag
reguleren. Daarom boeien de mythologieën van
verre streken en van verre tijden nog steeds de
mensen van de twintigste eeuw (en niet alleen de
godsdiensthistoricus). Want zij weten onbewust dat
er ergens een relatie bestaat tussen die verre mythen
en een gedeelte van henzelf dat nauwelijks bekend
is.'
In dezelfde sfeer ligt hun belangstelling voor
bouwsels uit de oudheid, over het algemeen ruïnes.
En zo komen we ook op architectuur, want dat is
tenslotte het thema van Forum. De Fransen zijn
voornamelijk met de architectuur van de verbeelding
bezig, ze tonen hun eigen mythologieën. Wie deze
persoonlijke mythologieën kan 'lezen' wordt moge
lijk wijzer omtrent het onbewuste.
Er prijken nog twee namen op het lijstje, die van Bag
Lootsma en van Alfred Eikelenboom. Lootsma geett
een lezing en Eikelenboom maakt tevens een
installatie. Helaas is door gebrek aan informatie over
deze twee jongens niets naders te vermelden.
Zaterdag 8 februari, Koorkerk Middelburg, 15.00 uur,
opening manifestatie Forum.
Abdijcomplex en Wandelkerk: installaties van Luc
Deleu, Cornell's Rogge, Anne en Patrick Poirier, Pjotr
Muller; diverse audio-visuele presentaties.
Van 8 februari tot en met 9 maart, dagelijks van 10.00
17.00 uur.
Workshops, lezingen, discussies, presentaties van 8
tot en met 12 februari (zie voor informatie de
dagagenda achterin).
Wijzigingen in het programma zijn mogelijk. Voor
informatie bellen naar Maria, Rosa Boezem, 01180
28301 of van 8 t/m 12 februari de Kuiperspoort
01180-33095.
De overige deelnemende kunstenaars zijn: Nigel
Coates, Coop Himmelblau, Alfred Eikelenboom,
Bart Lootsma.
win^er.pa^' boven: Tegenstelling, de are de triomphe van
pAntwerpernaar Luc Deleu.
Fotn 0nder: Sociale woningbouw van Coop Himmelblau.
en p 7ChtS doven: Een beet ander werkstuk van Anne
Poirier dan dat op voorpagina, wel weer
p bmdmg met de oudheid.
0 onder: Een stadsgezicht van Alfred Eikelenboom.
niHRfebruari 9
