theater
dans
Alexandra Radius en
Han Ebbelaar
Dans Plus, een danscultuur?
Madame Arthur
Theo Joling
Smaakstaal
De Muizenval
Inpikken en wegwezen
De Cactusbloem
'Op het lijf geschreven', Alexandra Radius en Han Ebbelaar in choreografie van Nils Christe.
Foto Jan Swinkels.
Schouwburg Middelburg, 4 maart
In 1959 begonnen Radius en Ebbelaar hun
danscarrière, in het seizoen '86-'87 staan
ze weer met een nieuwe voorstelling in de
theaters. Het is 'Op het lijf geschreven', op
choreografieën van Nils Christe. Op het
laatste Holland Festival was de première.
Nederlands bekendste danspaar danste
enkele seizoenen bij het American Ballet
Theatre in New York. Daarvoor hadden ze
al veel ervaring opgedaan bij het Neder
lands Dans Theater met eigentijdse ballet
ten, vooral van Hans van Manen. In New
York deed het duo ervaring op voor de
solistische vertolking van het klassiek
repertoire. Op verzoek van Rudi van
Dantzig keerden Radius en Ebbelaar in
1970 terug om als solisten de gelderen van
het Nationaal Ballet te versterken. Het
echtpaar heeft zich zo een breed repertoi
re eigen gemaakt. Er zullen weinig dan
sers zijn die hen in veelzijdigheid zullen
evenaren, laat staan in de lange duur van
hun carrière. De zin voor avontuur en de
wil om de danskunst overal in het land te
brengen leidde in 1982, drie jaarna het 20-
jarig jubileum, tot hun eigen danscon-
certprogramma met romantisch klassieke
pas-de-deux. Daarna volgde Duetten voor
Ballet en Muziek dat onder meer in China
met veel succes werd getoond.
In het nieuwe programma staan, als het
althans niet wordt gewijzigd, balletten van
Christe op de lijst, op muziek van Bartók,
Gershwin, Strawinsky, Liszt en Sinding.
Nils Christe, hij was jarenlang verbonden
aan het Nederlands Dans Theater, maakte
al indruk met zijn eerste choreografie in
1974, Tofuba. Hoewel het werken met
choreografen als Hans van Manen en Jiri
Kylièn invloed had op Christes ontwikke
ling als danser en choreograaf, heeft zijn
werk toch een heel sterk eigen karakter,
dat zowel ruimte laat voor spitse humor
als dramatische diepgang. Christe maakte
intussen meer dan 30 balletten, onder
meer voor het NDT, Scapino Ballet, Intro-
dans, het Ballet van de Parijse Opera, het
Ballet van Basel, het London Festival
Ballet, het Ballet van de Berlijnse Opera
en het Royal Winnipeg Ballet. Dit seizoen
wordt Christe artistiek co-directeur van
het Scapino Ballet.
Zeeuwse Bibliotheek Middelburg, 9maart
De laatste van de serie van vier avonden
over dans gaat over danscultuur. De
zakelijke leiders Hans Focking (Intro
Dans), Danielle Mol (Dansproduktie) en
Kees Korstman (Dansgroep Krisztina de
Chatel) geven elk hun visie op de
ontwikkeling van de dans de afgelopen
jaren en op de toekomst. Een en ander
wordt dan natuurlijk uit de financiële hoek
bekeken. Behalve op de grote, landelijke
ontwikkeling krijgen bezoekers ook zicht
op de organisatorische en financiële
kanten van het afzonderlijke bedrijf, het
dansgezelschap.
genieten van de absurde, soms cynische
humor en de technische vondsten.
Zuidlandtheater Terneuzen, 10 maart
Deze musical met Jos Brink, Frank
Sanders, Georgette Hagendoorn en vele
anderen speelt in de dubieuze nachtclub
Madame Arthur. In deze Amsterdamse
gelegenheid heten de mannen Arthur en
kleden zich als een madame. De gevierd
travestie-kunstenaar Felix Lobo zoekt een
partner voor zijn show. Boudewijn Klei
man (Jos Brink) stapt er in, hoewel hij
geen enkele ervaring heeft. Veel jongens
achtig meisjesballet en veren.
Zuidlandtheater Terneuzen, 27 maart
Minus Mozart luidt de titel van Jolings
voorstelling zonder woorden, maar met
veel muziek. Theo Joling moet namelijk
afrekenen meteen opstandige vleugel, die
niet van een echte Steinway is te
onderscheiden. Hans Westerdorp ont
wierp de vleugel speciaal voor deze
voorstelling. Het klankbord zit vol tech
nische apparaatjes die een eigen leven
beginnen te leiden.
Een met groot vakmanschap gebrachte
voorstelling met als hoogtepunt de be
werking van Mozarts Pianoconcert in A
Majeur KV 414. Joling, ooit begonnen bij
de Franse mime-speler Marcel Marceau,
heeft inmiddels al tien jaar ervaring in
muziektheater zonder woorden.
't Beest Goes, 14 maart
Drie jongens Jaap Blonk (stem,
saxofoon en remwegen), Jan Runhardt
(synthesizer, accordeon en radio), Dick
Troost (snaren en verbouwingen)
brengen op zeer speciale manier de
klankgedichten van Lucebert. Jaap Blonk:
'Neem de expansieve kracht van Luce-
berts poëzie, voeg daarbij de versmelting
van tekst, klank en performance tot
Smaakstaal, zo kom ik keer op keer in
uithoeken die in zelf nog niet ken.... laat
staan het publiek.' Dick Troost: 'In de loop
der jaren ben ik mijn instrumenten steeds
meer gaan beschouwen als geluidsbron
nen. De klankmogelijkheden, die erin
zitten, ontdekken, dat trekt me aan.
Luceberts gedichten kenmerken zich
overigens ook door een rijke klankvarië
teit. Ik vond het een verademing toen ik
merkte hoe dat in Smaakstaal samen
vloeide.' Het blad De Held zag de
voorstelling: 'Opeen buitengewoon knap
pe manier presenteert het drietal de
poëzie van Lucebert in al haar extremen:
komisch, onheilspellend, weemoedig.
Vooral door het originele gebruik van
instrumenten en de daverende stem en
mimiek van Blonk ontstaat er een heel rijk
absurdistisch samenspel. De meest tref
fende typering van het gebeuren komt
overigens van Lucebert zelf. Hij noemde
het ooit overweldigend.'
Minitheater Middelburg, 14,21 en 28 maart
Vrijwel elk seizoen sinds Agatha Christie
dertig jaar geleden De Muizenval schreef,
staat het stuk in Londen op het repertoire
van een der toneelgezelschappen. Nu
heeft het Middelburgs Theater deze
thriller op het programma gezet. Het
speelt in een afgelegen pension in de
buurt van Londen, kort na de Tweede
Wereldoorlog. Hartje winter, veel sneeuw,
bijna onbegaanbare wegen. De heer en
mevrouw Ralston ontvangen hun eerste
gasten. Ze hebben het huis geërfd en
besloten het als pension in te richten. Een
onverwachte gast duikt op en in zijn
kielzog de politie. Onverwachte gebeur
tenissen en een moord houden het
pension in angstige spanning. Gerard
Baijens doet de regie.
Vestzaktheater Vlissingen, 7, 14 en 28
maart
Birds on the wing is de oorspronkelijke
titel van deze eigentijdse komedie van
Peter Yeldham. Een charmant oplichters
trio kleedt rijke minnaars snel en effectief
uit. De Zeeuwse Komedie brengt dit stuk
onder regie van Edo Douma, een van de
huisregisseurs van De Zeeuwse Komedie.
Vanwege de belangstelling is besloten er
nog een serie extra voorstellingen aan toe
te voegen, drie in maart en een in april.
Den Dullaert Hulst, 21 en 22 maart
De Camere van Rhetorica de Transfigura
tie uit Hulst speelt dit blijspel van P.
Barillet en N. Grady. Zij voeren een
tandarts ten tonele die met zijn goeie
praktijk, een mooie vriendin en een
stekelige secretaresse een prima leven
leidt. Hij wil zijn vrijgezellenbestaan zo
lang mogelijk volhouden en toch zijn
vriendin niet kwijtraken. Daar is enige
inventiviteit voor nodig en die heeft de
tandarts blijkbaar niet, want zijn oplossing
brengt hem in de problemen.
illusionisten die het komediantenvak
combineren met de technische foefjes. De
decorstukken scheppen voor het tweetal
geen speelruimte, maar verhinderen het
spel voortdurend, waardoor er een span
ning bestaat tussen acteur en decor. De
koorden die de spelers als het ware in
beweging brengen, zijn schrikwekkende
geluiden, auto's die met loeiende motor
naderen en vliegtuigen die opeens uit de
lucht komen suizen.
De voorstelling bestaat uit twee delen.
Voor de pauze is The Steinway conspiracy
te zien. Een privé-detective probeert met
behulp van briefjes die langs de vreemd
ste wegen gaan, anderen van een zekere
dood te redden. Na deze satire op de
detective volgt Cannot be seen on tv,
waarin de tv gedrag en denken bepaalt.
Het over de hele breedte van het podium
opgestelde scherm bepaalt wat ze eten,
welke huisdieren ze hebben, hoe ze ruzie
maken en zo voort. Het thema is niet zo
verrassend en van drama is dan ook geen
sprake. Wie dat voor lief wil nemen, kan
Jaap Blonk: Smaakstaal
Mark Kingsford en Michael Helmerhorst van Technisch Theater Perspekt in de voorstelling
Beef Squad.
