HET IS MIJN GROOTSTE
ANGST DAT IK HET
PUBLIEK ZOU VERVELEN
1
Een van Nederlands beste filmmakers is Orlow Seunke.
Op uitnodiging van de Middelburgse Filmtheaters
komt Seunke in mei naar Meccano. Na vertoning van
zijn film Pervola is Seunke er hoofdpersoon in een
talkshow.
Seunkes eerste film, De smaak van water, werd op het
filmfestival van Venetië bekroond met de prijs voor het
beste debuut. Ook op de Nederlandse t.v. deed De Smaak
het goed. Maar enig krediet voor de volgende film
leverde het hem niet op. 'Dit project, en dat vind ik echt
een schande, heeft bij alle omroepen gelegen, maar die
hebben het allemaal laten afweten.' Seunke in gesprek
met Albert Kok over films en zaken rondom films.
24 mm
orlow seunke:
orlow seunke
Albert Kok
schande
gerard thoolen
Pervola draait zater
dag 10 mei, 20.00 uur;
talkshow met Orlow
Seunke, 22.00 uur in
Meccano Middelburg
'Veel Nederlandse films zijn van, wat ik dan maar even
noem, het genre huiskamer-realisme. Maar het is mijn
heilige overtuiging dat mensen naar de bioscoop gaan
in de hoop iets bijzonders te gaan zien.' Niemand zal
kunnen beweren dat Orlow Seunke zich in zijn tot op
heden gemaakte speelfilms schuldig heeft gemaakt
aan zoiets als 'huiskamer-realisme'.
In De Smaak van Water draaide hij de bezoeker een
beeld voor ogen van een beangstigende jaren vijftig
sfeer en in Pervola bestaat de voornaamste locatie uit
een landschap van eeuwige sneeuw. De opnamen voor
Pervola zijn gemaakt in de directe omgeving van Rros,
een Noors mijnstadje, vijfhonderd kilometer ten noor
den van Oslo. Begeleid door strenge vorst en over
vloedige sneeuwval speelt zich het verhaal af van
twee broers die een bezoek brengen aan het sterfbed
van hun vader, die jaren geleden naar het hoge noor
den was verhuisd. De twee broers verschillen hemels
breed van elkaar. De één is een aan lager wal geraakt
theaterdier (Gerard Thoolen): de ander een succesvol
zakenman (Bram van der Vlugt). Gaandeweg blijkt dat
de laatste zijn straatarme broer in het verleden vreselijk
heeft opgelicht.
Seunke: 'We hadden speciale kleding die het moge
lijk maakte om bij extreme kou nog te kunnen draai
en. Dus het leek allemaal goed voorbereid. Maar dan
bleek op de set dat we de dag na het draaien van een
scène buiten in de sneeuw ons normale schema niet
haalden. We hadden ons niet gerealiseerd dat die
kou een geweldige energievreter was. Daardoor
moesten we voortdurend de planning omgooien. En
dan was er het probleem van het paard. Die bleek bij
strengere vorst dan min twintig graden niet meer
naar buiten te kunnen. Dan bevroor zijn eigen zweet.
Zo was er altijd wel wat. De cameraman heeft het nog
meegemaakt dat zijn ooglid aan de camera zat
vastgevroren!'
Drie jaar eerder werd De Smaak van Water in Venetië
bekroond met de prijs voor het beste debuut. Dat
moet de financiering voor Pervola er een stuk een
voudiger op gemaakt hebben, zou je denken, maar
dat moet flink zijn tegengevallen. 'Dat had je ge
droomd! Dit project, en dat vind ik echt een schande,
heeft bij alle omroepen gelegen, maar die hebben het
allemaal laten afweten. En dat terwijl De Smaak van
Water het goed gedaan heeft op t.v. Goede waarde
ring en hoge kijkcijfers. Maar kennelijk is het niet zo
dat je op grond daarvan enig krediet krijgt bij een
volgend project. Buiten de grens heb ik wél profijt
gehad van de prijs voor De Smaak. Scandinavië,
Duitsland en België kwamen met distributiegaran
ties. Daar is de film inmiddels ook al uitgebracht. Met
mijn volgende film wil ik proberen ookzo'n distribu
tiegarantie te krijgen in Frankrijk en Engeland. Op
voorwaarde tenminste dat Pervola daar aanslaat,
want zoals ze zeggen: 'je bent zo goed of zo slecht als
je laatste film'.'
Negen jaar geleden - Seunke was toen nog maar net
van de Filmacademie gekomen - is een script in de
geest van Pervola al eens afgewezen door het Pro
ductiefonds, de belangrijkste subsidieverlener in
ons land. Seunke is nu van mening dat dat eigenlijk
wel terecht was: 'We waren toen nog veel te onerva
ren voor zo'n ambitieus project, door de ervaring met
De Smaak, door de tijd ook, is het script gegroeid,
rijker geworden. Het verhaal is niet wezenlijk veran
derd, maar wel boeiender verteld. De ontwikkeling is
nu veel spannender. En daar gaat het toch om? Mijn
grootste angst is het om het publiek te vervelen. Dat
wil ik koste wat kost voorkomen. Negen jaar geleden
was het nog teveel van: ik wil dit of dat themaatje
vertellen en nu is het meer vanje kijkt lekker en als je
de thematiek eruit haalt is het meegenomen.'
'Toch is dat nog heel wat anders dan wat bijvoor
beeld de Amerikanen doen. Ik bedoel: Amerikanen
hebben de neiging om het publiek mee te nemen
naar een totale fantasiewereld die niks met de
werkelijkheid te maken heeft. Iemand als Spielberg
is daar een meester in. E.T. vond ik fantastisch en het
is dus bepaald niet zo dat ik zo'n manier van filmen
verwerp. Maar persoonlijk voel ik me meer verwant
met de Europese stijl: neem de mensen mee naar je
fantasiewereld en geef ze na afloop een gevoel van:
hè, daar zit iets in, daar heb ik wat aan.'
Zowel bij zijn vroegere korte films als nu ook weer bij
Pervola werkte Seunke samen met Gerard Thoolen.
War heeft hij dat andere acteurs niet hebben?
Zonder een ogenblik na te denken, antwoordt Seun
ke: 'Ogen waarin je wil verzwelgen. Als je hem in een
shot laat stilstaan en van dichtbij filmt, dan weet je
dat het publiek van hem gaat houden. Aan het begin
van De Smaak mag hij nog niet aardig gevonden
worden. Dan moetje hem opzo'n momentdus niette
stil laten staan. Pas wanneer je sympathie voor hem
wil wekken, moet je hem rustiger laten worden. De
grootste kracht van Gerard is dat hij boeit: ook al
doet hij niks. Zet een camera op hem en je blijft naar
hem kijken.'
Alle lofuitingen ten spijt, kan Seunke niet verhullen
dat er tijdens de opnamen voor Pervola stevige
conflicten met zijn hoofdrolspeler zijn gerezen. Met
enige tegenzin en na eerst een paar omtrekkende
bewegingen gemaakt te hebben, gaat Seunke ten
slotte op de problemen in: 'Als iedereen zich bij een
film betrokken voelt, kan er wel eens gevochten
worden. In zo'n geval wil immers iedereen dat die
film er zo goed mogelijk komt uit te zien. En als blijkt
dat een scène beter wordt van een bepaalde ingeving
van een acteur, heb ik ervaring genoeg om zoiets
meteen te gebruiken. Maar als regisseur houd ik
natuurlijk wel de eindbeslissing Ik heb als geen
ander het overzicht, weet hoe locaties, camerastand
punten, belichting en acteurs op elkaar inwerken. En
Gerard Thoolen In het
poollandschap van
Pervola
mei
mei 25
