beeldende kunst
Tk doe bijna geen ruimtelijk
werk meer. Te veel nadelen.'
'Het lijkt me prachtig als oude
man geboren te worden om
uiteindelijk weer terug te
keren in de baarmoeder'
guido eckhardt
PfifRzomer 61
Koetjesreep 58x65 cm
60fflfflzomer
joenen stuks het land ingaan, acht hij niet groots.
Tegengesteld aan Wagneriaanse dingen',zegt hij met
veel gevoel voor understatement. 'Dit vind ik toch een
zwaar onderwerp',zeg ik, wijzend op een prent meteen
rol prikkeldraad, een kruis en een lichtende vlag. 'Toch
maakt hij geen zware indruk',vindt Eckhardt. 'alle etsen
hebben iets relativerends, een beetje humor.' De post
zegels en stempels boven vlag en prikkeldraad houden
de ets inderdaad luchtig, in weerwil van de zware
symbolen. Bericht van het front noemde Eckhardt de
ets.
Zijn bewerking van een belastingenvelop is aanmerke
lijk somberder, moet ook Eckhardt toegeven. Lachend:
'Druiperiger kan 't haast niet. Het is wel merkwaardig
dat juist dit zo'n ellendige druiperige ets wordt.' Hij
vertelt dat hij ook het formulier van de premieheffing in
de serie wilde opnemen, maar dat het zo fantasieloos is
dat er niets van te maken viel. Tenslotte gooide hij het
maar weg. Bij de belastingenvelop heeft Eckhardt ter
redding van de prent flink ingegrepen. Bijvoorbeeld:
waar staat geschreven 'Geld terug? Lees dan zorgvul
dig blz. 2 van de Toelichting' heeft Eckhardt een rijtje
fietsen gezet. Maar het neemt de somberheid niet weg.
Zo zijn er meer bewerkingen en ook andere onderwer
pen hebben bewerkingen ondergaan. 'Het blijft na
tuurlijk een prent maken',vindt Guido Eckhardt.
Tot zijn bezigheden behoort ook het maken van
ruimtelijk werk. Het was ooit zijn belangrijkste bezig
heid zelfs. Een wandplastiek van hem siert de LTS in
Terneuzen, hij maakte een beeld voor het RIAGG in
Terneuzen en langer geleden ontwierp hij het Ravens-
brückmonument in Amsterdam. 'Ik doe bijna geen
ruimtelijk werk meer. Te veel nadelen. Er zit veel geld
aan vast, veel mensen bemoeien zich ermee, je moet
een goeie babbel hebben, bij de mensen op de thee
gaan. Het is me verschrikkelijk gaan storen.' Guido
Eckhardt illustreert een en ander met de gang van
zaken bij het tot stand komen van het monument ter
herdenking van de vermoorde vrouwen in vrouwen
kamp Ravensbrück. Het staat tussen het Van Gogh-
museum en het Stedelijk.
'Ik werkte samen met Joost van Santen en Frank Nix.
Het ging om een opdracht van 400 tot 500.000 gulden,
zeker tien jaar geleden nog een groot bedrag. We
konden er voor kiezen het met z'n drieën financieel in
de hand te houden of het tegen een honorarium uitte
voeren. Gelukkig hebben we voor 't laatste gekozen,
anders was 't nog erger geweest. Goed, dan krijg je
allemaal ambtenaren om je heen, die de zaak begelei
den. Het werk werd opgesplitst en de delen werden aan
verschillende bedrijven uitbesteed. Wij moesten het
hele land door om de bouw te controleren. Ontzettend
veel vergaderen, regelen van technische en financiële
zaken; je bent gewoon met kille zaken bezig. Er
kwamen botsingen op de vergaderingen, heel onple
zierig allemaal. Je bent een manager. Na het ontwerp
zijn we niet meer creatief bezig geweest.'
Ben je helemaal met monumentaal werk gestopt? 'Nee.
Ik heb een hypotheek. Ik moet voor mijn kinderen
zorgen en ik wil in de BKR blijven.' Na de onthulling
van het monument kreeg Guido een solotentoonstel
ling in het Van Gogh. Eerder al, aan het eind van de
jaren zestig, had hij geëxposeerd in het Stedelijk met
andere grafiekmakers van 'de Grafische'. Eckhardt
heeft al een respectabel leven achter zich. Grijze
slapen en een stevige buik en een milde, enigszins
melancholieke lijnvoering in de kop brengen er de
nuances in aan.
In het Van Gogh had Eckhardt twintig prenten geëxpo
seerd die hij vatte met de titel Het scheppingsverhaal.
Begin dit jaar waren de zelfde prenten, eveneens etsen,
te zien in de VARA-studio. Een voor een nemen we ze
door. Van kleurrijke en vormenrijke beelden gaat het
naar koele en strakke voorstellingen. Hans Blanke-
steijn was onder de indruk, voor de radio.
Hij zei onder meer over de expositie: 'De meeste van de
prenten vind ik erg mooi. Vaak schitterende kleuren.
Geheimzinnige vormen, vooral de eerste zóveel van de
reeks, die gaan over de wording van het leven'.
'Keer op keer word je herinnerd aan telescoop-opna
men van sterrenstelsels, aan cellen, gezien door een
microscoop. Eckhardt mengt dat meteen flinke scheut
mystiek; met zijn kijk op de principes die dat allemaal in
beweging zetten- mannelijk, de stof, en vrouwelijk, dè
beweging, die elkaar bevruchten.'
Typerend is, dat in Eckhardts beeldpoëzie de vogels
ontbreken. Het in wezen zo speelse scheppingsverhaal
uit de bijbel kan ze niet missen, Eckhardt wel.'
Guido Eckhardt begint breed te lachen over het
ontbreken van de vogels. Alsof iets buiten hem dat zo
bepaalde zegt hij: 'Vogels kon ik er niet bij doen. Ze
pasten er niet in, het kon gewoon niet.' Op de zelfde
manier reageert hij als ik wijs op de merkwaardige op
oude indiaanse tekens lijkende schriftuur bij sommige
prenten. Dat moest erop, zoveel is zeker. Hans Blanke-
steijn bracht zijn verhaal voor Kunst en Vliegwerk, een
programma van de NCRV. De verdwijning van de
vormenrijkdom met de kunst van de mens noemt hij in
NCRV-traditie de zondeval. Dat mag. Ik zie meer een
sterke antipathie tegen bepaalde uitingen van onze
civilisatie: bezitsdrang, zoals zich dat uit in een tuin die
is omgeven door prikkeldraad, of rechtlijnigheid van
denken, waar Eckhardt een snelweg etste. Misschien
kun je nog verder gaan. De grillige vormen van de
natuur maken plaats voor fantasieloze menselijke
ingrepen, kortom, Eckhardt heeft niet veel op met de
menselijke beschaving. Dat wil hij echter niet bevesti
gen. Hij mist wel vaak het gevoel, van waaruit de mens
zou moeten handelen. 'Ik bedoel meer te zeggen: het
functioneren van de rede heeft voor mij direct te maken
met dwangmatigheid.'
Als ik zeg dat ik dat nogal pessimistisch vind: 'Ik ben
niet fundamenteel een somber mens, hoor. Als ik op
het Veerse Meer surf of hier de zee zie, geniet ik.
Prachtig. Maar als je er even over nadenkt. Leven is
lijden natuurlijk.' Even later: 'Ik zit zo'n beetje m'n hele
'even in m'n eentje op m'n atelier. Dan ga je wel eens
raar denken. Het lijkt me prachtig om als oude man
geboren te worden, steeds jonger te worden om dan
uiteindelijk weer terug te keren in de baarmoeder.'
De twintig prenten hingen prachtig in het Van Gogh.
Guido Eckhardt had er honderd kunnen verkopen, als
hij gewild had. 'Ik wilde ze niet los verkopen. De hele
serie of niets, zo dacht ik erover. Eén losse prent
verkopen, nee, dat kon ik niet.' Dat gevoelsmatige nee
is inmiddels zijn kracht kwijt. De tijd deed z'n werk. Een
losse prent kan nu wel. Foto's van de serie etsen over
druksels gaan naar de Dienst Esthetische Vormgeving
van de PTT. Je kunt nooit weten. Een kunstenaar moet
tegenwoordig op z'n zaken passen.
Berichten van het front 50x65 cm
Naar aanleiding van envelop aangiftebiljet