■lï)
Het kan vreemd gaan
Jeanne D'Arc
Rien ne va plus
De Huisbewaarder
Dikke vingers
Jules Croiset
De poppenspeler van Lodz
John Lanting's theater van de lach
Lange dagreis naar de nacht
Glazen speelgoed
Hidde Maas, Kees Brusse en
Johan Ooms in 'de Huisbewaarder'
Foto Roland Smulders
lijk na zijn beroemde roman 'Het lijden van
de jonge Werther'. Qua thematiek verto
nen beide werken overeenkomsten, in
zoverre dat zowel in 'Werther' als in 'Cla-
vingo' de onbereikbare liefde centraal
staat. Clavigo trekt naar Spanje om zijn
geluk te beproeven en wordt daar verliefd
op Marie, een Frans meisje dat samen met
haar oudere zuster naar dit vreemde land
werd gezonden omdat hun vader niet in
staat was hen te onderhouden.
De ambitieuze Clavigo wil pas met haar
trouwen als hij haar financiële zekerheid
kan bieden en streeft naar een hoge post
aan het spaanse hof. Clavigo wordt heen
en weer geslingerd tussen wat zijn licht
ontvlambare hart en wat de koele bereke
ning hem ingeeft. Hij wordt belaagd door
de broer van Marie met zijn strakke moraal
en door een oudere vriend die hem ten
eigen bate wil gebruiken. Na zes jaar kiest
Clavigo toch voor zijn karrière. Maar zijn
karakterloosheid wordt hem fataal
di. 25 november-Middelburg ab nr 032
Komedie van Bernard Slade met Pleuni
Touwen Hugo Metsers. Vertaling: Remco
Campert. Regie: Jules Royaards.
Twee mensen met een doorsnee, dus niet
al te ongelukkig huwelijk, ontmoeten el
kaar, stranden, brengen de nacht met
elkaar door en worden onafscheidelijk.
Het begin van een 20-jarig avontuur,
waarin beiden op intense wijze lief en leed
met elkaar deleneens per jaar.
Want ieder jaar, zelfde tijd, liegen ze tegen
hun gezin, smeren hem stiekem naar een
hotel en storten zich in hun buitenechte
lijke relatie. Een 'comedy-classic' van
Bernard Slade, die in een zeer spitse en
humorvolle dialoog toont hoe twee men
sen gebukt gaan onder wroeging, maar
hun geweten sussen onder het motto dat
de helft van het plezier eraf is als je je niet
een beetje schuldig voelt,
za. 13 december-Zierikzee ab nr 009
za. 28 februari-Middelburg ab nr 059
Theaterprojekt met o.a. Josée Ruiter.
Regie: Apostolos Panagopoulos.
In deze voorstelling over de nationale
heldin van Frankrijk worden twee lijnen
samengesmolten. De ene is de afloop van
Jeanne's leven en de reakties op haar
dood (de heiligverklaring, ideeën over
haar schijnverbranding en latere huwe
lijk); de andere lijn bestaat uit geselekteer-
de elementen uit kunstuitingen naar aan
leiding van Jeanne's leven en dood: toneel
van Schilleren Shaw, poëzie van Claudel,
muziek van Honegger.
Alle elementen worden samengevoegd tot
een helder verhaal over het avontuur en
het leed van Jeanne d'Arc. Zodoende
ontstaat een spektakel dat niet alleen
uiterst toegankelijk is, maar waarin amu
sementswaarde in perfekte balans is met
de kulturele ontwikkeling. Door middel
van een grote spelintensiteit en vele oog
strelende taferelen wil deze voorstelling
prikkelen èn ontroeren. Dit effekt zal nog
worden verhoogd door het gebruik van
film-en muziekfragementen.
wo. 17 december-Middelburg ab nr 035
Van Stephen Poliakoff door Toneelgroep
Theater met o.a. Margreet Blanken, Huib
Broos, Edmond Classen.
Regie: Helmert Woudenberg.
'Rien ne va plus' speelt zich af in de
glitterwereld van casino's en pluche ho
tels, de wereld van snelle zakenlieden en
mooie escortgirls, de schijn van felge
kleurde cocktaildrankjes, flitsende kaar
ten en rollende rouletteballetjes. En na
tuurlijk ook de keerzijde van die wereld,
het 'spel' om de macht, opgeklopte illu
sies, kapotte droombeelden.
Hoofdpersoon in dit thrillerachtige
machtspel is een vrouw, Catherine. Zij
geeft talenkursussen aan buitenlandse
managers en het is haar ambitie op te
vallen in deze wereld van glamouren valse
schijn en de smaak van sukses te proeven.
Haar tegenspelers zijn Langer en Alan.
Langer is een leerling van Catharine die
probeert haar liefde met macho-gedrag af
te dwingen. Alan is croupier in het casino
en kan zijn gevoelens voor Catherine niet
uiten omdat camera's vanuit alle hoeken
zowel personeel als bezoekers in de gaten
houden. In deze haast surrealistischeom-
geving ontspint zich tussen dit drietal een
meedogenloos spel
za. 27 december-Middelburg ab nr 038
Van Harold Pinter met Kees Brusse,
Johan Ooms en Hidde Maas.
Vertaling: Gerard Reve.
In dit inmiddels klassiek geworden stuk
wordt de bij Pinter altijd terugkerende
spanning tussen een bepaald milieu en de
buitenwereld omgekeerd. Hier probeert
een dakloze buitenstaander vertwijfeld en
met alle middelen die hem ten dienste
staan, zich een thuis te veroveren.
Asten, een zacht- en zwaarmoedige jon
geman, neemt de zwerver Davies op in zijn
huis, een krot dat door zijn broer Mick aan
hem is toevertrouwd ter renovatie. Davies
is een verbitterd mens die Aston's zorg
met norse vanzelfsprekendheid accep
teert. Nochtans biedt Aston hem een
funktie aan als huisbewaarder in de over
tuiging dat deze het huis zal opknappen.
Mick is hier niet bepaald gelukkig mee en
laat geen gelegenheid voorbijgaan om
zijn afkeer tegenover de indringer te to
nen. Dan begint de oude man beide broers
8 1986/1987
tegenover elkaar uit te spelen
In een briljante, spannende konstruktie
vol bizarre humor stijgt Pinter's stuk ver
uit boven het ogenschijnlijk eenvoudige
gegeven. Een grootse toneelavond om nu
al naar uit te kijken.
wo. 7 januari-Middelburg ab nr 040
Wrange komedie van Paul Haenen door
Stichting Uni Solo met Henny Verbeek en
Gerard Meyler.
Paul Haenen geniet grote bekendheid als
journalist en vooral door zijn kreatie van
Margreet Dolman. Maar Paul Haenen is
ook de schrijver van een roman en een
aantal toneelstukken. Zijn komedie 'Dikke
vingers' werd een paar jaar geleden in een
adaptie gespeeld door het Werktheater.
Uni Solo brengt dit stuk nu integraal
onder supervisie van de auteur. Een blij
spel met een grimmige ondertoon dus,
over de verhouding van een direkteur met
zijn secretaresse, op zich een oeroud en
bekend gegeven.
Typisch voor het oeuvre van Paul Haenen
is echter dat hij binnen zo'n gegeven
uiterst subtiel, met veel humor en gevoel
voor absurditeit de problematiek van deze
tijd weet te verwerken en bekommenta-
riëren.
za. 10 januari-Vlissingen ab nr 106
In 'Multatuli, hij die veel gedragen heeft'.
In 1887, honderd jaar geleden, overleed
Eduard Douwes Dekker, een van Neder
lands grootste schrijvers uit de 19e eeuw.
Multatuli, zoals zijn schrijversnaam luidde
('Hij die veel gedragen heeft') zal op veel
manieren in ons land en in het buitenland
worden herdacht. Jules Croiset zal daar
aan met zijn nieuwe solo-produktie een
belangrijke bijdrage leveren.
Het programma bestaat uit twee delen: in
het eerste komt vooral het sociale aspekt
aan de orde, gebruik makend van frag
menten uit de Max Havelaar en van figu
ren als Woutertje Pieterse, Meester Pen-
newip en Batavus Droogstoppel.
Na de pauze komt een minder bekend
gezicht van Douwes Dekker te voorschijn:
dat van de humorist. In dit deel speelt
Jules Croiset o.a. 'Het salie-avondje bij
juffrouw Pieterse'.
vr. 23 januari-Middelburg ab nr 045
Van Gilles Segal door Toneelgezelschap
'vonne Lex
'De oorlog is gedaan'. 'Dat zeggen ze, ja'.
Met deze twee replieken begint en eindigt
'De poppenspeler van Lodz' en daartus
sen ligt een wereld van menselijk leed en
vertwijfeling, die iedere toeschouwer met
de neus op het feit drukt dat helaas voor
sommige mensen de tweede wereldoor-
'°9 nooit afgelopen is, omdat de psy
chische wonden die hij geslagen heeft
ongeneeslijk zijn.
De poppenspeler Finkelbaum (een magi
strale rol van Frans Maas) leeft afgesloten
van de wereld op een kamer. Zijn hospita
doet voor hem boodschappen en tracht
hem ervan te overtuigen dat de oorlog al
vijf jaar voorbij is.
De poppenspeler deelt zijn teruggetrok
ken leven met een pop, die zijn vrouw
moet voorstellen, en is bezig een poppen
spel te maken met zijn levensverhaal als
onderwerp.
'De poppenspeler van Lodz' is een aan
grijpende aanklacht tegen oorlog en anti
semitisme, indrukwekkend vormgegeven
en subtiel geregisseerd door Ivonne Lex.
za. 24 januari-Middelburg ab nr 046
Speelt 'Een trouwring
mag niet knellen'
Een jongedame die tegen een te hoge prijs
haar appartement verhuurt aan een kunst
schilder, die een adellijke titel bezit maar
niet veel geld. Zijn vriendin, een aantrek
kelijk fotomodel, die alles in het werk stelt
-ook haar charmes- om aan de nodige
financiële middelen te komen.
Een rijke vader die zijn dochter graag ziet
trouwen met de schilder onder het motto
'zij de titel, hij het geld'. Het uitzendbureau
dat de verkeerde hulp-in-de-huishouding
stuurt en wel een meisje uit de provincie
dat strenge instrukties van thuis heeft
gekregen zich niet met heren in te laten.
Ziehier de personages die deze klucht
bevolken en waarin weer als altijd de ene
doldwaze situatie op de andere volgt,
ma. 26 januari-Middelburg ab nr 047
di. 27 januari-Middelburg ab nr 048
wo. 28 januari-Zierikzee ab nr 011
Van Eugene O'Neill door Toneelgroep
Globe met o.a. Annet Nieuwenhuyzen,
Adriaan Olree en Hans Croiset. Regie:
Ronald Klamer
O'Neill is zonder twijfel één der belang
rijkste toneelauteurs die Noord-Amerika
heeft voortgebracht en dit toneelstuk be
hoort tot zijn meesterwerken.
In 'Long day's journey into night' wordt
een keihard gevecht geleverd in de klein
ste kern die de menselijke samenleving
kent: het gezin. Daar moet men ondervin
den, dat tussen 's mensen illusies omtrent
liefde en geluk, jeugd en geborgenheid,
vrijheid en roem en de werkelijkheid van
het eenzame bestaan, een 'eeuwig durend
sterven' ligt.
Wie heeft ons verteld dat het leven leuk is?
Hoe leren wij wat liefde is? Hoe weren we
ons tegen alle desillusies? Voor O'Neill,
die dit stuk in 1939 'met bloed en tranen'
schreef, had het leven op zich niets te
bieden. Je vecht ervoor. Een tragisch,
maar prachtig gevecht, als het de waar
heid nastreeft, aldus O'Neill,
di. 10 februari-Middelburg ab nr 053
Adriaan Olree (Globe) speelt in
'Clavigo' en 'Lange Dagreis naar de
nacht'
Van Tennessee Williams met Ellen Vogel,
Josine van Dalsum, Hans Cornelissen en
Paul Röttger. Regie: John van de Rest.
'Glazen speelgoed' is een sfeervol en me
lancholiek toneelspel over een klein gezin
in het Amerika van de jaren '30. Het speelt
zich af in de herinnering van de uit huis
weggelopen zoon, die tegelijkertijd als
verteller en als personage optreedt.
Amanda Wingfield woont met haar beide
volwassen kinderen in een achterbuurt
van St. Louis. Haar dochter Laura, die
mank loopt en zich daarom een buiten
staander voelt, trekt zich steeds meer
terug en leeft uiteindelijk in haar eigen
wereld, waarin zij uitsluitend haar breek
bare glazen dieren toelaat.
Alle pogingen om Laura te dwingen tot de
werkelijkheid terug te keren lopen op
niets uit. Dan komt haar moeder op het
idee een man voor haar dochter te zoeken.
Haar zoon Tom, het zeuren van zijn moe
der beu, nodigt zijn kollega Jim thuis uit.
Deze blijkt een voormalig klasgenoot van
Laura te zijn, haar heimelijke liefde. Jim
lijkt er zelfs in te slagen het kasplantje uit
haar isolement te halen. Eén keeriserdan
nog een avond van bloei
di. 24 februari-Goes ab nr 091
wo. 11 maart-Middelburg ab nr 064
za. 14 maart-Zierikzee ab nr 014
Frans Maas in
'De poppenspeler van Lodz'
zfflfb 1986/1987 9
