albert verburg
Ad de Jong
patat
handtekening
inspecteur z
albert verburg
lijken pikken
kippeveertjes
Het Kallenberg Kollektief is dood. Albert verburg
gaat onder eigen naam op dezelfde manier door.
'Zeker met conceptuele zaken is het heel verleidelijk
ermee door te gaan, dat werkt verslavend. Maar mijn
opzet is wel: minder concept, meer materie. Dat is
ook een geldkwestie; je moet toch een bepaalde
naam hebben, wil je iets kunnen verkopen. Zo werkt
het toch. Ik blijf schilderen, fotograferen, foto's
beschilderen en ik wil een uitgeverijtje beginnen. Ik
heb een typemachine met mooie lettertjes, ik doe zelf
de vormgeving. Dan zou ik graag zo'n boek uitgeven
als dat van Armando met foto's of litho's. Prachtig.'
Armando's boek kost een lieve cent; de naam. Albert
Verburg moet zich wat dat betreft nog behelpen.
Niettemin is er nu iets duurs en elitairs verkrijgbaar:
een doos met bewerkte foto's en gedichten voor 600
gulden. Het is een verrassingspakket: een platte
zwarte doos met een lichtbruine leerlap erop ge
plakt, besmeerd met rode verf en witte verfslierten en
versierd met kippeveertjes. De binnenkant van de
deksel is blauw. Daarop is een wit veelkantig
slagerijpapiertje geplakt dat de inhoud vermeldt. De
binnenkant van de doos is zwart en bevat drie
beschilderde lichtbruine, leren lappen waarop het
vetvrije papier is geplakt dat de gedichten draagt en
vijf deprimerende, bewerkte foto's. De titel is The
limit. Omdat het zo past bij de verzameling van The
Museum of museums is Verburg naar de Vleeshal
gestapt, waar museum-man Van Geluwe deze herfst
een tentoonstelling had, om zijn doos in zijn museum
onder te brengen. Gratis. Anderen moeten 600
gulden betalen, want Verburg is nu elitair kunste
naar. De filosofie is echter simpel: 'de wereld
verbeteren door mooie dihgetjes te maken.'
20 december tl
al eens met een vliegtuig in de lucht boven Walche
ren aan het schrijven was geweest. Tussen hemel en
aarde was bedoeld voor de openingsdag van de
pijlerdam, als een symbool voor de banden tussen
kunsten wetenschap. Het zou overigens een moeilijk
en kostbaar project geworden zijn. Theoretisch moet
Besloten in mij je met Laserkanonnen in de stratosfeer kunnen
aanschouw ik schrijven, maar het is nog de vraag of het technisch
wat oebeurt uitvoerbaar was geweest.'
9 Bij het eerder genoemde grafitti project werd ook
zonder invloed een handtekening gezet. De werkstukken, met titels
gaan hand als De hersens pijn en Het eenogige stiefkind is dood
geboren, werden zo geplaatst dat verbindingen
steekt uit tussen de punten de twee K's van het Kallenberg
zie ik Kollektief opleverden,
wat ik begrijp
Bovenstaande regels kunnen gelden als het credo
van het Kallenberg Kollektief, een groep van zes
jonge jongens die sinds 1983 vanuit Vlissingen hun
kunst en hun opvattingen daarover wereldkundig
maken. Het denken over en omgaan met kunst wordt
bekritiseerd op een manier die conceptual art wordt
genoemd. Ze laten zich daarbij niet beïnvloeden
door standaardwerken over kunst noch 'vervormen'
door een academische opleiding. 'Ik ben m'n eigen
academie', zegt Albert Verburg als woordvoerder
van het collectief.
In de afgelopen drie jaar gaf het collectief zich bloot
in dertien projecten. Twee bekritiseerden de ver
schijning van grafitti in musea. 'Daar hoort dat niet
thuis', oordeelde het Kallenberg kollektief destijds.
'Grafitti is een straatverschijnsel als rock 'n roll en
patat en sterft in een museum, zodat het zeker geen
kunst is.'
Dat vraagt om nadere uitleg. Waarom zou er op een
willekeurige muur geen kunst kunnen worden ge
smeerd? 'Kunst kan overal', relativeert Albert Ver
burg. 'Maar ik vind niet dat in een museum alles kan.
Grafitti hoort op straat thuis. Ik vergelijk grafitti met
rock 'n roll, omdat het beweeglijk is, en het verliest
z'n dynamiek in het museum. Het wordteen fossiel.'
En Keith Haring in het Stedelijk?
'Zolang hij er bezig was, was 't leuk, maar zo gauw hij
vertrokken was, hing 't daar maar. Grafitti is een
soort muurkrant, een beeldverhaal. Het moet veran
deren, er moet overheen worden gespoten, grafitti
mag gewoon niet eerbiedig behandeld worden. Een
goed schilderij heeft eeuwigheidswaarde, grafitti is
tijdelijk.'
Het 'Imaginaire Grafitti/straatexpositie project'
brengt de opvattingen in praktijk. Een serie Vlissing-
se muren worden opgevrolijkt met schilderijen en
fotowerk. Het museum komt naar buiten. Mensen
mogen het vernielen, er overheen spuiten, het
negeren, kortom behandelen zoals grafitti, zonder
eerbied. Het Kallenberg Kollektief heeft nooit kun-
testen of dat ook gebeurde, want windkracht negen
en enorm veel regen zorgden eendrachtig voor sloop
en verdwijning.
Dit alles betekent overigens niet dat het collectief
grafitti niet weet te waarderen. 'Ik heb bij De Appel in
Amsterdam -had ik de Zeeuwse kunstgeschiedenis
maar bestudeerd- een tijdje geleden een aanvraag
ingediend voor het project tussen hemel en aarde.
De bedoeling was de initialen van het Kallenberg
Kollektief inde stratosfeer te schrijven. Het werd
afgewezen, omdat Marinus Boezem uit Middelburg
Een ander idee, Art Fashion, kreeg gestalte in de
etalage van de modezaak van Wim van der Wal in
Vlissingen. In een periode van zes weken waren er
drie 'expressionistische' installaties te zien. Het
publiek werd geconfronteerd met een volkomen
anderssoortige etalage: etalagepoppen met maskers
en aangepaste mode, schilderingen en requisieten.
Naast deze confrontatie wilde het collectief dat er
een synthese mogelijk is tussen kleding (commer
cie) en kunst zonder concessies te hoeven doen of
het idee aan integriteit te laten verliezen.
De installaties in de etalage verbeelden drie scènes
uit het verhaal Inspecteur Z. Onderdeel van de
installatie was ook een beeldverhaal, The red shade
genaamd, bestaande uit zeven ingeschilderdefoto's.
Beide verhalen geven in ongenuanceerd zwart-wit
de bekende schurk-held-verhouding weer. Het door
Igor Horodisch geschreven Inspecteur Z verhaal
kreeg zijn verspreiding in Vlissingen via posters.
Door aanwijzingen per brief en telefoon bouwde de
Rotterdamse galerie Alles voor 12 en 24 volt een
installatie van het Kallenberg Kollektief. De filosofie:
'Het Kallenberg Kollektief meent op deze maniereen
betere invalshoek voor het maken van kunst gevon
den te hebben, omdat de kunstenaar meer afstand
tot het werk heeft, en derden, bij het opbouwen van
een werk, voor nieuwe perspectieven zorgen die de
kijk op het werk verfrissen.'
Hier moet de opsomming van projecten maar
stoppen. Duidelijk is dat het idee de basis vormt voor
werkstukken die variëren van tekst, dichtwerk tot
foto's, schilderijen en installaties. Opzet en uitvoe
ring verraadt een zeer eensgezind collectief en dat is
niet verwonderlijk, want het collectief bestaat uiteen
persoon: Albert Verburg. Kort geleden besloot hij het
collectief op te heffen en onder eigen naam verderte
gaan. De periode met het collectief kan worden
gezien als een periode van experimenteren. 'Ik merk
dat ik 't steeds leuker vind die dingen te maken waar
ik eerst zoveel kritiek op had. In heb me geconfor
meerd aan wat ik eerst elitaire kunst vond, de
bekende namen, de kunst in de musea. Ik hakte daar
vroeger op, waarschijnlijk uit onbegrip.'
Als je je eerst had verdiept in de theorie over en de
uitingsvormen van kunst, had je je misschien veel tijd
kunnen besparen.
'Ik geloof niet dat 't zo is. Ik heb juist een heel andere
invalshoek. Als je boeken gaat lezen of leren, wordt
het niet van jezelf. Dan ga je dingen navolgen. Ik heb
voor m'n eigen vruchtbare bodem gezorgd, voor m'n
eigen kunstmest. Als je boeken tot je neemt, de
academie volgt, ga je in een stramien denken en dat
neem je onvermijdelijk over.'
Dat valt toch wel mee.
'Als ik zie wat er gebeurt met mensen die de
academie volgen, vind ik dat niet. De eerste acht tot
tien jaar erna maken ze dingen louter en alleen
gericht op het overboord gooien van wat ze geleerd
hebben. Ik zie in de kunst ook dat 't niet meevalt. Ik
zie scholen en hele strakke richtingen, waarin
mensen bezig zijn. Heel grofweg denk ik dat er na
1920-30 vrijwel niets meer is gebeurd in de beelden
de kunst. Cobra is ook niet meer dan een variatie op
wat er al was.'
Waarom splitste je jezelf op in zes personen?
'Dat is zo gegroeid. Ik was het hele Kallenberg
Kollektief niet van plan, ik wilde eigenlijk één ding
doen. Opt.v. had ik een programma gezien over Jotie
't Hooft, waaraan ik me ontzettend had gestoord. De
mensen in beeld maakten zich heel belangrijk door
over hem te praten alsof ze heel dicht bij hem
stonden. Ik noem het lijkenpikkerij. Dat wilde ik aan
de kaak stellen door een persoon dood te laten gaan
en er anderen op zo'n manier op te laten reageren.
De dode kan zich er niet tegen verweren en daarom
vind ik 't ontzettend kwaadaardig.'
Een praktisch probleem bij de uitvoering van dit idee
was dat bekende personen niet ter beschikking
waren. Zo ontstond het collectief. In het begin twee
personen groot. Via een aantal projecten moesten de
namen bekend worden. 'Het collectief groeide uit tot
veel meer personen, ik heb dat niet van tevoren
berekend. Het is echt een soort speeltuin als je zo
bezig bent, of een laboratorium; uit het een vloeit het
ander voort.'
Het project Lijkenpikken mislukte overigens: de
namen (Verburg liet twee leden dood gaan, dat legt
meer gewicht in de schaal) waren te weinig bekend
en er volgden geen reacties. De media hadden zich
ook niet erg Kallenberg-gevoelig getoond en be
kendheid ontstaat tenslotte via de media. De illusie
was natuurlijk werkelijkheid geworden als de reac
ties op het verscheiden van de collectief-leden in de
kranten waren verschenen.
Het gedrukte woord is waar.
Het collectief bestond op een gegeven moment uit
zes personen. Kreeg je geen gespleten persoonlijk
heid?
'Ik heb de personen bewust weinig persoonlijkheid
gegeven. Ik heb ze vrij oppervlakkig laten leven en ze
niet teveel laten zeggen, schrijven, ik was zelf de
woordvoeder. Elke persoon was duidelijk ingedeeld:
Nagi No Kabayaki schreef gedichten, Horowitsch
schilderde, Verburg maakte de foto's. Anders werd
het zo chaotisch. Bij galerieën snapten ze er
niettemin vaak niets van, ook al had ik verteld dat
ikzelf het collectief was. Ze bleven achter de namen Need(uit de
personen denken.' dure doos)
fflffl december 21
