GEVANGENTOREN
EXPOSEERT
"be ©cuattflcntoiTU,,
GUIDO ECKHARDT
kleuretsen
21 november t/m 30 december 1986
t.g.v. DE BEAUJOLAIS PRIMEUR '86
PRIMEUR MENU
Hheartburn/death of a salesman/camorra/flodder.
Een a-sociaal gezin
in een villawijk
Francis Ford Coppola
Presents:
KOYAANISQATSI
SERVEREN WIJ ONS
voor 2 personen f. 125,-
incl. 1 fles
BEAUJOLAIS PRIMEUR VILLAGE
druk om zou gaan maken had ik geen leven meer. Ik
probeer gewoon de dingen te doen die ik leuk vind.
En dan zal vanzelf wel blijken of het publiek er ook
wat in ziet.'
Aan het filmverhaal hoeft dat laatste niet te liggen.
Op papier lijkt het uitzicht te bieden op een komedie
in de sfeer van Ruud van Hemerts Schatjes. En dan
nog een beetje zwarter in zijn humor. De film vertelt
het verhaal van een volstrekt a-sociaal gezin dat door
omstandigheden moet verhuizen naar een villa in
een chique buitenwijk. Al snel blijken de oude
bewoners het niet zo begrepen te hebben op die
familie. Aan het hoofd ervan staat een moeder die
zich verdienstelijk maakt met het stoken van jenever;
verder maken we kennis met een welgevormde
dochter die het niet zo nauw met de heersende zeden
neemt en zijn er ook nog een paar broers die zich aan
allerlei vormen van crimineel gedrag te buiten gaan.
Op die manier brengt de film de botsing in beeld
tussen vertegenwoordigers van twee verschillende
sociale groepen. Dat de situatie er niet minder
explosief op wordt wanneer de oudste broer een
serieuze verhouding begint met zijn getrouwde
buurvrouw, spreekt vanzelf.
De rol van die oudste broer wordt door Huub Stapel
gespeeld. Hoewel hij eerder onder regie van Dick
Maas in De Lift te zien was, zag het er aanvankelijk
helemaal niet naar uit dat hij ook nu weer een
belangrijke rol zou krijgen. Huub Stapel, voor de
gelegenheid van een geblondeerde haardos voor
zien: 'Dick zei op een gegeven moment dat hij een
nieuwe film aan het voorbereiden was, maar dat er
geen rol voor mij bij zat. Maar omdat we goede
vrinden zijn, mocht ik wel het script lezen. Nou ja,
daarna heb ik gewoon achter in de rij aangesloten
van acteurs die een screentest deden en uiteindelijk
kwam ik er toch voor in aanmerking.'
Het is volgens Huub Stapel goed te merken geweest
dat Dick Maas met het maken van De Lift en een
drietal video-clips voor de popgroep Golden Earing
inmiddels een stevige portie ervaring heeft opge
daan: 'Hij was nu zo onvoorstelbaar veel rustiger op
de set. Alles had hij nu in de hand. En die verhalen dat
hij niet goed met acteurs overweg zou kunnen....
Onzin! Iets anders is het dat er bij het soort films dat
hij maakt niet veel uitleg nodig is. Hij is heel
zorgvuldig met zijn casting; de keuzes van de types
die hij nodig heeft.'
'Voor veel acteürs in FLodder zijn de personages die
ze moesten neerzetten op het lijf geschreven. Niet
dat ik nou in gewone doen even a-sociaal ben als de
jongen die ik speel, maar ik ken zulke types wel van
nabij. Vroeger ging ik vaak met mijn vader mee, die
was vertegenwoordiger en dan kwam ik veel in dat
soort milieus over de vloer, en drie maanden voordat
de opnamen van start gingen ben ik aan body-buil
ding gaan doen; me op een bepaalde manier gaan
kleden en gedragen. Zo groei je vanzelf naar je rol
toe.' Hoewel het natuurlijk gevaarlijk is om op grond
van een eenmalig setbezoek en een paar vluchtige
gesprekken met medewerkers aan de film krasse
uitspraken te doen, durf ik nu toch al wel de
prognose te doen dat Flodder uiteindelijk de best
bezochte bioscoopfilm van het lopende seizoen zal
blijken te zijn. Het gegeven is prikkelend genoeg en
de combinatie van acteurs idem dito (met behalve
Huub Stapel ondermeer het Head and Shoulders
model Apollonia van Ravenstein en een griezelig
schurkachtige geschminkte Nelly Frijda). En de
verwachtingen zijn niet in de laatste plaats zo hoog
vanwege de brutale flair waarvan Dick Maas driejaar
geleden meteen al in zijn speelfilmdebuut De Lift
blijk gaf.
ij Spaarnwoude
•orden opnamen ge
laakt voor de nieuwe
Nederlandse speelfilm
lodder. V.l.n.r. Nelly
ryda, Tatiana Simic,
tani Lehnhausen,
'ene van 't Hof,
torace Cohen, Apol-
ynia van Ravenstein,
an Willem Hees (in
olstoel) en Huub
'tapel (achter het
tuur)
'oto Ton Schütz
komen niet meer te weten dan dat een anonieme
moordenaar zo op het oog lukraak een stel Napoli-
tanen met behulp van een injectienaald van kant
maakt.
Juist wanneer je tot de slotsom komt dat Wertmüller
niet meer dan een aardige sfeertekening van Napels
heeft te bieden, komt er enige tekening in de
dramatische gebeurtenissen. In het verhaal, dat
vrijelijk laveert tussen melodrama en thriller, ontwik
kelt Angela Molina zich tot het centrale personage.
Deze Latijnse Liz Snoyink neemt het met een stel
'dwaze moeders' op tegen het plaatselijk drugssyn
dicaat dat onder aanvoering van Harvey Keitel staat.
Met grote emoties, extreme close-ups en grillige
operaklanken weet Wertmüller te voorkomen datje
aandacht van de film afdwaalt, maar wanneer
uiteindelijk alle rook is opgetrokken, blijken alle
grote middelen geen enkel doel gediend te hebben.
Loos effectbejag is het, meer niet.
Een film waarin het effectbejag er vermoedelijk ook
niet om zal liegen, zal Flodder zijn, de nieuwste film
van Dick Maas. De toekomende tijd van deze begin
zin heeft alles te maken met het feit dat Flodder bij
het ter perse gaan van dit nummer van Mooie Moeite
nog niet voor vertoning gereed was. De verwachtin
gen zijn op grond van een bezoek aan de set waarde
opnamen plaatsvonden echter hooggestemd. In de
omgeving van het Noordhollandse Spaarnwoude
had eerder dit seizoen een ploeg decorbouwers een
heuse villawijk uit de grond gestampt, compleet met
zwembad, groenvoorzieningen en infrastructuur.
Het leek Hollywood wel. En naar een speelfilm van
dergelijke allure streeft Lift-regisseur Dick Maas dan
ok met Flodder. Mijn suggestie dat Maas bij zijn
tweede speelfilm het commerciële en artistieke
succes van De Lift als een loden last met zich mee
zou dragen - adel verplicht, niet waar? - wijst hij met
een achteloos gebaar van de hand: 'Als ik me daar
26 december
Regie: Ron Fricke
Muziek: Philip Glass
Duur: 90 minuten
VTCV 1138; systeem VHS;
distributie CBS
Koyaanisqatsi, een film die alle
elementen uit de Openbaring van
de apostel Johannes in zich her
bergt. Het kan haast niet anders
of regisseur Ron Fricke maakte,
zij het bewust of onbewust, een
moderne interpretatie van de a
pocalyps. Het einde der dagen,
zoals de apostel Johannes dat
beschreef in zijn Openbaringen.
Fricke trekt Calvinistische lijnen.
De naam spreekt immers boek
delen. Het woord Koyaanisqatsi
komt uit de taal van de Ameri
kaanse Hopi-indianen. Onder
meer betekent het 'krankzinnige
wereld', 'wereld in disorde', 'we
reld waarin het leven zichzelf ten
onder brengt'.
Die betekenissen bracht Fricke
tezamen in een rolprent van ruim
negentig minuten. Daarvoor
werkte hij zo'n drie jaar samen
met meer dan honderd mensen.
Maar desondanks kent Koyaan
isqatsi geen hoofdrolspelers,
geen bijrollen maar alleen figu
ranten waarvan slechts enkele
wisten dat ze meewerkten aan
een film. De enige hoofdrol ver
vult de aarde en alles wat zich
daarop bevindt. Uitersten. Ook
Koyaanisqatsi lijkt in opzet al
leen uitersten te bieden. In het
begin lijkt het alsof Fricke een
eigen interpretatie van het schep
pingsverhaal geeft.
Van grote hoogte gezien strekt
zich een bergachtig landschap
uit. Het beeld laat zien hoedetijd
verwoest maar tegelijkertijd ver
fraait. Uitgesleten door weer en
wind rijzen bergmassieven als
kathedralen omhoog, als voor
historische hoogbouw, als wacht
torens langs vergeten grenzen.
Bergmassieven lijken ook de rib
bels in de woestijn waarover de
wind het zand hoog opwaait.
Mensch, waar zijt gij? Maar God
had nog niet de mens geschapen
en nog niet de vergissing ge
maakt van zien dat het goed was.
De mens komf later.
Koyaanisqatsi laat het leven zien
dat de Westerse maatschappij als
modern beschouwd. Met alle ge
volgen van de industrie waarop
dat leven steunt. Waarin onbe
grip hoogtij viert maar wat men
desondanks toch kan rechtvaar
digen. Omdat de mens het ver
oorzaakt en het werk van zijn
handen. De wreedheid en de
onmacht van een samenleving
die de mensen telkens weer wijst
op de vraag: en straks, hoe dan
verder? Want verder kan het
eigenlijk niet meer. De wereld
verarmt zienderogen.
De ruimte in? Fricke biedt in zijn
Koyaanisqatsi geen hoop. Want
weliswaar rijst er aan het eind van
zijn films een raket stoer start
klaar omhoog. Valt ijs wat de
brandstoftanks koelde naar be
neden volgens plan en klappen
ook de steunen volgens de bere
keningen terug. En ook het vuur
wolkt uit de straalpijpen op de
manier die de technici zich wens
ten. Maar het vuur stuurt de raket
niet alleen naar boven. Het steekt
tevens de brandstof aan die in de
tanks ligt opgeslagen. En de
raket ontploft. In een wolk van
vuur. Nog nabrandend dwarrelt
een straalpijp naar beneden. Een
sintel. Eenzelfde sintel als de
aarde wellicht wordt?
De gedreven wiebelende muziek
van Philip Glass geeft de beelden
nog een extra kracht.
A
BOULEVARD DE RUYTER IA, 4381 KA VLISSINGEN
Tel. 01184-17076 vanuit Bel{ 00-31118417076
Openingstijden: dagelijks 12-14/17-22 uur. Dinsdags gesloten.
