LA PAZ
UMZIHSn
VERHEY
Zeeuwen duiken in
hun eigen verleden
22
NICO
23
door Kees Slager
In november en december komen
meer nieuwe boeken op de markt
dan in de andere tien maanden van
het jaar. Die waarheid is ook dit jaar
bevestigd. Vlak voor sinterklaas
konden de Zeeuwse boekwinkels een
aardige etalage inruimen met uit
sluitend nieuwe Zeeuwse titels.
Opvallend daarbij is, dat er steeds
meer boeken verschijnen die het
eigen Zeeuwse verleden tot onder
werp hebben.
De oude visserij komt
niet tot leven
Stropersboek:
een gemiste kans
Noppen in de klei an Dal *cyOL'\ ,c stikk"n wold' n°R
Oei Ciornie
Tweemaal Hamlet:
toneel en film
Uitgaan in leer van
is nog leuker.
AMSTERDAM
ER IS GALLERIE RUIMTE
BESCHIKBAAR
VOOR EXPOSITIES
T E
RNEUZEN
Het meest ontroerende boek, dat dit najaar in
Zeeland op de markt kwam. werd gesc hreven en
in eigen beheer uitgegeven door landbouwer Piet
Boot uit herkwerve: 'Het plattelandsleven
van Schouwen-Duiveland in vroeger tijd9.
Ruim 200 pagina s met loto s uit een vervlogen
tijd.
Kr zijn al veel lolo-boeken over vroeger
verschenen en Boot schreef zelf de tekst van
'Kerkwerve in oude ansichten' Maar dit boek is
zoveel meer. In de eerste plaats is hel precies
dubbel zo groot als de oude ansichienbockjcs
(A4-formaal dus), waardoor de foto's groter
I konden worden afgedrukt. In de tweede plaats
heeft hij een scherpe selektie gemaakt: vrijwel
geen groepsfoto's van zang- en andere verenigin
gen, maar steeds weer de mensen aan het werk of
staande bij hun werk.
En daar staan ze dan: de boer met al z'n
werkvolk rondom een koe; de gareelmaker met
z'n knechtje voor de werkplaats; de pulpdragers
met hun mand op de nek aan de kade; de
boerenyrouw met kollie bij haar man en dochter
op het aardappelland; de boerenzoons trots op
hun stoomliets; de arbeidersvrouwen in de
peeslik met hun spaatjes; de wagenmaker bij z'n
nieuwste produkt en het hele tableau vivant bij
de doskasse.... Nove Cento in Zeeland.
Het plattelandsleven van Schouwen-Duiveland - uitg.
P. Boot -f69,50.
Terwijl er over de vissers van bijvoorbeeld Urk,
Ylaardingen en IJmuidcn vele boeken zijn
volgeschreven, bleef het leven van de vissers van
'de Zeeuwse eilanden' tot voor kort anoniem en
vergeten. Visserszoon P.J. Huybrecht (nu
burgermeester van Bergambacht) en journalist
Ed Reindcrsma hebben daar met hun boek 'In
weer en wind' wat aan proberen te doen.
Blijkens de flaptekst hebben ze 'een waardev ol
document over de oude Zeeuwse visserij'
afgeleverd.
Hel is dal ze hel zelf zeggen. Ik vind dal ze er
maar zeer ten dele in zijn geslaagd om 'hèt
verhaal' van de Zeeuwse visserij te boek te
stellen. Dat kan ook niet anders: wie in 125
pagina's zowel 200 foto's, tientallen tekeningen
als de geschiedenis van de Zeeuwse visserij kwijt
wil, die kan niet anders dan een boek maken dat
globaal en fragmentarisch is.
De auteurs hebben geprobeerd om inderdaad
alles te bespreken en dus is bijna alles blijven
steken bij die globale informatie. Slechts een
enkele keer. als vissers zelf aan het woord worden
gelaten, krijgt het boek iets meer dan de nogal
officiële geschiedschrijving van hel auteursduo.
Maar als men zó is ingevoerd in de visserij en
men niet beter weel dan z'n eigen vader plus
Marien Sicreveld (al talloze malen geïnterviewd
rn krant en boek) aan het woord te laten, dan is er
ook sprake van gemakzucht. Alleen het verhaal
van werlbaas Dirk van Duivendijk leest eigenlijk
lekker.
'In weer en wind' - uiig. Den Hoer - J 34,50
Zelden heelï een boekje van 37 pagina's tekst
zoveel publiciteit gehad als dat waarin de
stro|X'i\svcrhalcn van Piel Polderman staan
opgetekend. De boekjes vlogen dan ook als de
bekende warme broodjes over de toonbank V
mensen waren nieuwsgierig naar de vcrhaj Jde ZCCU^VSC fïllUlllllZCH
van een
leven
;n man van 86, die een groot deel van
in de duinen van Vrouwenpolder stro i
was. Dat moest leuke lektuur voor de lJj JfftZy LOVC
winteravonden opleveren: spannende knnr-J
spannende konfro c /jn minstens drie Zeeuwse film-
,at'eS,U,ff" vrijgevochten dorpstypes en fari 'T hel debuut van de Belgische regisseur
tieke koddebeiers, sterke verhalen over enmJr J. (1(, Dmiddere; een opmerkelijk debuut
"""'nlciding van een verhaal van Bukovski
vangsten.... wie Piet Polderman kent, wee^d om,nlC'l'e
voor de rest een soort kursus 'stropen in vroea
dagen'. Wel informatief, maar absoluut niet w kl'
juist andersom'; ze zijn ook sportiever dan jager T.LiH Scène na scène dringt de film zich op,
hy daar sappig over kan vertellen. |r frustraties van een opgroeiende
Maar een goed verteller is niet per defenitie etvel llitmondend in een necrolïclc scène.
goed schrijver. Dat wordt al snel duidelijk als r "^Hrre trok al eerder aandacht meteen korte
de inleiding van Jan Zweemer (wiens boek 'E| Cl,-! van ccn novelle van Bukovski, waarin
zekel om geit-e.en ,e snieên' dit najaar 4 i*™"S„IU„hol cn «exuefc frustratie» ren,raai
tweede druk beleelt) de stroper zelf aan h
woord komt: niet één spannend verhaal, ej f ï^erlandse filmkritiek was verdeeld over
paar grappige anekdotes uit de tweede hand
razy Love,
jicht, carr
subtiel in elkaar om de toeschouwer mee
jt mag verwachten van een boek met stroper l^ren in de bizarre verbeeldingswereld van
'i 3 e"u ii hoofdpersoon' (Harbert v.d. Kaap in de GroeneJ;
Helaas hebben noch de bewerker, "och fig* w BukoVski is nooit eerder zo goed
uitgever slroper P,et weten te^behoeden voof Deniddere zwakte de voor de hand
aantal schijnheilige strolen. Daarm beweert h ,^'dc scandaleuze en cvnischc aspecten aften
dat stropers niet bruut en gevoelloos zijn, rnaa^." SOOrtmachteloze, rituele
cameravoering, aankleding en spel
van een
#»n mni ri i r,lvï \eerekamp in .NRC-Handelsblad);
tn met de hulp van een hond te doden, weet fl l (Tnmv) hccft mct heci andere ogen
sport iel die stropers waren. aa|. dc film zitten kijken: 'Crazy Love is zo star,
hen stroper jaagt voor de voet - uitg. Fanoy-f 16,91 latisch cn voorspelbaar datje het er benauwd
e, -sterkt door een overdreven vakamanschap—
-I s')°l tredakteuren van de PZC. hebben cc meesterschapvormgeving. De lïlm wordt
stukje Zeeuwse geschiedenis beschreven, dj ok daardoor zo dood als een pier en zo
volgens hen tot nu toe 'een ondergeschovS crstikkcnd aJs Cen luchtledige ruimte.'
kindje was: de geschiedenis van het Zeeuws
voetbal.
Maar Zeeland heeft 1111 dus zijn voetbal ISlSt CHipCrOt
geschiedenisboek. Niet volledig, maar dat wa |'[H. |aS( emperor is in deze film van Bernardo
ook niet de opzet. De vijl redakleuren hebbq fcjiolucci de laatste keizer van China, Pu Yi, die
dooi de geschiedenis gedribbeld zoals ze da n 1908 op driejarige leeftijd tot keizer werd
zeil schrijven. Hier en daar. een verbal |>kroond. maar na de revolutie van 1912 nog
noterend. lekker leesbare stul, soms wat al ti lecbls de symbolische functie had en nadat Mao
grappig (als de afdeling Zeeland der K.NYB6! jc macht greep in een heropvoedingsgesticht
jaai beslaat heet dat in dit boekje 'de vv AOW crccht kwam. Hij overleed in 1967, nadat hij
maai toch een boek vol verhalen die samen ecj rjjn laatste jaren als tuinman had gesleten,
aaidig beeld geven van het reilen en zeilen vaiBcriolucci heeft zich geconcentreerd op de lijd
het voetbal. dat de keizer in gevangenschap zat. Hij heeft er
ei halen over moeilijk doende dominee s n -en prachtige lïlm van gemaakt, die niet (zoals in
meev octballcnde kapelaans, over de rol vaiN'ove Cento) uitloopt op een npolitieke
Zeeland in hel damesvoetbal, overeen vcrgcln itcllingnamc, maar er visueelwel vaak aan
international als Jo Schot, over de tamelijj loet denken,
goede— houding van de Zeeuwse voetbal
bestuurders in de oorlog.
Aoppen in de klei - uiig. P~C - J'29,50
Een lïlm van de beroemde regisseur Nikita
Mikhalkov (van Oblomov), opgenomen in
Toscaanse en Russische landschappen aan het
begin van de eeuw, spelend in de hogere kringen
en dan nog wel met Marcello Mastroianni in de
hoofdrol, dal moet wel iets bijzonders worden.
Dat is Oei Ciornie (Donkere Ogen) dan ook wel
geworden. De lïlm is gemaakt naar het verhaal
'De dame met het hondje' van Tsjechov. Wie dat
verhaal kent, weet wat hem te wachten staat, al
heeft Mikhalkovaan het slot nog wel voor enkele
verrassingen gezorgd.
Oei Ciornie is een uitstekende mix geworden van
lïlmmaken volgens Italiaans en Oostenropecs
model, waardoor je het ene moment nadrukke
lijk langzaam over hel weidse Russische land
zweeft om kort daarna in een scène te belanden,
die je aan Fellini's 8'/2 doel denken....
Onder de titel '3 keer Shakespeare' bieden Uit in
Zeeland en de Stichting Filmtheaters Middel
burg dit seizoen het publiek drie keer de
gelegenheid om werk van de beroemde
toneelschrijver zowel op het toneel als op de lïlm
te zien. In oktober werd Maclxth al in de
Schouwburg en Schuttershoftheater gebracht.
In januari is Hamlet aan de beurt.
Op vrijdag 29 januari brengt het Raam Teater
een zeer eigentijdse versie van Shakespeare's
beroemdste stuk. De —dissidenteTjechische
dramaturg Pavel Kohout bewerkte het stuk
drastisch en Hugo Claus zorgde voor een
moderne, soepele tekst. Het resultaat is een
hedendaagse Hamlet, die z'n monologen
gepaard laat gaan met muziek uit z'n electrische
gitaar rock 'n roll en blues.
De film, die op 31 januari draait, dateert uit
1964. Hij werd geregisseerd door Kozintsev, die
zich baseerde op de vrijevertaling van Boris
Pasternak.
Wie beide voorstellingen wil bezoeken, krijgt vijl
gulden reductie op de entreeprijs voor de lïlm.
