Het Nederlands Kamerkoor
Dimitri Ferschtman (cello)
Mila Baslawskaya (piano)
Veel Japanse muziek in
.'Festival de Oriënt'
Nieuwjaarsconcert met
'verrassingspakket'
Reinbert de Leeuw
terug in Middelburg
Maandelijks jazz-concert
in Kloveniersdoelen
Amsterdamse Bachsolisten
Traditiegetrouw is het Nederlands Kamer
koor ook dit seizoen weer present binnen
onze Middelburgse muziekprogrammering
met een drietal conserten. Twee van deze
conserten vinden plaats o.l.v. beroemde
zangers, Robert Holl en Nicolai Gedda.
Onder leiding van de beroemde bariton
Robert Holl brengt het koor werken van en
rond Franz Schubert. Naast composities van
deze grootmeester van de liedkunst (zoals de
kwartetten 'DesTages Weihe', 'Nachthelle',
'lm Gegenwartigen Vergangenes' en
'Standchen') staan liederen en gezangen op
het programma van Schubert's vrienden en
tijdgenoten Leopold von Sonnleither en
benedikt Randhartinger. Het koor zal worden
begeleid door Rudolf Jansen.
Concertzaal Middelburg, 27 januari
Dimitri Ferschtman werd geboren te Mos
kou en studeerde er aan het Conservatorium
bij Galina Kozolupova en Natalia Gutman.
Na zijn studie werd hij lid van het Glinka
Kwartet, waarmee hij honderden conserten
gaf in de Sovjet Unie en daarbuiten. Ook als
solist trad hij regelmatig op en hij doceerde
kamermuziek aan het Conservatorium van
Moskou.
In 1978 verliet Ferschtman de Sovjet Unie
en vestigde zich in Nederland. Hij werd solo
cellist van het Radio Symfonie Orkest en
tevens leraar aan de Conservatoria van
Amsterdam en Utrecht. Vanuit Nederland
hervatte hij zijn solistische carrière en
richtte hij opnieuw het Glinka Kwartet op.
Mila Baslawskaya studeerde samen met
Dimitri Ferschtman aan de Centrale Muziek
school en aan het Conservatorium te
Moskou en vormt al jaren met haar
echtgenoot een cello-pianoduo. Als zodanig
gaven zij talloze recitals en maakten
verscheidene opnamen voor de radio.
Daarnaast is Mila Baslawskaya docente aan
het Rotterdams Conservatorium.
Uitgevoerd worden: Fantasiestücke
Schumann; SonateSchnitke; SuiteDe
Falla; Sonate nr. 3Beethoven.
Vestzaktheater Vlissingen. 22 januari
(0 lOnder de noemer 'Festival de Oriënt' brengt
_|Centrum Nieuwe Muziek eind januari, begin
februari vijf concerten van componisten uit
het verreoosten. Nieuwe Muziek heeft
altijd al een goed contact gehad met Japanse
musici en die ontbreken in deze concert
enreeks dan ook zeker niet. Niet alle
werkstukken zijn overigens afkomstig van
Aziatische componisten, er zijn ook werken
bij die volgens de oosterse technieken zijn
gecomponeerd.
Het Xenakis Ensemble speelt op 27 en 28
januari werken van Takemitsu en Scelsi. De
MUZIEK
sopraan Michoko Hirayama, ook geen
onbekende in Middelburg, is een der
solisten.
Op 29 januari komt The Japan Federation of
Composers naar de Zeeuwse hoofdstad om
De Japanse muziek staat welbeschouwd
minder ver van de Europese muziek dan
men doorgaans aanneemt. Zo behoren de
Aïnoe tot de Europide Noordaziatische
bevolking en maken muziek welke enigs
zins overeenkomt met die van Noord
Schotland. De wereldmuziek die volgens
sommige deskundigen in het verschiet
ligt blijkt dus al wat langer te bestaan....
Pas laat in de 19de eeuw begon Japan
zich meer te interesseren voor de
westerse muziek. In 1880 nodigde de
Japanse regering Amerikaanse docenten
uit om in Tokyo muziekscholen op te
zetten. In 1887 ontstond daar de muziek
academie. Tot een vermenging van
westerse en oosterse muzieksoorten
kwam het evenwel pas in de jaren na de
Tweede Wereldoorlog. Al wat lager
dienden Japanse elementen in de wes
terse muziek als een soort exotische
illustratie. De charme van het 'niet
eigene' leefde bijvoorbeeld al bij Mozart
toen hij zijn Turkse Mars maakte. En ook
Debussy kende een sterke neiging naar
het oriëntaalse.
Tot aan 1868 vormde muziek ruim 200
jaar een onverbrekelijk geheel met
andere Japanse kunsten. Na het opdoen
van kennis in bijvoorbeeld China en
Korea maakte Japan zich de westerse
muziek verder eigen. Het westen bracht
al in de zestiende eeuw instrumenten en
katholieke gezangen naar Japan. Be
langstelling bestond aanvankelijk vooral
voor de westerse militaire muziek die
men nauwgezet copieerde. Wellicht
kregen om die reden de Duitser F. Eckert
en later de Oostenrijker R. Dittrich de
leiding over de keizerlijke muziekacade
mie.
Over de Japanse muziek van voor de 8ste
eeuw is niets bekend. De kronieken
Kodjiki en Nihongi uit die periode roemen
de hoge ouderdom van de muziek maar
verstrekken geen details. Aangenomen
wordt dat de muziek Japan omstreeks
200 voor Christus via Korea uit China
bereikte. Vooral van de vijfde tot de
negende eeuw stond de Japanse muziek
sterk onder de invloed van China. Dit land
leverde zelfs het meest gebruikte instru
ment. In de 8ste eeuw stuurde China een
citer als geschenk naar de Tadaiji-tempel.
Daaruit ontstond later de koto, Japans
meest bekende instrument. Evenwel pas
in de 17de eeuw kreeg het een leidende
plaats in de Japanse klassieke muziek.
Een invloed, die de hof- en tempelmuziek
niet meer kwijtraakten. Langzaam aan
verdween het onderscheidt tussen deze
soort en de volksmuziek. Redelijk authen
tiek bleef de aristocratische gagaku.
Componist J. Kosakoe speelde in het
begin van deze eeuw een belangrijke rol
bij de verwesterlijking van de Japanse
muziek. Met hem bogen ook anderen zich
over het werk van bijvoorbeeld Debussy,
Roussel en Bartok. Na de Tweede
Wereldoorlog zochten ja pan se compo
nisten aansluiting bij de seriele muziek.
Het Japanse element verdween daarmee
volledig. Mede daardoor en door het
vastlopen van de seriele muziek keerde
een niet onaanzienlijk aantal componis
ten geleidelijk weer terug tot meer
Japanse thema's. Sommige deskundigen
noemen als verklaring ook de econo
misch leidende positie die naar hun
mening een toenemende nationalisme
teweegbracht. Tot een uitbanning van
het westerse kwam het in de meeste
gevallen evenwel niet. Wellicht staat er
opnieuw een wereldmuziek aan te
komen....
er werk uit te voeren van jonge Japanse
componisten. De bekende pianist Kyoko
Hashimoto geeft op 3 februari een recital en
één dag later wordt het slotconcert verzorgd
door het Amstel Kwartet, dat werken van de
componist Isang Yun uitvoert.
Traditiegetrouw zorgt het Centrum Nieuwe
Muziek op 1 januari voor een Nieuwjaars
concert. En al bijna even traditiegetrouw is
de pianist Geoffrey Douglas Madge daarbij
als uitvoerend kunstenaar aanwezig. Deze
keer is hij zelfs de enige, die vanaf 4 uur
's middags in de Kloveniersdoelen te horen
is.
Het programma is een 'verrassingspakket'.
Donateurs en bezoekers van Nieuwe Muziek
zijn uitgenodigd om vóór kerstop een
kaartje de muziek van hun keuze op te geven.
Tussen kerst en nieuwjaar heeft Madge de
tijd gehad om zich die muziek (voor zover
nodig) eigen te maken en op nieuwjaarsdag
zal hij laten horen, welke muziek de trouwe
bezoekers van Nieuwe Muziek nou eigenlijk
zelf het liefst horen: Bach, Beethoven of toch
Cage....
Reinbert de Leeuw, die volgens de laatste
berichten zijn auto-ongeluk in de nacht van
3 op 4 december (op terugweg uit Middel
burg met Vera Beths en Anner Bijlsma) al
weer aardig te boven is, zal vrijwel zeker op 7
januari al weer terug zijn in Middelburg om
daar mee te doen aan een door Nieuwe
Muziek georganiseerde avond met kamer
muziek van Sjostakovitsj. Met de bas Lieuwe
Visser en Raphael Hillyer op altviool brengt
hijeen drietal werken van de Russische
componist.
Mocht De Leeuw nog niet hersteld zijn, dan
wordt het concert uitgesteld. Even informe
ren dus....
Beginnend op 20 januari start Centrum
Nieuwe Muziek met een maandelijks jazz
concert in de Kloveniersdoelen. Het eerste
concert wordt gegeven door een gelegen
heids-big band onder leiding van de
Amerikaanse componist en saxofonist Wal
ter Thompson.
GEOFFREY DOUGLAS MADGE.
FOTO: WIM RIEMENS
Thompson is samen met nog enkele
Amerikaanse jazz-musici voor een poosje
naar Nederland overgekomen en heeft met
dirigent Frank London een groep Nederland
se musici om zich heen verzameld en aldus
een big band geformeerd, die een toernee
gaat amekn. Onder andere naar Middelburg,
dus.
De Amsterdamse Bachsolisten vormen een
barokensemble, waarvan de leden voor
aanstaande posities innemen in het Con
certgebouworkest en Frans Brüggen's Or
kest van de Achttiende Eeuw. Het ensemble
maakte internationaal naam met schitte
rende plaat/CD-opnamen van met name
stukken van Bach. Maar de Amsterdamse
Bachsolisten houden er ook een bloeiende
concert-praktijk op na, met tournees naar
onder meer China en Japan. In het
Zuidlandtheater speelt dit prachtige en
semble van Johann Sebastian Bach de Suite
nr. 2 in B en de beroemde Brandenburgsel
concerten nrs. 2, 4 en 5. I
Zuidlandtheater Terneuzen, 21 januari I