E>KKKN-I KZINCF.N-CI IRST RSF.N 19 Operafilms Middelburgse leescultuur in de 19e eeuw Godsdienst, gezin en vaderland Fanoy stopt voorlopig als uitgever Projekt van 670.000 gulden: Standaardwerk over Zeeuwse landbouw JAN RAP EN Z'N MAAT A FISH CALLED WANDA en de pogingen tot het uitschakelen van de enige 'getuige'. Dit alles in een absurde komedie. De hoofdrollen in deze film van Charles Crichton worden vertolkt door John Cleese, als de aanvankelijk onberispelijke advocaat. Kevin Kline als de sarcastische machofiguur, Jamie Lee Curtisalsde hitsige Wanda en Michael Palin als de stotterende vissenliefhebber en kruimeldief. John Clee se werkte ook mee aan het scenario. In de maand februari zijn er in Vlissingen en Goes in totaal drie operafilms te bezoeken: twee in Alhambra en één in het Grand Theater te Goes. Alhambra: 5 februari Macbeth. Een opera van Verdi naar het bekende Shakespeare verhaal, uitgevoerd door koor en orkest Teatro Commuale uit Bologna. 26 februari Fidelio, opera van Ludwig van Beethoven, het verhaal gaat over een als man verkleedde vrouw, die zich aanmeldt als bewaker van de gevangenis om haar man, die daar als politiek gevangene vastzit, te bevrijden. In het Grand Theater op 5 februariLe Nozze di Figaro, opera van W.A. Mozart over de Barbier van Sevilla, die verliefd is op het kamermeisje van de gravin en die alles in het werk stelt om met haar te kunnen trouwen. Uitgevoerd door het Weens Philharmonisch orkest. Wie de verhandelingen van P.J. Meertens kent over Zeeland en met name Middelburg in de 19e eeuw, stelt zich de Zeeuwse hoofdstad voor als een plaats, waar in dietijd nogal wat verlichte geesten rondliepen. De lezingen van Multatuli werden niet alleen juichend begeleid door een progressieve Middelburgse Courant, ze werden ook druk bezocht door burgers uit die stad. Het opkomende socialisme werd absoluut niet verketterd, kortom: Middelburg als een stad die je allesbehalve benauwd en benepen kunt noemen. Dan komen er twee onderzoekers, die in Amsterdam de complete 19e eeuwse administratie van de Middelburgse boek handel en uitgeverij Van Benthem en Jutting vinden en op basis daarvan een boekje samenstellen over de leescultuur in die stad. En wat blijkt? Slechts 1% van de boeken, die deze gerenommeerde boekwin kel verkocht, waren politieke geschriften. De romans en verhalenbundels haalden ook de 10% niet eens. Maar de theologische en stichtelijke literatuur scoorde bijna 18% en historische literatuur nog eens 10,5%. Leerboeken haalden 12%, maar kinderboe ken slechts 1%. De twee onderzoekers, J. Kloek en W. Mijnhardt, hebben de boeken die over de Middelburgse toonbank gingen ook op hun inhoud bekeken. Hun oordeel over de belangrijkste tendenzen in die boeken: 'De lezer wordt doordrenkt van de waarde van het harmonieuze gezin, waarin ieder zijn plichten betracht, maar ook zijn rechten heeft en waarin godsdienstig leven, deugd, ijver, onderlinge liefde, maatschappelijk plichtsbesef en een warm gevoel voor het vaderland zorgvuldig aangekweekt en on derhouden worden.' Wanneer men dan bedenkt, dat slechts in de bovenlaag boeken gekocht en gelezen werden (slechts 6% ofwel 500 klanten per jaar), dan zou je toch moeten konkluderen, dat die Middelburgers misschien toch iets minder verlicht waren dan we tot nu toe dachten. Er zijn van 'Leescultuur in Middelburg' twee verschillende boekjes uitgekomen. Het dun ste kost 5 gulden en de uitvoerige versie kost 17,50. Ze zijn zowel in de bibliotheek als bij de Middelburgse boekwinkels te koop. Fanoy-Middelburg, al jaren aktief als kleine, typisch Zeeuwse uitgeverij, stopt er met ingang van dit jaar mee. 'Onze aktiviteiten als uitgever gaan voorlopig de ijskast in', zo zegt Dick Anbeek van Fanoy het. 'Ik heb mijn personeel beloofd om me voorlopig alleen nog maar te concentreren op de boekwinkel. We hebben het pand naast onze winkel aangekocht en dat wordt bij de boekwinkel getrokken. Dat levert so wie so al veel extra werk op. En dan kan het uitgeven van boeken er niet ook nog eens bij, want dat levert ook voor het personeel een extra belasting op bij de distributie.' Anbeek zegt nadrukkelijk dat hij niet stopt omdat hij teleurstellende ervaringen heeft gehad met het uitgeven. Maar: 'Je moest het altijd in je vrije uurtjes doen, want uitgeven van boeken in Zeeland levert natuurlijk geen inkomen op. Je doet het om je zaak naam bekendheid te geven.' Hij erkent dat het jammer is, dat hij de uitgevers-aktiviteiten stopzet. Maar het zou alleen door kunnen gaan als je een overheids-subsidie kreeg om een goede redaktie op te zetten, die de uitgaven zou begeleiden en redigeren. Dat kun je als kleine uitgever zelf niet betalen, want dan levert vrijwel elk boek dik verlies op. Wat er dus vanaf heden nog overblijft aan Zeeuwse uitgevers zijn De Boer, De Koperen Tuin en (af en toe) Pitman. 'Maar', aldus Anbeek, 'als er nou morgen iemand met een geheide bestseller bij me op de stoep staat, wie weet, doe ik het toch weer Ingezonden mededeling Na het succes van het anarchistennum mer komt Ballustrada deze keer met een nieuw thema. Ditmaal over jeugdlitera tuur. Kinderboekenschrijver Rindert Kromhout opent met het artikel 'Waarom ik voor kinderen schrijf', gevolgd door een kort verhaal. Karei Eijkman, bekend schrijver van jeugdboeken, televisie-series en 'De blauw geruite kiel' plaatste exclusief in Ballustrada enkele gedichten. Johanna Kruit stemde toe in een interview en stond enkele van haar nieuwste gedichten af. Verder illustraties van Tom Eyzenbach. beeldend kunste naar, ontwerper van postzegels en bekend illustrator van o.a. enkele boeken van Roald Dahl. Ook Zeeuwse tekenaars werkten mee aan dit nummer. Dave Meyer en Ramon de Nennie, medewerkers van Lurv en Lurvje en de Krullenbak illustreerden voor dit blad. De naam Wim Hofman behoeft geen uitleg en staat borg voor kwaliteit. Verder bijdragen van Leendert Beye, grafische transformatie; Jan Smeekens. eindredacteur van Lurv; Thea de Leeuwen, consulente voor de provin cie; Jan Clement, medewerker Zeeuws Steunpunt; Van der Veeke; Verstraten en Raats. Kortom. Ballustrada is op de goede weg en heeft nu vaste plannen om ieder jaar met minimaal twee themanummers uit te komen. Deze speciale uitgave verschijnt eind februari, begin maart. Nieuwe abonnees moeten zich er beslist niet van laten weerhouden zich aan te melden op het redaktie-adres; Banckertstraat 57, 4535 AJ Terneuzen. Op 10 februari wordt beslist of Zeeland z'n vervolg op pagina 21.

Tijdschriftenbank Zeeland

Mooie moeite / Uitblad voor Zeeland | 1989 | | pagina 10