- 17 -
bedienen van een algemeen beschaafd taalgebruik, naast het
dialect dat hij spreekt.
De lagere school biedt vele mogelijkheden tot beoefening en
verbetering van de mondelinge spreekvaardigheid binnen het
kader van de gewone lessen, al zal de houding van de onder
wijzer hierbij bepalend zijn.
"Vindt hij mondelinge taalexpressie belangrijk, dan zal het
hem lukken hiervoor een plaats in het geheel der onderwijs
activiteiten in te ruimen - dit geldt tevens voor alles wat
met vrije expressie te maken heeft (Vindt hij ze onbelang
rijk, dan is er geen tijd voor). (9; 23).
aSchriftelijk
Het opstel is wel de meest gangbare vorm om zich schrif
telijk in taal uit te drukken.
Dit kan in de vorm van: een verslag, een vrije vertelling;
een identificatiebriefhet met eigen woorden weergeven van
een geschikt gedicht, e.d.
Men zou de kinderen ook zelf teksten kunnen laten schrijven
voor samenspraakjes of toneelstukjes. Een andere wijze om
de uitingsdrang van de leerlingen te stimuleren is het zelf
gedichten maken. Natuurlijk zal dit niet vanzelf gaan: het
zal geheel afhangen van de sfeer in de klas, de instelling
van de onderwijzer.
Naar aanleiding van een artikel in Vrij Nederland van 3
april 1965 "Verschijnende dichtkunst in een verdwijnend
schooltje", heb ik de leerlingen van de hoogste drie klassen
verteld, dat kinderen op een schooltje in Amsterdam zelf
gedichten maakten. Ook heb ik enkele van deze kindergedich
ten voorgelezen, naar aanleiding waarvan ik een klasse
gesprekje hield. De leerlingen toonden zich enthousiast.
De volgende dag gaven enkele leerlingen mij spontaan een
"eigen" gedicht.
bMondeling
De mondelinge hantering van de taal zal men het best
kunnen bevorderen, door de leerlingen zoveel mogelijk te
laten vertellen.
1In de eerste plaats noem ik het klassegesprek, dat er
in de eerste twee klassen op gericht is, de kinderen te
leren zich vrij en duidelijk uit te drukken.