- 20 -
een groot voordeel.
De leerlingen, die over de meeste fantasie beschikten,
hielpen de anderen door hen steeds - in het dialect -
aanwijzingen te geven, zowel voor het handelen als voor
het spreken.
Hoewel het geheel nog zeer primitief aandeed, bleek het
voor de leerlingen een enorme belevenis te zijn.
Haar aanleiding van een bespreking van oefeningen in
stijl, liet ik een.paar leerlingen van de hoogste klassen
enkele spreekwoorden uitbeelden. Hierbij mochten de leer
lingen ook spreken. (Uitgewerkte experimenten: 7)-
"Wanneer men kinderen wil leren zich vrij te uiten is het
niet voldoende dat ze hardop lezen, gedichten opzeggen en
verhalen navertellen. Daarnaast zal men aandacht moeten
besteden aan klassegesprekken, discussies, improviseren
van toespraken. Alvorens tot deze dingen over te gaan,
moet men eerst het fundament gelegd hebben waarop alle
bovengenoemde uitingsmogelijkheden gebaseerd zijn, nl.:
6. Scheppend toneelspelen in dienst van het onderwijs!
Weergeven (uitspelen) van vrat de verwerkte leerstof (indi
vidueel of in groepsverband) heeft wakkergeroependoor
middel van taal en gebaar. Om hen hiertoe in staat te
stellen, zullen wij trachten hen door een onbevangen doel
matige training in een geestelijk klimaat te brengen, waar
de bewogenheid zo groot isdat zij zich baan móet breken
in ritme en klankenbeweging en woorden, in vrije expres
sie in taal en gebaar." Cf; 6).
Met deze woorden van Aafje Top zou ik uitdrukking willen
geven aan de gedachte, dat vrije expressie in taal en ge
baar niet langer uit de (dorps)school weg te denken is.
(Wel wil ik in dit verband opmerken dat de problematiek
van een tweemansschool met zich meebrengt, dat het moeilijk
zal zijn aan dit facet voldoende aandacht te kunnen be
steden)
Ondanks het feit dat zij hierin weinig ervaring hadden,
heb ik de leerlingen van de klassen k, 5 en 6 laten im
proviseren naar aanleiding van het onderwerp "IJspret".
Bij de toelichting van dit onderwerp bleek reeds, dat de
leerlingen heel enthousiast waren; zij hebben dit experi
ment dan ook tot een goed einde gebracht (wel moest ik de
vrije improvisatie steunen door af en toe een stille aan-
