- 15 -
Bij 3a- Dat zelfs op de meest regenachtige Zaterdag de zon ten
slotte doorkomt, wordt ook te Bgk. Kwd. en Dsr. gezegd,
maar de laatste regel van de opg. Groede:"Da's vo Maria
om 'eur 'emde te drogen", ontbreekt. (Men zie echter
hierachter onder II. 12).
Wel ontvingen we de volgende variantAl is de joodse
Sabbat nog zê kwaed,Svn, en Gêên Sabbath-dag zoe
kwaed, of 't zunnetje schient toch vroeg of laet: Mdh
SmdDoor Ofl. wordt aangetekend, dat volgens oudere
mensen het schijnen van de zon, hetzij lang of kort, op
Zaterdag als een teken werd opgevat, dat de Joden toch
het uitverkoren volk Gods waren, ondanks alle beproevin
gen.
Opm. De mening van A. de Boo, dat de spreuk, zoals hij ze
kent, aan een boekje ontleend zou zijn, omdat hij ze
steeds in "'t Hollands" hoorde gebruiken, tvordt dunkt me
evenzeer door de lezing uit Groede als door die uit Svn
en Mdh., Smd. weerlegd. Hier zijn, hoe verschillend ook,
associaties met een oud volksgeloof.
Bij 3bDe verklaring van 'n Maendagse maene deug nie isnieuwe
maan op maandag voorspelt slecht weer, (ons excuus voor
de vergissing). Het gezegde wordt d. Gdrbevestigd, in
de vorm: 'n maendagse maene geef slecht weer.
Bij 4 (a.b.c.d.) Dat de maene (maon) in 'n nist(je), regen en/of
mist voorspelt wordt zowel op Z.eil., G.-Ofl. als in
Z.V.W. bev., zij het met kleine variaties.
Bij 5a. Als regenvoor spellers wordt een kring (rieng) om de maan,
zowel die om de zon, bevestigd d. BksCzen door Gdr.;
Mdh., zoals dit was gegeven d. Dsr. en Obg. - Maar als
windy oor speller is de kring om de maan meer verbreid.:
dit wordt bev. d. VwpKpl.; Ier.; Svn.; Cz.; Sak.
Maar Gdr. die de maan als regenvoorspeller geeft, kent
ook de spreuk: 'n rieng (krieng) rond de maene ies op de
baenewat de voorspelling wat onzeker maakt. (Men zie
ook hierachter II. nr. 20).
Bij 6. De door J. Kousemaker geg. spreuk wordt d. Gdr. aldus
gegeven: As 't zunnetje schient op 't heggetje, merrege
weer 'n buutje.
