- 11 -
satie.
The Merchant Adventurers verschenen iets later in onze streken
dan de Duitse kooplieden. The Merchants hielden zich vooral
bezig met de lakenhandel: onbewerkt laken werd door hen hier
verkocht. Dat deze handel belangrijk is geweest blijkt uit
twee regels van de Canterbury tales van de Engelse dichter
Chaucer. Hij laat hier in een van zijn verhalen de. Merchant
zeggen: "I wished the sea where kept betvreen Middelburg and
Orwell". De dichter bedoelde hiermee, dat hij wenste dat de
zee vrijgehouden werd van zeerovers en vijanden. Het feit, dat
Chaucer Middelburg met name noemt, bewijst ons, hoe belangrijk
de Zeeuwse hoofdstad voor de Engelse lakenhandel op dat moment
was. The Merchants waren er van 1383-1389 gevestigd, en de
Engelsen menen hiermee te kunnen aantonen, dat Chaucer de
Canterbury tales in deze periode heeft geschreven. De Zeeuwse
hoofdstad is in het hedendaagse Engeland nog weinig bekend,
want in een moderne versie van de Canterbury tales spreekt de
dichter over Harwich-Hoek of Holland range als hij deze twee
régels aanhaalt. Een andere schrijver vertelt in een noot, dat
het Middelburg in Vlaanderen is, raar Chaucer over spreekt.
Iü deze beide zeerechten werd het gebruik van een loods al min
of meer dwingend voorgeschreven. Philips II maakte in een
plakkaat bekend, dat de schippers Van zeeschepen verplicht
waren in loodsmansvaarwaters een loods hé nemen. Het loodsgeld
werd door de kooplieden, dat waren de eigenaars van de lading,
betaald. De schipper moest de loods de kost geven. Deze ge
woonte is in 800 jaar niet veranderd. Vóór 1600 moest een
schipper maar zien, dat hij een loods vond voor het vaarwater,
dat hij wilde aandoen. Meestal deden vissers dienst als loods,
want zij waren het best met de stromea en ondiepten op de
hoogte
In de 16e eeuw zijn er een stuk of acht leeskaartboeken ver
schenen. Deze boekjes werden ook wel loodsboeken genoemd en we
kunnen ze beschouwen als de voorlopers van de tegenwoordige
zeemansgidsen. In enkele van deze leescaertboeken wordt de
verhouding loods-gezagvoerder op bijzonder interessante wijze
behandeld
Volgens mij is het mooiste en besie van deze werken wel het
Tresoor der Zeevaert van Lucas Jaasz. Wagenaer, stuurman en
loods in de vermaarde koopstad Enkhuizen. (1591)-
Een exemplaar van dit prachtige werk bevindt zich in de
Provinciale Bibliotheek te Midd-lburg.
