- 12 -
Wagenaer vertelt in dit boek alleraardigst over de moeilijk
heden, die een loods kan ondervinden als hij aan boord komt.
Uitvoerig;wordt in dit boek-beschreven, hoe men in 1591 de zee
gaten van de Hollandse kust moest aandoen. Terloops vermeldt
Wagenaer, dat het vaarwater "niet erg wijd is tussen Soutelande
en de bank". Dit is na- drie eeuwen nog precies zo.
Na 1600 komen in ons land de eerste loodsreglementen. De ordon
nanties, door de Staten van Holland en West-Friesland uitgege
ven voor de zeegaten van Texel en het Vlie, worden nu nog aan
gehaald. In deze ordonnanties werden de volgende regels vast
gelegd:
1e. Alleen geëxamineerde loodsen kunnen als loods worden aan
gesteld
2e. Alleen aangestelde loodsen mogen loodsdienst verrichten.
3e. Elk zeeschip moet een loods aan boord hebben.
keHét loodsgeld wordt berekend volgens vaste tarieven.
Ook deze bepalingen zijn nog heden van kracht.
Tot voor kort was het aandoen van een zeegat -voor een gezag
voerder het lastigste deel van zijn reis. Dit- blijkt ook duide
lijk uit de 17e eeuwse ordonnanties. Was het schip eenmaal bin
nen de zeegaten, dan mocht de kapitein, indien hij dit wenste,
zonder ló-ods de reis naar Amsterdam vervolgen. Stond de gezag
voerder erop, dat de loods tot Amsterdam aan boord bleef, dan
kreeg de loods hiervoor een beloning van 2,per dag. Dit
loon is bijna 300 jaar hetzelfde gebleven. Pas na de laatste
oorlog-heeft men dit tarief gewijzigd.
De loodsdienst op de binnenwateren was een stedelijke aange
legenheid. Een mooi voorbeeld hiervan is de Middelburgse ordon
nantie van-1715. De stadsloodsen kregen naast het loodsgeld een
vast maandsalaris. Middelburg was hiermee de andere loodsdien-
sten ver vooruit. Pas in de 20e eeuw kregen de Nederlandse
rijksloodsen een vast salaris.
Krachtens de loodswet van i860 mochten de gemeenten slechts in
hun havengebied een eigen loodsdienst instellen. Hierdoor ver
loor de gemeente Amsterdam het recht om over de Zuiderzee naar
den Helder en het Vlie te loodsen. Voor zover mij bekend heeft
Vlissingen na 1800 geen stads- of gemeenteloodsen aangesteld.
Er zijn verschillende bewijzen, dat de stad Vlissingen in de
17e en 18e eeuw geadmitteerde loodsen had. Helaas zijn alle
gegevens hierover bij de brand van 1809 verloren gegaan. Wel is
