- 17 -
hunne huizekens strekt. Zijn helder, fris water dat vroeger,
naar oude vrouwkens vertellen, de enige fontein was, waar ieder
huisvrouw goeden drank kwam putten. Zijn water dat te Gouy
reeds machtig genoeg was om de drijfkracht te worden van een
suikerfabriek en welstand te schenken aan de mensen. Zijn water
dat rijke en wijde landerijen besproeit, grote boerderijen uit
den grond stampt, die tientallen werkkrachten behoeven en werk
en nering brengen in het dorpkeZijn water, hét heerlijke
water van de Schelde, op enkele honderden meters van zijn bron,
loom reeds van macht en leven, maar leven gevend en leven aan
trekkend
Van de bron der Schelde te Gouy is een monument gemaakt,
waarop in het Latijn een scriptie is aangebracht, die vertaald*
aldus luidt
Heldere bron der Schelde
Gelukkig is uw lot
Aan gewijde grond ontstromend
bespoelt en verrijkt gij het edele België
En zoveel roemruchte steden kussende
Stroomt gij zwanger (van schepen) de zee in.
Deze spreuk, die in de 18e eeuw werd aangebracht door een
kloosterling van de dichtbij gelegen abdij is waarschijnlijk
van een veel oudere overgenomen - uit de tijd der renaissance -
toen met Belgium de Nederlanden werd bedoeld en de schepen van
uit Antwerpen ongehinderd naar zee konden varen. Enkele foutjes
in het Latijn doen veronderstellen dat de 18e eeuwsè monnik
niet tot de beste latinisten behoorde.
Bij de Romeinen wordt de Schelde - Scaldis - al genoemd. Caesar
en Plinius spreken'van haar, resp. omstreeks 50 en 77 voor en
na Christus. In het Frans ontwikkelt de 1 van Scaldis zich tot
u, men spreekt in llO'f van Scauth, later Escaut. In dé vroeg
Oudnederlandse periode zijn er twee ontwikkelingen. Schouwen
wordt in 976 Scaldis génoemd, in 1156 Scolden en in 1222 Scou
den. Dan is er een vorm waarin de a in e wordt veranderd, zodat
men reeds in 1167 spréékt van Sceld, later Schelde, Schelt.
Rivieren hebben heel vaak een dubbele functie als verkeers
aderen en natuurlijke grenzen. Wanneer de eerste Merovingers
Doornik tot hoofdstad van hun rijk kiezen, houdt dit verband
met de ligging van dit knooppunt aan de Schelde. Bij het ver
drag van Verdun 8^3 wordt de rivier als grens aangenomen tussen
het toekomstige Frankrijk en Lotharingen.
Het belang van de Schelde is omgekeerd evenredig aan de
