- 8 -
tot het verval van bedevaarten bijgedragen. In enkele Nederland
se en Belgische gebieden bleef de gewoonte tot aan het eind
van de achttiende eeuw bestaan: in enkele hoge heerlijkheden
in Limburg en in het gebied van de Prinsbisschop van Luik.
BIJLAGEN
1. ARA, Hof van Holland 7, fo. 5^ verso, 19 III 14-56.
Philippus etc. Alzo voir desen tijt airnt Airntsz. boven
vonnisse van onsen scepehen onser stede van zerixee enige
goede die mits dien vonnisse him nyet toe en behoirden
vercoft heeft enen sijnen broeder geheten heer Pieter
Airntsz. wairom boven dat hy dair an iegens ons gebruect
hadde him van onsen voirs. gerechte en bedevairt overge-
set wert te doen tot sinte Pieters te Rome die voirs.
Airnt oitmoedelic vervolgende an onsen president ende rade
gestelt tot onsen saken der landen van Hollant ende Zee-
lant ende dat wij him van onsen heerlichede wegen dair in
gracie doen ende die bedevairt verdragen woude. So ist
dat wij aensiende die gelegenheit der sake ende om beden
wille van souderlingen vrienden den voirgen. Airnt
Airntsz. die voirsc. bedevairt verdragen ende quijtge-
schouden hebben Ombieden dair om onsen bailiu scout
burgermeysteren scepenen ende Rade van zerixee voirs.
'dat sij den voirgen, Airnt Airntsz. desen onsen gracien
laten genyeten sonder him aensprake letsel off moeynis
dair om te doen. Ende dit niet en laten wantet onse wil
le is.
In oirconde etc. Actum ut supra (d.w.z.: 19 III 14-56)
2. ARA, Hof van Holland, 56^6 fo. 57 recto en verso, 21 VI 14-77
Alsoe voirden Hove van Hollant Zeelant ende Vrieslant
buyten pyne ende bande van yseren ende up hoire vrye
voets staende Jan Jansz. bastairdt gheboren van diest Jan
Pietersz. alias Maeckeboeue ende Lucas Gherytsz. geboren
van der Goude bekent ende verlijt hebben dat sy onlancx
gecomen zijn binnen der stede van der Goes ende hebben
wten huyse van een geheten Harmen Janz. harneschmaker
poirter woenende ter Goes genomen elcx een pansser ende
dat an getogen tegen den wille ende dancke vanden selven
Harmen groote vrese ende antxst andeeden ende dair mede
gegaen dair hunlieden belieft heeft ende meer andere
insticiers bedreven onbehoirlicke ende quade manieren