-6-
tuatie gebruik door voor "het sluiten van de markt" Loanda de Sao Paulo in Angola,
Sao Thomé in de Golf van Guinee en de Capitanie (Provincie) Maranhaon in Noordwest-
Brazilië te laten veroveren in de tweede helft van 1641. De expeditie van Jol ver
trok op 30 mei 1641 van Recife er, in ieder geval 17 oktober was de verovering van
Loanda op Recife bekend wat het waarschijnlijk maakt dat Golijath voor 30 mei, maar
in ieder geval voor 17 oktober 1641 van Recife vertrok naar Lissabon.
De best verzorgde kaart die Golijath in zijn Braziliaanse periode vervaardigde, is
de al eerder genoemde door Visscher uitgegeven "Perfecte Caerte der Gelegentheyt
van Olinda de Pharnambuco, Maurits-Stadt ende t'Reciffo (11), (12), (Afb.5). Hoe
wel de kaart in 1648 in druk werd uitgegeven, dateert hij wat de basiskaart betreft
uit de periode van Johan Maurits, tussen 1639 en 1644.
Mogelijk vervaardigde Golijath de kaart voor zijn vertrek naar Algiers in 1641, een
mogelijkheid die schijnbaar bevestigd wordt door de volgende mededeling aan de be
windhebbers: "Wij senden om Ed. meerder contentement te doen de pertinente afbeel-
dinge ofte caerte van Mauritiusstat ende het Reciff met de bruqge aende andere gean-
nexeert ende haer omliggende forten(13). Het is inderdaad niet onmogelijk dat
deze mededeling van 1641 verwijst naar een kaart van Golijath, waarschijnlijk is het
echter een voorloper van zijn kaart of een plattegrond vervaardigt door de Ingenieur
P i stor
Een originele kaart uit de periode 1639"1641 is niet bewaard gebleven, wel een kopie
ervan. In de collectie Bodel-Nijenhuis bevindt zich een handgetekende kaart van Gerard
van Keulen, gedateerd 1721, die vervaardigd werd naar een kaart van 1639 (l4), (Afb.6).
Op de kaart komt onder andere de volgende titel voor: "Caerte Van de Haven Van
Pharnambocque Met de Stad Mouritia, t dorp Reciffe ende Bijleggende forten en alle
gelegenheeden van dien anno 1639"- De kaart legt sterk het accent op de al dan niet
uitgevoerde fortificatiewerkenwat het aannemelijk maakt dat Pistor de kaart ver
vaardigde. Op de kaart van 1648 van Golijath wordt een voltooid Mauritsstad getoond,
met het Hof Frijburg, zodat de basiskaart wel uit de periode 1642-1644 zal dateren.
Dr. Wieder vermeldt de manuscriptkaart van Mauritsstad/Recife van Golijath zoals deze
zich bevindt in de Os ter reichische Nationa1bib1iotheek te Wenen, waarbij de kaart de
volgende titel wordt meegegeven: .-Afbeeldinge Van drie Steden in Brasil als Olinda
de Phenambuco, Maurits-Stadtende Reciffo, met een gedeelte der vergea daer in be
grepen....Anno 1648" (15).
vU"'-- 't,., s
V-
Jg?
frjSé'&ir/fcfeu*-
*£.-
Afb. b.
