SCHERPENISSE
Het ontstaan,gebiedsuitbreiding en grondverliezen.
door
J.P.B.Zuurdeeg
Wanneer een rond getal jaren is bereikt,kan men de tijd her
denken waarop iets bepaalds is begonnen.Van personen en on
dernemingen herinnert men zich gewoonlijk wel een datum.
Meestal zijn dit soort data exact in geboorte-en stichtings
akten vastgelegd.Bij plaatsen - in het bijzonder bij plaat
sen waarvan het ontstaan in het grijze verleden ligt,zoals
bij Scherpenisse het geval is-is het niet altijd even makke
lijk om het begin ervan te bepalen,daar geschreven bronnen
uit die tijd uiterst schaars zijn of zelfs geheel ontbreken.
Ook is het ontstaan van een plaats door een ontwikkeling in
een reeks van decennia niet makkelijk in een jaartal weer
te geven.Gewoonlijk wordt bij een plaats dan ook het verle
nen van stadsrechten herdacht.Het is echter niet bekend dat
Scherpenisse een dergelijk privilege heeft ontvangen.
Naast oude oorkonden kunnen ook archeologische vondsten ons
iets vertellen over de bewoning van een plaats.
De oudste sporen van bewoning van Scherpenisse zijn onge
twijfeld de bergjes,waarvan er op het huidige eiland Tholen
een negental bekend zijn.Op het grondgebied van Scherpenisse
is het bergje nabij de watertoren in 1875 afgegraven en de
zuidelijkste berg in de Loohoek is in 1671 door de zee ver
zwolgen. Alleen de Westkerkse berg is overgebleven.Een aan
tal in deze berg gevonden aardewerk scherven,zgPingsdorf
aardewerkzijn te dateren rond 1127,wat dit jaar 850 jaar
geleden is.
Zesenzeventig jaar later zijn Balduwinus,clericus (geeste
lijke) de Scarpenesse en Lambertus,castellanus (slotvoogd)
van Poortvliet getuigen bij een schenking aan de abdij van
ter Doest.Dit gebeuren is opgetekend in 1203.Een oorkonde
van 14 oktober 1206 vermeldt het eiland Scarpenesse.Het is
duidelijk dat Scherpenisse toen reeds bestond en dat er een
gemeenschap woonde die groot genoeg was om een geestelijke
te onderhouden.
3