de oorspronkelijke erven,grachten,sloten en wegelingen er
omheen zijn verdwenen.Het is daarom noodzaak de enkele
voorbeelden van de nog in een oude omgeving liggende berg
jes in een historisch reservaat te bewaren en op deskundi
ge wijze te beheren.
BESCHERMING EN BEHEER
Alle Zeeuwse vluchtbergen staan op de lijst van wettelijk
beschermde monumenten.Er mag niets aan veranderd worden
zonder de toestemming van de Minister van C.R.M.
Pogingen om ook de naaste omgeving van de bergjes - waar
nog van toepassing - in de bescherming op te nemen,stui
ten op grote moeilijkheden,omdat er te veel agrarische
belangen in het spel zijn.Gelukkig bezit de Stichting
Het Zeeuwse Landschap in het complex Baarsdorp(twee ber
gen en het voormalig kerkterrein)een archeologisch,histo
risch en vooral ook landschappelijk waardevol,vrijwel
onaangetast gebied.Van de 34 nog bestaande bergen heeft
genoemde Stichting er elf in beheer.Zeven daarvan zijn
eigendom van de Stichting,de andere vier worden beheerd
voor de eigenaresse,het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap
der Wetenschappen.Van het Genootschap zijn:de berg van
Troje te Borssele (kaartblad 48 G,coörd. 40.34/383.16),
de fraaie berg te Boudewijnskerke (tussen Westkapelle en
Zoutelande,48 A,2168/.39396)de berg aan de Meinersweg
ten noordoosten van Koudekerke (48 A,28.64/391.28)en de
in 1979 gerestaureerde vluchtberg aan de Snouck Hurgronje-
weg ten noorden van Gapinge (48 B,33.06/397.14)
RESTAURATIE
De staat van conservering van de nog.34 bestaande Zeeuwse
bergjes is zeer verschillend.Van sommige heuvels is nau
welijks meer iets over,en omdat een aantal als bouwland
in gebruik is,gaat de nivellering door afploegen en af
spoeling steeds verder door.De meeste andere,veelal de
hogere bergjes,zijn niet als akker in gebruik,maar zijn
wel vrij ernstig beschadigd door allerlei af- en ingra
vingen,bijv. door de bouw van bunkers en geschutsstellin-
gen door de Duitsers in de tweede wereldoorlog.Door ero
sie van de niet meer gesloten grasmat en het aftrappen
21
