Smd: ze heit in gêên heuqenstiejen geweest). Anders gezegd: k kan t
nie 'eugen (Zsq)? ik kan(ne) de tied nie (h)euqe da (AagjTnl); k kan
't nie 'euqe da (Kwd); 'k 'eugen nie 'oe lange,resp. 'k kan nie 'euqe
dat (Zsg,resp. Bns); -in geen tiëh,tijen,tieden (Sls;Zsg;Wdo;Kdk;Ktg;
Ng;0vm;Po); in geen 'eelen tied (Nz); in tiedstieden nie (Osb);
'n stuit,, 't is al een stuit 'eleeën dat, stuitje (Ax;Ktg;Kam)
in gjin eëweqèt (Nwn); in gin lank (Kn); (in geen) menseneuqenis (Hsd).
26.Gebruuk toch 'n bitje je fasol: je verstand. ZVW (Gde:oud;Zzd)LvA
Ax;Nz:soms); W (Kdk;0sb:oud)ZB BzloudGsKbKnoudKploudKtg
Odl;Schr); NB (Kg:bij ouderen;Ks:oud)SchD (Bns;Ng); T (Anl:oud);
GOfl (Dl).Velen melden in dit verband de vorm fasoen (Ax;Aag;Mdb e.o.;
VwpjWsk), fassoen (Zsg), fesoen (Ha;Hrh;Nss;Schr;Kam;Kg;Ks)fersoen
(Kam); fessoen (Mei); fatsoen (Wdo). Door Ax(4) wordt gezegd: fasol
werd meer gebruikt voor "model" of "plooi" van kleding;evenzo Ks:
deze hoed is uit z'n fasol; Anl: (een hoed of paraplu) is êêmae uut
z'n fesol; Dl en Sah: uut z'n fasol (in de war,uit zijn model).Andere
uitdr. voor de gevraagde: (gebruik toch een beetje) je 'essens (Sis;
Ktg;Po); - - jen ola (Kwd;Rll;Ks;Mtd)voeriqe,(oud)ie ei z'n vorige
nie (Ndp); bluuf in de reke (Zr); een beetje serieus (Lam/Kt).
27.1e iew-tér/ er goed erq(e) in, wat (a-t)er qebeurde(n): hij lette goed
op. ZVW (Gde;Nvt:oud;Obg;Sls)LvA (Ax;Nz;Zsg); LvH (Klz); W (Aag;Dob;
Kdk;0sb); ZB (Bzl: ie ieuw-ter hoed erg in,dat'n nie beduveld wier;
Gpol;Gs;Ha;Hkz;Hrh: Arjaen 'ouw even erg in de paerden; Kb;Kn;Kpl;
Ktg;Kwd: erqen; Ndp;Nss;Odl;Rll;Schr)NB (Col;Kam;Kg:bij ouderen;
Ks;Wsk); SchD (Bh Zn;Bns;Dsr;Hsd;Ng;Zr)T (Anl;Mtd;ovm;Po;Scherp;
Svn;Tnl); GOfl (Dl/Sah;Smd: hle hiew d'r goed aarq in watof tatter
gebeurende).Enkelen geven een vorm van "hebben" op een plaats van die
van "houden":Sls,Nz,Klz; verder melden velen de dial, vorm van "goed/
scherp in de gaten houden of hebben",die alg.Nederl. is.
28.Bluuf toch uut de klewieten: uit de buurt. ZB (Gs;Rll:oud;Schr:oud)
NB (Col); SchD (Hsd: kievieten; Nwk: kievieten)De vorm klemieten
wordt opgegeven door Bzl;Gs;Ha;Hkz;Ndp: dl kunne ze hoed uut de
klemieten hebben de ruimte; -ook de vorm lemieten wordt gemeld:
Gpol;Ha;Kn;Ktg;Rll;Schr. Verder klevettters door Dl,dat ook zegt
bluuf der of mit je klevetters(=handen)waarvoor Col,Dsr en Anl
klauwieren melden (uut zun klauwieren). Andere uitdr. voor de gevraagde
zijn: uut de miek (Zsg); blijf uit de spêête (Wdo); uit de weg met ao
(Wdo); mikt a weg (Nwn:onvriendelijk gezegd); qaot's uit de weg (NwnT
neutraal); uut de weqe (Kam); bluufter vandaen (Hrh); dl moj nie wezen
(Kb)
29.Dat 'oef toch zeker nie opstops te gebeuren: onmiddelijk,op staande
voet. ZVW (Obg:onzeker)W (Kdk); ZB (Bzl:meest bij ouderen;Gpol;Gs;
Ha;Hkz;Kn;Kpl;Ktg;Nss;R11;Schr)NB (Col;Ks:oud;Wsk:oud)SchD (Bh
Zn;Bns: aopstaopsBwh/Nwk: oopstSóps; Dsr:oud;Hsd;Ng;Nwk;Rns:
oapstops;Zr: aopstaops); T (Anl;Mtd;Po:oud;Scherp;svn;Tnl)Anders
gezegd: 'aosje werje (Gde); bots (Gde;Nvt;Zzd;Zsg;Hrh: bos)seffens
(Sis); op een schop en 'n sprong (Zsg), op schop/schoppen schoppe en
sprong/sproenq (Zsq;Rtm;Ha;Ovm)op slag en sproenq (Kdk); op stelt en
sprong (Hrh); kop over kloten/kluuten (LvH;Wdo); kop over gat (Kg;
Tnl); moet da sebiet? (Wdo); trek (=direct) (Kam).
30.Ik kooke(n) van de jacht: ik heb erg veel haast. LvA (Zsg); W (Kdk);
ZB (Bzl:oud;Gs;Ha;Hkz;Kb;Kpl:vaag bekend;Ndp;Odl;Rll;Schr)NB (Col;
Ks); SchD (Ng).Anders gezegd: 'k èn zo'n jacht, (Ax); ik (vee,
vreed vee) jacht (Ktg;Schr ;Kam;Kg;Ks); 'k e jacht in m'n lief (Tnl),
38
