BEANTWOORDING VRAGENLIJST MAART 1983
1.Mee lemiere van de(n) das: bij het krieken van de dag. LvA (Zsg:oud);
ZB (Kpl: mi lumieren van de dag).Anders gezegd: mi 't (of:mitten)
lichten van den dag (Po); bie 't lichten(Kdk)a-t-ut licht 55rt (Ax)
a den dag on de lucht kwam (Nwn); a-t gaö daogen/as't gae daege (Zsg,
resp.Ktg); in alle vroegte (Ax;Kt/Lam); in den vroegte?van den ochena)
Hrhmee d'n dauw op j'n SSgen Axdi kom 't zunnetje uut z'n
tunnetje(=slaapnest) (Bzl).
2. A(s)'t immert.ie kan: als het even kan. LvA AxookimmersZsgimmers
W Kdk,ook:immerZB KbKplookimmersKtgWdpookimmersNB
(Kg: oud); SchD (Bns:immers,jes;immertjes; Bwh/Nwk;Dsr;Hsd;Rns;Zn;Zr)
T AnlimnessesOvm;Scherp,ook:immers;Tin)Anders gezegd: as't êên-
sens kan (Mtd);as't amper an kan (Dl); a't maor 'n bitje kan (Zsg);
a-t ma kan (Po); a(s)je even tiet eit (Vwp;Ktg); a da zou kunne Bvt
a-t-er in zit dan mos-je dat 's doenTBzl).
3-'n Slim '5od: een scheef hoofd. ZVW (Zzd:onduidelijk of ja); ZB (Dw:
oud); GOfl (Dl;MelSahMdhSmdVolgens Dl ook: een slimme rik:
iemand die scheef loopt. Anders gezegd: 'n schuin '5od (Ks); ie 'ouwt
z'n '3od schuins Bzl'n scheel '55d (Dsr); 'n schëêfkop Po)t Ts
ma een scheeven (Ovm); n zwaer 55d Ü3nsover één kant (Col).
9n Taatsepunaise. ZB (Kpl).Een ander woord is duumspieker(tje) Kdk;
Mdb e.o.Ha;Kam).Verder melden veel inzenders de dialektvorm van punaise
pinaize/pinaese (Zsg;Kdk;Njoos;Hkz;Kwd;Ktg;Ks)pienèsje (Bzl)pinaezie
(Wsk)pienaesse(Bns)penfeze/penaise (Ax;Tnl;Dl), penaesjie (KbT)
5.Die is nie zo bostig,'oor: die is niet mis,hoorniet voor de poes.
Verg. vraag 16. ZVW SisZzdW (Vwp); ZB (Kpl). Anders gezegd: die is
nie zo prut/die is nie prut,'oor (Zzd;Bzl); die is nie kouwster(Hrh)
flauw— (Ax); das gin lekkeren (Ktg); die is nie deu(r) 'n uüT uu'ge
broed Ks(van een vrouw) da's~'n kerbikse (Anl); (aansluitend bij
het alg.Ned.) die moe-je nie uutvlakk'n (Zsg).
6-Bo(r)stig zien/weze: bronchitis hebben. ZVW (Gde:oud;Obg:oud;Sls;Zzd)
LvA AxNz:soms;Zsg)LvH (Kt/Lam); ZVO-zd (Kw); W (Aag;Dob;Kdk;Mdb e.o.
Njoos;Rtm:oud?;Sb;VI;Vwp)ZB (Bzlzelden;Dw;Gpol;Gs;Ha;Hkz;Hrh;Kb;Kn:
oud;Kpl;Ktg;Kwd;Ndp:oud;Odl;Rll;Wdp;Wrr.d)NB (Col;Kam;Kg;Ks;Wsk)
SchD (Bns;Bwh/Nwk;Dsr;Hsd;Rns;Zn;Zr)T (Anl: die is zo bostig as'n
ouw oenMtdOvmPoScherpzo bostig as'n ouwe kasklokke;Svn:~ as'n
ouw 'oen;Tnl); GOfl (Dl;MelSahMdh/SmdDoor Kam(2) wordt gemeld:
algemener in de bet. van "verkoudheid",0vm(2) zegt:wel eens voor
"zwaar verkouden"zowel Bvt als Kpl geven de bet. "kortademig".
Met'borst' (bost) worden als synomiene uitdr. genoemd: t op z'n bost
èn/ie eit 't op z'n bost (Obg;Ax;Nwn)'t zit op z'n of m'n bost
(Zsg;Ndp); ook met asem: op z'n ossem èn (Nwn); verder zegt Bzl:ook
zo dempig as 'n pèrd; tenslotte meldt Ks: ie piept as'n kaeps end.
7.'k Krieg 'r de groeë van: rillingen. LvA (Zsg); W (Dob); ZB (Bzl:oud
als di gi een groeë deur me lief;Gs;Ha: de groeë héét'r van deur m'n
liefofdi gaet een groeë deur m'n lief;Hkz;Ktg;Kwd;Wmd)NB (Col;
Kg:bij ouderen).Anders gezegd met:hoendervel(Zzd); 'oendervleis
(Vwp;Mtd:'t 'oendervlees loopt over m'n lief);met de bibber (Zzd);
de beverik(Zsg;Anl)de griezels (Ax,ook:de'hribel hao me deu m'n
hrabbel)de gruwels (Hrh); kriebels (Ks;Dsr: de kriebels gae deu m'n
buukkouwe (Ax:de kouwe rie over ie rugge;Zsg: 'k krieg'n d'r groote
koue van; Ktg;Ks); koud (Bns) (Kdk: 'k oorrr koud van; Po: da loap m'n
koud over); en: 'k kr-ieg 'r e kouwe rillienge van (Mdb eode kouwe
rillen (Bnsverder nog: 'k ieze d'r van (Ndp);een grauw deu je gril
van je konte tot je bil (Kg).