7.1e zeit gêên pruum(me) voor'n mande vol: hij doet zijn mond niet open.
ZB (Bzl: enkel ie zei ghin pruume;Kb;Ktg)NB (Ks)SchD (Bns;Bwh/Nwk;
Hsd;Ng;Zn;Zr)T (Ovm)Anders gezegd: ie zei voen daelder hin wóórd
(Kr)die zegter/ ie zeiter gêên/gin êên (Ax;Zsg;Kod;Ks;Ovm;Po;Dl)
die doe z'n gezicht nie open (Ax); è~s nie feel van zegge (Nwn);
die staeter bie as lulletje lampolie (Col); (hij is een) bokkenees (Sis).
8.'t Bin aol hoszakken: regenbuitjes die goed zijn voor de groei van het
grasW Kod;Mdb;Osb;Rtm)ZB (Kb;Kwd: twijfelt;Wdp)Anders gezegd:
'n buutje v55 't hos (Ax); 'n hosregentje (Zsg); 'n slao-/saljaa-/sla-
regentje (Zsg;Nwn;Bzl;Ha;Ks: 'n hoed - vo d'n andievie; Hsd en Tnl:
'n - veur de radies Po; (een regentje) goed vo't hos (Nz);goed vo de
slae (Bns); buitje vo't stof (Nz;Ha;Dl); buitje voe de groeë (Bzl);
'n hroeizaem rehentje.resp. buutje (Kpl;Dl); 'n groeiregentjë (Ktg);
hroeiwolleken (Mtd); zeumerbuutjes (Ovm); 'n locht as 'n zeeë (Col).
9Daer/daor/di ei(t) ze geen bezei van: dat beseft ze niet. ZVW (Nvt:
oud;Zzd); LvA (Nz;Zsg); LvH (Klz); ZB (Bzl:bij ouderen;Gs;Hrh;Ktg)
NB (Col;Ks: bezieë)SchD (Bwh/Nwk;Dsr;Hsd;Ng;Zn;Zr)T (Svn).
In dezelfde zin met de vorm verzei/ verzaa (Ax;Nwn); hetzelfde
in ie ei geen verzei mi over z'n beenen beheersing (Ok).Iets anders:
gêên belui (Sis); gêên beleuter (Nz;ZsgI; geen bezou(wen) (LvH;Klz);
hin besjoehe (Ha); geen 5örda"el (Bns); da ongaet 'eur (Sis).
Door Mtd wordt gemeld: ie is buuten bezei= bewusteloos (verg. vraag 10).
10Daer/daor/di ei(t) ze 't bezei nie meer van: daar heeft ze geen besef
meer van ZVW (Nvt:oud;Zzd)LvA (Nz/Zsg); ZB (Bzl: ook— nie voe;Gs;
Hrh;Ktg;Kwd)NB (Col;Ks); SchD (Dsr;Hsd;Ng;Zn;Zr)T (SvnjTnl).
Ook hier met de vorm verzei/verzaa (Ax;Nwn;Kwd: ze is van d'r verzei of
met bezou (Klz). Anders gezegd: da gae over d'r 'ene. Met de betekenis
van "bewusteloos" geeft Anl: z'is van d'r verzei gevalle: verg. de laatste
vermelding onder vraag 9.
Tl.Z'eit-r. tas ondertrokke(n)ze is eerder getrouwd dan haar pudere zuster.
ZVW (Bvt:wel eens gehoordNvtoudSisLvH (Klz).Anders: z'eiter nie op
hewacht (Nz); ze xon d'r burte nie ofwagge (Bzl); ze is eer uut'evlohe
(Ktg)ze eiter zuster onder d'r ulekens heschote (Ks)ze waster~"t
'aeste bie (Bns)-Voor "vroeg trouwen" in het alg. geeft Povroeg de
(voor)deure dichttrekken.
12.Die mikt/mokt oaltied (o)alles turreviene(n)kapot.LvA (Nz)ZB (Bzl;
Ha: te rewiene Kwd: te rewiene;Schr;Wdp)NB (Col;Ks). Door velen wordt
het bekende verrinnewere(N7resp. rinnewere(n) opgegeven,als synoniem
voor "kapot maken,vernielen"verder vertrampeneren (Ax); verontrampeneren
(Ax;Nz); vermolevienke (Hrh)verdisleweren (Ax); verdisteleweren (Mdb;
0sb;Rtm); nao d'n 'ier en daor 'elpen (Zsg); nae de mieter 'ellepe (Tnl);
mikt ales ni z'n moer (Bzl); dao gao-d-alles bie nao de knikkers (Zsg)
schandelesere (Ovm).
13-'t Is-t-er p(o)liet '65r: keurig netjes,in de puntjes. ZB (Ktg: pliet)
SchD (Dsr: pliet;Hsd: plietZn); T (Po: verouderd); GOfl (Dl: peliet
Smd). Anders gezegd: karree (Bvt)pront(jes) NvtSisZzdMdbOsbKs
proper (Ax;Hrh;Kpl)vrêêd netjes (Ax;Nz); kuus netjes (Po); kuus schoon
(Po); stik schoon (Col); (Hrh); ge mugt'r binnekome (Nwn)je kan der
komme aewa (ColTT je kanter bekieke (Anl)~
19.'n Plotter: een paard dat niet kan werken.Geen bevestiging ontvangen.
Anders gezegdopvreter (Ha); die hae vo hoed in de weie (Ks);
ie ister af (Ovm); uutvaller (Po).
15.Daer (h)eit 'n ekster op 'n braeker (g)eschete(n)gezegd van een vrouw
die een voorkind heeft gekregen.Verg. vraag 2. GOfl (Dl:oud). Anders
gezegd: (met betr. tot een onecht kind) die is oak mè deu 'n reiger op
de braeke(=braakland)geschete (Anl); 'n kind van de braeke (Po);
53
