DE MOLENS VAN DE STAD THOLEN
door
J.P.B.Zuurdeeg
II. DE WATERMOLEN
Deze watermolen was een z.g. getijmolen.
A.Tutein Nolthenius heeft deze molens in Nederland
en België aan de hand van archiefmateriaal geïn
ventariseerd .Hij vond er 47,waarvan er 21 in zuid
west Nederland stonden.Het getijverschil varieerde
hier van 1.30 meter tot 3.50 meter.De meeste molens
waren korenmolens en werkten bij eb,daar bij vloed
de spuikom werd gevuld,die men bij eb liet leeglopen.
De oudst bekende getijmolen stond te Zierikzee.
Deze werkte reeds in 1220.De laatste,die werd afge
broken,stond te Bergen op zoom.Het gebouw bestaat
nog en is thans een gemeentelijke opslagplaats. 1)
Verder stonden dergelijke molens in Gouda(2),
Schiedam,Delfshaven,Br ie11e.Geervliet,Tholen,
Reymerswaal,BiezelingeVeere.Middelburg(2)
Vlissingen(6) en Sas van Gent.
Deze reeks moet nog worden aangevuld met Scherpenisse.
Deze watermolen wordt in archiefstukken van 1317/18,
1340 en 1341 genoemd.
In welk jaar de stad de watermolen heeft gesticht,is
niet bekend.Mogelijk was dat in 1530,toen men in de
rentmeestersrekeningen begon te spreken van twee
molens aan en binnen de stad.Voordien was er alleen
sprake van aan de stad.De stadsrekening van 1538
vermeldt hem.
Voor de aandrijving van het waterrad maakte men ge
bruik van de spuikom van de haven,die vermoedelijk
reeds veel ouder is.Deze spuikom is ontstaan door
de aanleg van een dam waarlangs later huizen werden
gebouwd.Thans is dit de Bebouwdendam.
6
