tegenstellingen in België? Trouwens,er is meer.
Waar de Waalse gewesten (en hier moet Luik,mét het
Nederlandstalige Belgische Limburg,dat als graaf
schap Loon deel uitmaakte van het Luikse prinsbisdom,
speciaal worden vernoemdomdat het tot het einde van
de XVIIIe eeuw een onafhankelijke staat bleef,die
helemaal niets te maken had met de overige,later ook
Spaanse en Oostenrijkse Nederlanden) in de zestiger
jaren en ervoor hadden gegolden als broeinesten van
het calvinisme - ValenciennesBergen (Mons) en de
oude bisschopsstad Doornik (Tournai) zijn wel de
meest bekende namen - was de onderwerping van deze
gewesten,na Alva,ook religieus,geslaagd te heten -
op Doornik na wellicht - onder de machtsinvloed van
geestelijkheid en (in hoofdzaak) hoge Waalse,adel.
Het protestantse verzet in de Zuidelijke Nederlanden
werd in de einde-zeventiger jaren en in het begin
van de tachtiger vooral gedragen en gevoerd door de
Vlaamse en Brabantse steden,waarbij op de eerste
plaats Gent,het nieuwe Genève,de christelijke repu
bliek,en het Brabantse Antwerpen een belangrijke rol
speelden.Antwerpen,waarvoor belangrijk cijfermateri
aal,gelukkigerwijs,bewaard bleef,blijkt uiteindelijk
de meest protestantse stad in het geheel der
Nederlanden te zijn geweest.Men kan veilig aannemen
dat Antwerpen in 1585 nog ongeveer 82000 inwoners
teldewaarvan er een 42000 katholiek waren, maar
40 .00C-protestant,op te delen in <27 000 calvinisten
(met onder hen als onbetrouwbare elementen na de
capitulatie van 17 augustus 1585 meegeteld een
duizendtal doopsgezinden)en 13.000luthersen,
martinisten of confessionisten,zoals ze ook wel wor-
genoemd (7)
Een tweede reden waarom Oranje uit Antwerpen wegging
is te zoeken in het verlies aan populariteit dat hij
ondervond en met hem zijn raadsman Filips van
Marnix,heer van Sint- Aldegonde) vanwege zijn hard
nekkig vasthouden aan het Franse bondgenootschap met
6
